Ekspertka o epidemii. "Najmłodsza osoba w klinice miała 20 lat"
Żyjemy w czasach epidemii chorób neurologicznych, chorób mózgu, w tym udarów - powiedziała prof. Anna Kostera-Pruszczyk, szefowa Katedry i Kliniki Neurologii WUM. Dodała, że tysiące ludzi będą musiały żyć z ich konsekwencjami w postaci niepełnosprawności przez wiele lat. Najmłodszą osobą z udarem, która trafiła do jej kliniki, była 20-letnia kobieta.
Anna Kostera-Pruszczyk, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego przekazała, że "najnowsze dane epidemiologiczne mówią, że w Unii Europejskiej udar mózgu jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów i najczęstszą przyczyną niepełnosprawności osób dorosłych".
W ciągu dekady, między 2010 a 2019 r całkowita liczba udarów i zgonów związanych z udarem wzrosła odpowiednio o 4 proc. i 6 proc. 30-letnie prognozy bezwzględnych liczb zapadalności, rozpowszechnienia, zgonów i lat życia skorygowanych o niepełnosprawność (DALY) szacują 27 proc. wzrost do 2047 r.
- To efekt różnych czynników, nasza populacja jest coraz starsza, a w tej starszej grupie wiekowej liczba udarów jest znacznie większa – podała. Sprecyzowała, że udary dotyczą ludzi młodych i starych.
ZOBACZ: Groźna choroba w Niemczech. Lekarz weterynarii wskazał na "poważne zagrożenie"
- Mamy epidemię udarów mózgu, która dotyczy coraz młodszych osób – powiedziała ekspertka. - Najmłodszą pacjentką z udarem, który trafiła do kliniki neurologii, była 20-letnia kobieta, a najstarsza osoba miała ponad sto lat.
Udar mózgu. Co jest przyczyną?
- To efekt różnych czynników, nasza populacja jest coraz starsza, a w tej starszej grupie wiekowej liczba udarów jest znacznie większa. Niestety udary dotyczą także młodych ludzi. Jedną z możliwych przyczyn jest fakt, że - nie tylko w Polsce, ale na całym świecie - rośnie liczba młodych osób, które mają różnego rodzaju zaburzenia metaboliczne zwiększające ryzyko chorób naczyniowych mózgu - tłumaczyła prof. Anna Kostera-Pruszczyk.
To chociażby choroba otyłościowa, z którą wiąże się także cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, nierzadko hipercholesterolemia.
Ponadto ruszamy się znacznie mniej niż powinniśmy, więc w rezultacie mamy – nie waham się użyć tego określenia – epidemię udarów mózgu. Redukcja ich liczby to wielkie wyzwanie dla środowiska medycznego i całego społeczeństwa. Zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć!
Rodzaje udarów - niedokrwienne i krwotoczne. Objawy
Profesor podkreśla, że każdy udar jest stanem nagłym, zagrażającym życiu.
- Udary dzielimy na niedokrwienne i udary krwotoczne, przy czym to tych pierwszych jest najwięcej. Do udaru niedokrwiennego dochodzi wówczas, kiedy - z różnych powodów - dojdzie do gwałtownego zamknięcia któregoś z ważnych naczyń zaopatrujących nasz mózg w krew - mówiła.
ZOBACZ: Wystarczy spojrzeć na twarz, by wykryć zagrożenie. Udar mózgu zaczyna się niepozornie
- W zależności od tego, w której części mózgu to się stanie, objawy udaru będą się nieco różnić, jednak najczęściej wystąpi nagle asymetria twarzy, np. opadanie jednego kącika ust, niedowład kończyny górnej, czasami górnej i dolnej po tej samej stronie, bywa, że pojawiają się również nagłe zaburzenia mowy. To wskazanie, żeby natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe, pacjent jak najszybciej powinien się znaleźć w najbliższym oddziale udarowym, żeby można było podjąć interwencję.
Eksperta wyjaśniła, że w przypadku udarów niedokrwiennych często u podłoża leżą różnego rodzaju zaburzenia rytmu serca, na przykład migotanie przedsionków. Bywa, że schorzenie jest nierozpoznane albo nieskutecznie leczone.
Jak rozpoznać udar? Najważniejszy jest C.Z.A.S.
Kluczowa jest szybka i sprawna reakcja. Aby świadomość o oznakach była większa, opracowano łatwy do zapamiętania test F.A.S.T. (ang. fast - szybko). Oto co oznaczają poszczególne litery skrótowca:
F - face (twarz): należy zwrócić uwagę czy nie wygląda nietypowo, asymetrycznie. Alarmować powinien opadający jeden kącik ust;
A - arms (ramiona): widoczne opadanie jednej strony ciała może być objawem udaru. Aby to sprawdzić, warto poprosić osobę o podniesienie obu rąk. Problemy z jedną z nich to sygnał ostrzegawczy;
S - speech (mowa): bełkotliwa, niewyraźna mowa albo brak możliwości powtórzenia prostego zdania może świadczyć o udarze;
T - time (czas): nie można zwlekać – przy pojawieniu się któregokolwiek z powyższych objawów konieczne jest natychmiastowe wezwanie pomocy.
W Polsce stosuje się również podobne skróty, takie jak C.Z.A.S., który oznacza: ciężka ręka lub noga, zaburzenia mowy, asymetria twarzy, słabe widzenie.
