Sektor ICT w sukurs polskiej i europejskiej gospodarce

Aktualny wkład w ten proces wniosło zorganizowane 10 marca br. po raz już siedemnasty Forum Gospodarcze TIME. Forum przygotowane w trakcie i pod patronatem polskiej prezydencji w Radzie UE odbyło się pod znaczącym i wymownym tytułem: Polska w Europie - razem na rzecz Cyfrowej Dekady. W jego trakcie przedstawiono i przedyskutowano w gronie ponad 150 ekspertów i ponad 500 uczestników najważniejsze kwestie dla biznesu, administracji i nauki w ich dążeniu do unowocześnienia polskiej i europejskiej gospodarki.

Co istotne, przygotowywana od kilku miesięcy agenda Forum w pełni zaabsorbowała skutki i nowe problemy ujawnione ostatnio w otaczającej nas tu i teraz rzeczywistości w jej wielu wymiarach i wyzwaniach.  

Deregulacja potrzebna i konieczna

Od opublikowania raportu Mario Draghiego dotyczącego konkurencyjności Unii Europejskiej temat ten, jakkolwiek nie nowy, zyskał po raz kolejny na wadze. Albowiem rzecz nie dotyczy tylko wewnętrznej konkurencyjności w gronie państw-członków Unii Europejskiej, ale także w relacji Europa a USA czy Chiny.

Oczywiście z perspektywy polskiej firmy czy to dużej czy małej w pierwszym rzędzie w tym temacie jest do załatwienia sprawa ograniczenia regulacji w naszych relacjach z firmami z innych krajów wspólnoty. Przykładem są tu chociażby konkretne zapisy dotyczące unijnych przepisów w obszarze ESG, co jednak nie podważa oczywiście celowości i działań na rzecz Zielonego Ładu.

Ale nie brak i narzekania na zagadnienia z polskiego podwórka. Na czoło wybijają się dwie kwestie: słaba wydajność pracy w połączeniu z tempem podwyżek płac oraz bardzo wysokie koszty energii. Od lat podnoszonym i ciągle aktualnym problemem w Polsce pozostaje obowiązkowe dostosowywanie się do szybkich i to nie zawsze dobrych zmian prawa krajowego.

Co więcej - chodzi o to, by do dyrektyw unijnych nie dodawać polskich "wynalazków". Bolączką są także wysokie stopy procentowe oraz osłabiona kondycja finansowa większości firm. Dziś, mimo kolejnych nawoływań do zmiany tego stanu rzeczy, niestety mało co wskazuje na realność spełnienia się tych oczekiwań w przewidywalnym zakresie i czasie.

Natomiast w skali UE na problem konkurencyjności czas najwyższy spojrzeć nie tylko jako skutek praktyk bądź zaniechań tzw. Brukseli, czyli tylko i głównie urzędników z instytucji unijnych. Pora najwyższa, ale to trudne zadanie, uznać, iż do tego stanu spraw walnie przyczyniły się protekcjonistyczne praktyki i olbrzymie zaniechania samych krajów członkowskich, jakkolwiek wina rządów konkretnych państw bywała i nadal bywa różna.

Oczywiście przykłady bezsensownych lub nadmiernych regulacji wskazywane przez firmy ICT nie dotyczą tylko ich własnych branż jak np. telekomunikacja czy energetyka, ale i innych jak administracja, transport, finanse, zdrowie itd.  

Polacy swój rozum mają

Polska gospodarka na przestrzeni minionych 30 lat zrobiła olbrzymie postępy, widoczne zarówno w statystykach, jak i na ulicach naszych miast i wsi. Pora jednak zauważyć, że od kilku lat dotychczasowy model gospodarczy się wyczerpuje. Jednocześnie stan współczesnego świata, Europy i Polski uzasadnia potrzebę skupiania przez rząd coraz większej uwagi na kwestiach gospodarczych. Czy trzeba w tym celu wszystko odkrywać na nowo?

Oczywiście, że nie. Wystarczy odwołać się w najważniejszych kwestiach do kluczowych opinii oraz opracowań ekspertów i ich zrzeszeń z ostatnich kilku lat, które w swej istocie pozostają aktualne. Podczas tegorocznego Forum Gospodarczego TIME nie raz i nie dwa je przypominano, wskazując nie tylko na ich aktualność i celowość, ale wręcz niezbędność i krytyczne znaczenie wynikające np. z doświadczeń trwającej rosyjskiej napaści na Ukrainę.

Zmian wymaga wiele spraw. Mimo często-gęsto wielu niepewności należy np. zwiększać inwestycje, w tym nagle z konieczności w przemysł obronny, kosztem zapewne innych obszarów życia ekonomicznego i społecznego. Równocześnie w zarządzaniu trzeba stawiać na innowacje, akceptować większe poziomy ryzyka, promować automatyzację i robotyzację, inwestować w rozwój i upowszechnianie AI, transformować energetykę, tworzyć gospodarkę obiegu zamkniętego, iść mądrze w kierunku Zielonego Ładu.

Synergia głównych celów

Potrzeb i oczekiwań Polaków jest wiele. W dodatku dla różnych pokoleń są one inne: młodzi oczekują na dobrą edukację, pracę i własne mieszkania, pokolenie średnie boi się utraty pracy i powinno troszczyć się o nowe kwalifikacje, natomiast dla seniorów priorytetem jest troska o własne zdrowie i skuteczne leczenie w chorobie. A wszyscy chcą mieć wodę, prąd, łatwy dostęp do dobrych usług publicznych, sprawny transport, zagwarantowane wewnętrzne i zewnętrzne bezpieczeństwo itd.

Większość tych oczekiwań jest w stanie spełnić nowoczesna i efektywna gospodarka sprawnego państwa. Ale w obecnej sytuacji geopolitycznej już nie jednego, ale całej grupy państw, które tak jak w Unii Europejskiej jednoczy co by nie powiedzieć wspólna historia, geografia i klimat, tradycje przemysłowe i naukowe, kultura itd. W epoce cyfryzacji tego rodzaju wspólnota dzięki narzędziom ICT może być jeszcze mocniejsza, bardziej zintegrowana, zasobniejsza, wygodna, bardziej bezpieczna, szczęśliwsza.

Aby razem dążyć do celów Cyfrowej Dekady niezbędne jest wspólne i równym tempem podążanie i osiąganie wspólnie zaakceptowanych kamieni milowych, a posłużą temu - w kolejności alfabetycznej: deregulacja, innowacyjność, jednolity rynek, konkurencja krajowa i zagraniczna, nowoczesne technologie, telekomunikacja, prywatyzacja, transformacja cyfrowa, transformacja energetyczna, wspólnotowość i sprawczość.  

Cyfryzacja produkcji

Kluczem do dalszego rozwoju państw i społeczeństw jest właściwa analiza zachodzących zmian i znajdywanie adekwatnych do nich odpowiedzi i narzędzi. Cyfryzacja odgrywa kluczową rolę w nowoczesnej, w tym z OZE, produkcji energii i paliw, wprowadzając innowacje i usprawnienia, które skutkują zrównoważonym rozwojem sektora energetycznego. Nie ropa naftowa, ale dane są traktowane jako współczesne złoto.

To dane są podstawą do trenowania Sztucznej Inteligencji - obecnie najważniejszej przełomowej technologii. W tej sytuacji istotne są kwestie takie jak olbrzymie przyrosty danych, ich gromadzenie, bezpieczeństwo, etyczne stosowanie, regulacje dotyczące użytkowania itd. To wszystko się musi wydarzyć, w Polsce i w Unii Europejskiej, jeśli chcemy nadal jako kontynent grać w pierwszej światowej lidze.

Czwarta rewolucja przemysłowa dzieje się i zmienia. W Polsce pod wieloma względami w tym obszarze odstajemy od innych państw. Automatyzacja, robotyzacja, Internet Rzeczy, Big Data, Sztuczna Inteligencja i tym podobne pojęcia są za często tylko hasłami i politycznymi zaklęciami, a nie codziennością polskich fabryk. A dziś potrzeba nie tylko wielu takich pojedynczych nowoczesnych zakładów produkcyjnych, lecz ich funkcjonowania jako dynamicznego, odpornego na cyberzagrożenia i fizyczne katastrofy zintegrowanego ekosystemu zapewniającego wysoką efektywność, konkurencyjność na rynkach międzynarodowych i zrównoważony rozwój z poszanowaniem zasad ekologii.

Niezbędne są w tym celu działania i jednoznaczne decyzje w tym finansowe, podatkowe, prawne najwyższych organów władzy. Ale nie tylko - potrzebny jest wysiłek całego społeczeństwa zgodnie podążającego w realizacji spraw i celów faktycznie najważniejszych. To wymaga także mądrej edukacji na wielu poziomach.  

Telekomunikacja kręgosłupem infrastruktury krytycznej państwa

Jej rola w bezpieczeństwie i odporności rośnie wraz z cyfryzacją. Każdy kryzys - wojna, atak terrorystyczny lub cybernetyczny, klęska żywiołowa - pokazuje i weryfikuje, jak kluczowe są stabilne i bezpieczne sieci. Jednocześnie mało kto zdaje sobie sprawę, jak wielki jest i ile jest wart rynek komunikacji cyfrowej UE, więcej niż np. rolnictwo, rybołówstwo i leśnictwo razem.

Rynek telekomunikacyjny to dynamiczna branża, która musi mierzyć się z wieloma wyzwaniami, zarówno globalnie, jak w Europie i także w Polsce. Lista wyzwań jest długa - od kwestii technicznych, przez regulacje prawne aż po kwestie czysto biznesowe. Ale przede wszystkim potrzebna jest konsekwencja zarówno na etapie jasnej i trwałej strategii, jak i zdecydowanych działań w jej realizacji.

ZOBACZ: Polacy ocenili politykę Trumpa wobec Ukrainy. Sondaż dla Polsat News

Na rozstrzygnięcia czekają większa kontrola nad cyberbezpieczeństwem (NIS2, AI Act, regulacje dot. chmury), szybszy rozwój sieci 5G/6G przy zachowaniu konkurencji, dotacje i programy UE wspierające rozwój infrastruktury w biedniejszych regionach, zrównoważony rozwój i ograniczenie wpływu na środowisko.

Próbą nowego podejścia do przyspieszenia zmian w branży telekomunikacyjnej w Polsce jest podpisany podczas marcowego Forum Gospodarczego TIME list intencyjny Ministra Cyfryzacji z 4 branżowymi organizacjami, a dotyczący powołania Grupy ds. Rozwoju Telekomunikacji. Mamy nadzieję, że synergia administracji publicznej i sektora telekomunikacyjnego umożliwi skuteczniejsze wdrażanie strategii cyfryzacji, przyczyniając się do rozwoju technologicznego, wzrostu gospodarczego i zwiększenia dostępności szybkiego Internetu w kraju.  

Innowacje, nowoczesne technologie

Skutki zastosowań Sztucznej Inteligencji są niewyobrażalnie duże. Ale póki co Europa, ale i inni gracze, stoją przed wcale nie łatwiejszymi wyzwaniami - upowszechnieniem rozwiązań chmurowych, zapewnieniem dużej ilości czystej energii oraz jak potencjał AI w ogóle uruchomić?

Z punktu widzenia struktury takiej jak Unia tego rodzaju działania wymagają wspólnego, zharmonizowanego i zintegrowanego podejścia. I to już będzie pierwszy próg do pokonania. A ile następnych przed nami? Ich lista jest długa i wcale nie ostateczna: finansowanie, technologie, regulacje, ambicje firmowe i narodowe, infrastruktura, społeczne zaufanie, zmiany w mentalności i zachowaniach polityków, urzędników, przedsiębiorców, konsumentów itd.

Polska ma potencjał, aby stać się hubem inwestycji technologicznych w Europie, czemu sprzyjają określone czynniki. Należą do nich np. wykształcona i konkurencyjna jeszcze cenowo kadra, doświadczenia startupowe, kultura innowacji. Gorzej jest z inwestycjami zagranicznymi i wsparciem rządowym. Czas na niezbędne zmiany jest ograniczony, nikt na nas nie poczeka.... 

Odpowiedzialność za treści przekazywane przez media to nie jest problem nowy. Nowe są kolejne doświadczenia w tym zakresie, kontekst wydarzeń np. dotyczących kampanii wyborczych, a tym samym nowy jest stan regulacji prawnych związanych z tym tematem. Kluczowe jest pojęcie odpowiedzialności. Problem się komplikuje, gdy do doświadczeń teraźniejszych dodamy możliwości Sztucznej Inteligencji… 

Cyfrowa Dekada jako element Strategii Cyfryzacji do 2035 roku

Krajowy Plan Działań koncentruje się na przyspieszeniu cyfryzacji w różnych sektorach gospodarki, od administracji publicznej przez edukację, przemysł aż po zdrowie. Aby to osiągnąć niezbędny jest rozwój infrastruktury cyfrowej, czyli sieci szerokopasmowych, kompetencji cyfrowych, uwzględnienie aspektów ekologicznych i społecznych itd.

ZOBACZ: Prezydent wnioskuje do RPO. W tle kontrowersje wokół przesłuchania Barbary Skrzypek

Każde z tych zadań jest samo w sobie duże i trudne, a tym bardziej jako spójna całość. Być może najbardziej potrzebne są społeczna akceptacja i pieniądze. Czy mamy szanse na ich szybkie zaistnienie? 

Wspólnotowość i sprawczość warunkiem sukcesu

Organizowane przez środowisko firm i organizacji związanych z technologiami ICT Forum Gospodarcze TIME stanowi od lat dowód na to, że ich wspólne działanie - pomimo naturalnej konkurencji pomiędzy nimi - stanowi ważny wkład w funkcjonowanie krajowej i europejskiej gospodarki i wyznaczanie nowych celów ich rozwoju w średnio - i długookresowej perspektywie.

Aby tej tak istotnej społecznej aktywności tego środowiska nie zatracić, czas najwyższy na w coraz większym stopniu uwzględnianie głosów eksperckich w budowaniu i realizowaniu strategii gospodarczej Polski i Unii Europejskiej. Wydaje się to możliwe, nie zmarnujmy tej szansy.

WIDEO: Na pomoc ratownikom. Szczerze o pieniądzach odc. 264