Ruch w sprawie Romanowskiego. Co oznacza Europejski Nakaz Dochodzeniowy?

Europejski Nakaz Dochodzeniowy (END) to instrument współpracy międzynarodowej w sprawach karnych stosowany między państwami Unii Europejskiej. Jest to orzeczenie wydane przez sąd lub prokuraturę jednego państwa członkowskiego UE w celu przeprowadzenia w innym państwie członkowskim czynności procesowych na potrzeby uzyskania dowodu w sprawach karnych.

- W tym przypadku ta współpraca ma polegać na uzyskaniu lub przeprowadzeniu dowodu, który znajduje się na obszarze państwa członkowskiego np. dla polskiego postępowania - tłumaczyła w Polsat News rzecznika Prokuratora Generalnego prok. Anna Adamiak.

ZOBACZ: Interpol zwrócił się do prokuratury. Chodzi o sprawę Romanowskiego

Wyjaśniła, że prokurator, który prowadzi sprawę Funduszu Sprawiedliwości, w której Marcin Romanowski ma status podejrzanego, uznał, iż "należy zwrócić się do węgierskiej prokuratury o przeprowadzenie dowodu i uzyskanie informacji, które znajdują się na terytorium Węgier".

Europejski Nakaz Dochodzeniowy wobec Romanowskiego. Co oznacza decyzja?

- Polski prokurator nie ma jurysdykcji, żeby tam o taką informację się zwrócił lub sam taki dowód na terytorium innego państwa członkowskiego przeprowadził - podkreśliła Adamiak. - Czekamy na stanowisko Węgier, ale przede wszystkim na realizację Europejskiego Nakazu Dochodzeniowego - dodała.

Pytana, na ile Budapeszt jest zobligowany do działania, prokurator oznajmiła, że Węgry implementowały decyzję ramową UE w sprawie END, czyli wprowadziły ją do wewnętrznego porządku prawnego. - To oznacza, że są zobowiązane do respektowania tej formy współpracy, a więc podjęcia działań w celu wykonania Europejskiego Nakazu Dochodzeniowego - tłumaczyła.

ZOBACZ: Szymon Hołownia skomentował ruch prezydenta. "Wstyd"

- To w jakiej to pozostaje relacji do statusu, jaki uzyskał Marcin R. na terytorium Węgier, to już będzie decyzja prokuratora, który ten Europejski Nakaz Dochodzeniowy będzie wykonywał - mówiła Adamiak.

Marcin Romanowski, były wiceminister sprawiedliwości oraz poseł PiS, jest podejrzany w śledztwie dotyczącym Funduszu Sprawiedliwości. Prokuratura zarzuca mu m.in. udział w zorganizowanej grupie przestępczej oraz manipulowanie konkursami na środki z tego funduszu.

Afera Funduszu Sprawiedliwości. Marcin Romanowski z azylem na Węgrzech

Na początku grudnia 2024 roku sąd zdecydował o trzymiesięcznym areszcie wobec polityka. Ponieważ służby nie mogły go odnaleźć, wydano za nim list gończy, a później również Europejski Nakaz Aresztowania. Wówczas okazało się, że Romanowski uzyskał azyl polityczny na Węgrzech. Romanowski i politycy PiS uważają, że śledztwo dotyczące Funduszu Sprawiedliwości jest "zemstą polityczną przy użyciu prokuratury".

WIDEO: Nowy ruch śledczych ws. Romanowskiego. Zwrócili się do Budapesztu

W drugiej połowie marca szef Ministerstwa Sprawiedliwości, Prokurator Generalny Adam Bodnar ocenił, że mamy do czynienia z obstrukcją w wykonywaniu ENA przez Węgry. Dlatego - jak wówczas dodał - Polska będzie wykorzystywać wszystkie środki prawne i polityczne na szczeblu unijnym. 

ZOBACZ: Mniej religii w szkołach. Kościół odpowiada resortowi edukacji nowym modelem katechezy

Pierwotnie prokuratura przedstawiła Romanowskiemu 11 zarzutów. W tej sprawie Sejm 12 lipca (a 2 października 2024 roku Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, którego poseł PiS jest jednym z delegatów) wyraził zgodę na pociągnięcie Romanowskiego do odpowiedzialności karnej i jego areszt. W marcu tego roku prokuratura zwróciła się z kolejnym wnioskiem o uchylenie immunitetu byłemu wiceszefowi MS - było to konieczne ze względu na nowe osiem zarzutów, które prokuratura chce postawić Romanowskiemu. W związku z tym w lutym Sejm ponownie uchylił Romanowskiemu immunitet.

Węgry zmieniają przepisy. W tle sprawa Romanowskiego

W połowie marca węgierski parlament wprowadził poprawki dotyczące współpracy w sprawach karnych z państwami członkowskimi UE.

Tygodnik "HVG" ocenił, że parlament przegłosował nowe przepisy prawne, aby chronić byłego polskiego wiceministra sprawiedliwości Marcina Romanowskiego, który w grudniu otrzymał na Węgrzech azyl, przed wydaniem go stronie polskiej.

Nowe przepisy dają prokuratorowi generalnemu możliwość odwołania od ewentualnej decyzji sądu o przekazaniu Romanowskiego stronie polskiej. Kuria, węgierski sąd najwyższy, mógłby uchylić decyzję sądu niższej instancji o przekazaniu poszukiwanego w Polsce polityka.

WIDEO: Wiceprezes BGK objęta ochroną. W tle działania obcych służb