Jest opinia rzecznika TSUE. Chodzi o wyłączenia sędziów
"Sam udział w procesie nominacyjnym sędziego organu niedającego gwarancji niezawisłości nie uzasadnia konieczności wyłączenia go z rozpoznania sprawy" - ocenił we wtorek rzecznik Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Według Deana Spielmanna, aby ocenić zgodność z prawem powołania danego sędziego należy wziąć pod uwagę wszystkie czynniki, w jakich doszło to tego powołania.
"Ani udział w procesie nominacyjnym KRS, ani brak dostępu kandydatów, którzy nie zostali rekomendowani do powołania, do skutecznego środka zaskarżenia – niezależnie od tego czy owe czynniki są rozpatrywane odrębnie czy łącznie – nie może automatycznie prowadzić do wniosku, że dany sędzia sądu powszechnego nie jest sądem ustanowionym uprzednio na mocy ustawy" - czytamy na stronie TSUE.
Rzecznik generalny zaproponował, aby każdy konkretny przypadek rozpatrywać z osobna, z uwzględnieniem "kontekstu prawnego i faktycznego oraz innych czynników związanych ze szczególną sytuacją" każdego z zainteresowanych sędziów lub składów orzekających. Luksemburg zwraca uwagę, że "stawka sprawy jest wysoka, gdyż na wniosek KRS powołano do tej pory około 3000 sędziów".
ZOBACZ: Nowela ustawy o KRS. Prezydent Andrzej Duda zdecydował
Status sędziów wybranych przez KRS. Rzecznik TSUE wydał opinię
Rzecznik przypomniał, że "każdy sąd krajowy musi być uprawniony do samodzielnej oceny prawidłowości przebiegu procesu nominacyjnego sędziów". "Zasada pierwszeństwa prawa Unii wymaga, aby sąd krajowy odstąpił od stosowania przepisów krajowych oraz pominął orzeczenia sądu konstytucyjnego, które mu na to nie pozwalają" - czytamy na stronie TSUE.
"W związku z tym sądy krajowe powinny mieć możliwość wyłączenia z mocy prawa sędziego niespełniającego wymogów niezawisłości i bezstronności, które są nieodłącznie związane z pojęciem sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy. Do sądów krajowych należy jednak określenie konkretnych sposobów realizacji tego wymogu, z poszanowaniem krajowych ram prawnych i zasad wynikających z prawa Unii" - dodał w opinii Dean Spilmann.
Opinia rzecznika generalnego - jak podkreślono we wtorkowym komunikacie - nie wiąże Trybunału Sprawiedliwości. Zadanie rzeczników generalnych polega na przedkładaniu Trybunałowi, przy zachowaniu całkowitej niezależności, propozycji rozstrzygnięć prawnych w sprawach, które rozpatrują. Sędziowie Trybunału rozpoczynają właśnie obrady w tej sprawie. Sam wyrok zostanie wydany w terminie późniejszym.
Przypomnijmy, że poznański sąd, który rozpatruje wniosek o wyłączenie kwestionowanej sędzi, zwrócił się do trybunału w Luksemburgu o rozstrzygnięcie wątpliwości. W jego wniosku czytamy, że spór ma "walor sprawy o charakterze unijnym", co obliguje sąd do zapewnienia skuteczności ochrony przedsiębiorcy przyznanej przez prawo unijne.
Sąd Rejonowy zapytał TSUE, czy w tym przypadku jednoosobowy skład sądu powszechnego, w którym zasiada sędzia o kwestionowanym statusie, spełnia unijny wymóg sądu. A jeśli nie, to czy osoba ta, wadliwie powołana na stanowisko, powinna być odsunięta od orzekania z mocy samego prawa, niezależnie od okoliczności konkretnej sprawy.
Czytaj więcej