Duże zmiany w psychice seniorów. Ekspert tłumaczy, co się dzieje na starość w mózgu
Proces starzenia dotyczy zarówno ludzkiego ciała, jak i psychiki. Z wiekiem w mózgu zachodzą zmiany, które wpływają na zachowanie, emocje i postrzeganie świata przez człowieka. W rezultacie u seniorów można zauważyć takie tendencje jak wycofywanie się z życia towarzyskiego i niechęć do nowinek. Mogą one mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
Starzenie się mózgu można rozpoznać po zmianach w reagowaniu na otoczenie. Jak powiedział w wywiadzie z PAP specjalista z dziedziny psychiatrii i psychogeriatrii prof. Tadeusz Parnowski, na tym etapie życia "pojawia się impulsywność, wybuchowość, niecierpliwość, chęć postawienia na swoim". Dochodzą do tego "kłopoty z myśleniem i z pamięcią". Nie oznacza to jednak rozwoju choroby - podkreślił ekspert. To po prostu naturalne zjawisko związane ze starzeniem organizmu. Dodał także, że choć nasza osobowość na starość się nie zmienia, to jej cechy zazwyczaj "ulegają zaostrzeniu".
Lęk przed nowym
Do zjawisk psychologicznych, które nasilają się wraz z wiekiem, należy neofobia, czyli lęk przed nowościami. Może dotyczyć wielu sfer życia. Pojawia się niechęć do nowych doświadczeń, nieznanych dotąd urządzeń, a także zmian w latami praktykowanym rytmie dnia. Innym aspektem tego zjawiska jest jedzenie.
Neofobia żywieniowa może wiązać się na przykład z osłabieniem węchu i smaku, co wpływa na postrzeganie spożywanych pokarmów. Towarzyszyć mogą temu trudności w jedzeniu wynikające z różnych dolegliwości, takich jak problemy z połykaniem i przeżuwaniem.
ZOBACZ: Darmowe badania dla seniorów. Na co można dostać skierowanie?
Istotną rolę odgrywa także przyzwyczajenie do znanych sobie od dekad potraw i napojów. Efektem tego jest zamykanie się na nowe doznania kulinarne, co może negatywnie wpływać na zdrowie.
Zjawisko to opisali w piśmie "BMC Geriatria" specjaliści z kilku japońskich uczelni oraz Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Badając grupę 238 osób o średnim wieku ponad 76 lat, ustalili, że u seniorów zagrożonych niedożywieniem częściej stwierdzano neofobię żywieniową oraz pogorszenie stanu jamy ustnej.
Izolacja starszych ludzi
Odosobnienie osób w podeszłym wieku wiąże się między innymi z ograniczeniem interakcji społecznych, wynikającym ze śmierci bliskich, przejścia na emeryturę lub trudności finansowych, które uniemożliwiają uczestnictwo w życiu towarzyskim i turystykę. Coraz częstsze przypadki emigracji członków rodziny do innych miast lub państw dodatkowo pogłębiają to zjawisko.
iStockNaukowcy z Uniwersytetu w Chicago opublikowali w piśmie "Evidence Based Nursing" wyniki swoich obserwacji dotyczących izolacji seniorów. Jak się okazało, u osób starszych występuje wyższe ryzyko nadciśnienia, chorób serca i neurodegeneracyjnych, spadku odporności, pogorszenia funkcji poznawczych, a nawet przedwczesnej śmierci.
ZOBACZ: Ciągły stres może oszukiwać twój mózg. Badania pokazują wpływ na słuch
Izolacja zwiększa także ryzyko zaburzeń psychicznych. Fundacja Twarze Depresji informuje, że z badań PolSenior2 przeprowadzonych na 6000 osobach w wieku 60-106 lat wynika, iż u 26 proc. badanych występują objawy depresji. Osoby starsze stanowią część społeczeństwa szczególnie narażoną na rozwój tej choroby. Przyczyniają się do tego m.in. obniżony nastrój wynikający z chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, zaburzenia pracy tarczycy oraz przewlekły ból fizyczny.
Czytaj więcej