Wybory prezydenckie 2025. Kto będzie mógł zagłosować?
Wybory prezydenckie w Polsce odbędą się za dwa miesiące, a udział w nich zależy od spełnienia określonych warunków. Prawo do głosowania nie przysługuje każdemu, a niektóre ograniczenia mogą być zaskoczeniem. Jakie zasady obowiązują w tegorocznych wyborach i kto nie będzie mógł oddać głosu?
Data wyborów prezydenckich przypada na 18 maja 2025 roku, zgodnie z tradycją w niedzielę. Ustalenie głosowania na dzień wolny od pracy ma na celu zwiększenie frekwencji i ułatwienie obywatelom udziału w wyborach.
WikimediaWysoka frekwencja jest istotnym elementem demokratycznego procesu, ponieważ zapewnia, że wybór prezydenta odzwierciedla wolę jak największej liczby obywateli. W poprzednich wyborach w 2020 roku w pierwszej turze frekwencja wyniosła 64,51 proc., a w drugiej 68,18 proc. Dla porównania, w 2015 roku w pierwszej turze do urn poszło 48,96 proc. uprawnionych, a w drugiej 55,34 proc.
Kto ma prawo do głosowania?
Zgodnie z polskim prawem czynne prawo wyborcze przysługuje każdemu obywatelowi Polski, który najpóźniej w dniu wyborów ukończy 18 lat i nie został pozbawiony tego prawa prawomocnym wyrokiem sądu.
ZOBACZ: Wybory prezydenckie. Rafał Trzaskowski czy Karol Nawrocki? Najnowszy sondaż
Osoby ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw publicznych nie mogą uczestniczyć w wyborach. Istotne jest również to, że jeśli 18. urodziny przypadają po dniu wyborów, prawo głosu zostanie nabyte dopiero w kolejnych wyborach.
Gdzie należy głosować: miejsce zamieszkania czy zameldowania?
Standardowo głosowanie odbywa się w obwodowej komisji wyborczej przypisanej do miejsca stałego zamieszkania. W przypadku tymczasowego pobytu w innym miejscu istnieje możliwość dopisania do spisu wyborców w aktualnej lokalizacji. Wniosek o zmianę miejsca głosowania należy złożyć w odpowiednim urzędzie gminy.
Osoby przebywające poza miejscem stałego zamieszkania w dniu wyborów mogą skorzystać z kilku rozwiązań:
- Zaświadczenie o prawie do głosowania - pozwala oddać głos w dowolnym miejscu w kraju lub za granicą. Wniosek o wydanie zaświadczenia należy złożyć w urzędzie gminy, gdzie wyborca jest ujęty w spisie.
- Dopisanie do spisu wyborców - jeśli miejsce pobytu w dniu wyborów jest znane wcześniej, można złożyć wniosek o dopisanie do spisu wyborców w tej lokalizacji. Wniosek ten należy złożyć najpóźniej na 5 dni przed wyborami.
ZOBACZ: Rząd "zbroi się" przed obcą ingerencją w wybory. Podano konkrety
Obywatele polscy przebywający za granicą mogą głosować w obwodach utworzonych przez konsulaty RP. W tym celu konieczne jest wcześniejsze zgłoszenie chęci udziału w wyborach konsulowi oraz podanie wymaganych danych.
Szczególne zasady głosowania
Dla niektórych grup wyborców przewidziano specjalne obwody głosowania. Tworzy się je m.in. w:
- szpitalach,
- domach pomocy społecznej,
- zakładach karnych i aresztach śledczych.
Osoby przebywające w tych placówkach są automatycznie wpisywane do spisu wyborców w danym obwodzie.
Studenci mają możliwość głosowania w miejscu studiów, pod warunkiem wcześniejszego dopisania do spisu wyborców w tej lokalizacji.
Żołnierze oraz funkcjonariusze pełniący służbę w dniu wyborów mogą oddać głos w obwodach utworzonych w jednostkach wojskowych, o ile takie zostaną wyznaczone.
Czytaj więcej