Niepokojące doniesienia. Mieszkańcy tych miast narażeni na "mgłę umysłową"
Mgła mózgowa to stan, który charakteryzuje się osłabieniem zdolności poznawczych. Głośno było o niej z powodu pandemii koronawirusa, uchodziła bowiem za powikłanie po COVID-19. Tę dolegliwość wiąże się też ze stresem i problemami psychicznymi. Nowe badania sugerują, że jest to także efekt zanieczyszczenia powietrza.
Cząstki stałe (PM) to mikroskopijne drobinki unoszące się w powietrzu, które wdychamy każdego dnia. Za najgroźniejsze uznaje się PM2.5 - cząstki o średnicy nie większej niż 2,5 mikrometra. Ich niewielkie rozmiary sprawiają, że mogą przenikać do płuc, krwiobiegu, a nawet mózgu. Jak się okazuje, ma to bezpośredni wpływ na nasze codzienne funkcjonowanie.
Mgła umysłowa. Tak smog działa na naszą głowę
Badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetów w Birmingham i Manchesterze, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie "Nature Communications", wykazały, że smog może pogarszać funkcje poznawcze. W eksperymencie wzięło udział 26 dorosłych osób, które zostały dwukrotnie poddane ekspozycji na zanieczyszczone powietrze (dym ze świec) oraz dwukrotnie ekspozycji na czyste powietrze.
Ich zdolności poznawcze oceniano tuż przed eksperymentem oraz cztery godziny po jego zakończeniu. Analizowano m.in.:
- pamięć krótkotrwałą,
- szybkość reakcji,
- selektywną uwagę,
- zdolność rozpoznawania emocji.
Wyniki były jednoznaczne - już po czterech godzinach od narażenia na smog znacznie pogorszyły się dwa ostatnie wskaźniki. Osoby uczestniczące w badaniu miały większe trudności z koncentracją i przetwarzaniem informacji - objawy te są typowe dla tzw. mgły umysłowej. Co istotne, efekty były takie same niezależnie od tego, czy badani oddychali przez nos, czy przez usta.
ZOBACZ: Niebezpieczeństwo na talerzach? Ta popularna roślina została uznana za najbardziej trującą
Zdaniem współautora badania, dr. Thomasa Faherty'ego, uzyskane wyniki stanowią "przekonujące dowody, że nawet krótkotrwała ekspozycja na cząstki stałe może mieć natychmiastowy wpływ na funkcje mózgu niezbędne do wykonywania codziennych czynności, takich jak zakupy spożywcze".
Negatywne skutki smogu nie ograniczają się jedynie do zdrowia. Jak wskazuje inny autor badania, dr Francis Pope, zanieczyszczone powietrze ma również wpływ na wskaźniki ekonomiczne. Jego zdaniem może prowadzić do:
- gorszego rozwoju intelektualnego,
- niższej produktywności pracowników,
- negatywnych skutków gospodarczych i społecznych.
Stan powietrza w Polsce. Alarmujące informacje
Wyniki tych badań są szczególnie niepokojące dla mieszkańców wielu polskich miast, gdzie problem smogu jest wyjątkowo poważny.
Jak wynika z danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ), najtrudniejsza sytuacja jest w Nowej Rudzie, Suchej Beskidzkiej i Nowym Targu. Tam liczba dni smogowych przekracza 35, czyli unijną normę. Sytuacja nie wygląda lepiej w większych miastach - wysokie poziomy zanieczyszczeń powietrza są powszechne w Krakowie, Katowicach, Wrocławiu i Łodzi.
ZOBACZ: Czy to rak? Te wczesne symptomy u seniora powinny zapalić czerwoną lampkę
Zimą problem smogu nasila się szczególnie mocno. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) regularnie wysyła ostrzeżenia do mieszkańców zagrożonych rejonów, zalecając ograniczenie aktywności na świeżym powietrzu oraz unikanie wietrzenia mieszkań w dniach, gdy poziom zanieczyszczeń jest szczególnie wysoki. Warto przestrzegać tych alertów.
Czytaj więcej