Przełomowe odkrycie. Jak inteligencja wpływa na proces starzenia się mózgu?
Naukowcy zdobywają coraz więcej dowodów sugerujących, że proces starzenia się mózgu może przebiegać inaczej niż w przypadku pozostałych części ciała. Badania szkockich specjalistów wskazują, że poziom zdolności poznawczych w dzieciństwie ma związek z kondycją umysłową w starszym wieku. Autorzy twierdzą, że wyniki ich prac mogą podważyć dotychczasową wiedzę na temat starzenia się mózgu.
Aby znaleźć zależności między stanem umysłu na wczesnym i późnym etapie życia, naukowcy z Uniwersytetu w Edynburgu wykorzystali dane z badań przeprowadzonych w Szkocji w latach 30. i 40. XX wieku na grupie jedenastolatków.
Dzięki kompleksowym badaniom, które objęły zdolności poznawcze dzieci i zostały powtórzone na tych samych osobach w wieku podeszłym, udało się odkryć interesujące korelacje między stanem umysłu we wczesnych i późnych etapach życia. Prof. Ian Deary i dr Simon Cox, którzy opublikowali swoje wnioski w czasopiśmie "Genomic Psychiatry", określają je jako "fascynujące".
Prowadzono badania wiele lat. Odkryto co wpływa na starzenie się mózgów
Jednym z najistotniejszych odkryć było ustalenie, że około połowę różnic w wynikach testów inteligencji u osób starszych można powiązać ze zdolnościami poznawczymi, które obserwowano już u nich w dzieciństwie.
Prof. Ian Deary podkreślił, że udało się wykazać korelacje sięgające siedmiu dekad - między wynikami testów kognitywnych tych samych osób w wieku 11 lat a ich wynikami w wieku podeszłym. "Nieco mniej niż połowa różnic w poziomie inteligencji u osób w starszym wieku była obecna już w wieku 11 lat" - wyjaśnił. Oznacza to, że pewne czynniki wpływające na inteligencję pozostają niezmienne przez całe życie.
ZOBACZ: Po 35. roku życia mózg pokazuje oznaki starzenia. Na co zwrócić uwagę?
Inne ustalenia szkockich badaczy są równie istotne. Po pierwsze, istnieją duże różnice w procesie starzenia się mózgu u osób w tym samym wieku. Dodatkowo zauważono, że osoby z wyższym poziomem inteligencji w dzieciństwie mają większy wskaźnik przeżywalności. Stwierdzono również, że wpływ genów na inteligencję zmienia się na różnych etapach życia - w dzieciństwie i starości działa on nieco inaczej.
Jak dbać o mózg? Pomoże aktywność fizyczna i umysłowa
Według dr. Coxa udało się ustalić, że to, co często uznawano za przyczynę spadku zdolności kognitywnych wraz z wiekiem, w rzeczywistości wynikało z różnic zauważonych już wcześniej. Podważone zostały więc niektóre dotychczasowe założenia łączące spadek zdolności poznawczych bezpośrednio z wiekiem.
W świetle tych rezultatów autorzy badań rozważają, jakie czynniki środowiskowe mogą wpływać na różne tempo starzenia się mózgu. Pojawia się pytanie, czy zmiana stylu życia może spowolnić ten proces.
ZOBACZ: Dlaczego seniorzy powinni grać w gry? Zaskakujące badania
Dr Cox przyznaje jednocześnie, że istnieją także czynniki związane ze stylem życia, które mogą wzmocnić nasze zdolności kognitywne i opóźnić starzenie się mózgu. Jak wyjaśnia w rozmowie z CNN, jemu i prof. Deary'emu udało się wskazać wiele drobnych, lecz istotnych elementów, które mają na to wpływ. Należą do nich:
- aktywność umysłowa i fizyczna,
- ograniczenie ryzyka chorób naczyniowych (nadciśnienie, zbyt wysoki poziom cholesterolu, palenie papierosów, niedbanie o wskaźnik BMI),
- rozwijanie nowych umiejętności, jak nauka języka obcego czy gra na instrumencie.
