Noblista z fizyki ma polskie korzenie. Znaleziono archiwalny dokument
Tegoroczny noblista z fizyki John Joseph Hopfield ma polskie korzenie. Płocka kuria poinformowała, że w diecezjalnych archiwach odnaleziono akt chrztu jego ojca - Józefa Chmielewskiego, który we wszystkich notach biograficznych jest uznawany za polskiego naukowca.
We wtorek Komitet Noblowski ogłosił, że laureatami tegorocznej Nagrody Nobla zostali John J. Hopfield oraz Geoffrey E. Hinton "za fundamentalne odkrycia i wynalazki, które umożliwiają uczenie maszynowe za pomocą sztucznych sieci neuronowych". Pierwszy z naukowców jest Amerykaninem, a drugi pochodzi z Kanady. Jednak - jak informuje płocka kuria - w sprawie pojawił się również polski akcent.
Z odnalezionej w diecezjalnych archiwach metryki wynika, że ojciec Hopfielda - pierwszego z nagrodzonych - Józef Chmielewski, urodził się 17 marca 1891 roku w Płocku i tego samego roku został ochrzczony na terenie diecezji. Matka noblisty miała na imię Konstancja. Oboje byli fizykami.
Noblista z fizyki ma polskie korzenie. Co wiemy o Johnie Hopfieldzie?
Rodzina wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie Chmielnicki zmarł w 1953 roku. Jak podkreśla organizacja "Research in Poland" - we wszystkich notach biograficznych opisywano go jako polskiego naukowca.
John Joseph Hopfield junior urodził się już na terytorium USA. Na świat przyszedł 15 lipca 1933 r. w Chicago. Postanowił kontynuować rodziną tradycję i również poświęcić swoje życie fizyce.
ZOBACZ: Literacka Nagroda Nobla. Poznaliśmy laureatkę
W 1954 r. uzyskał licencjat z fizyki na Swarthmore College w Pensylwanii, a w 1958 r. obronił doktorat na Uniwersytecie Cornella w Ithace i w tym samym roku rozpoczął pracę w Laboratoriach Bella w Murray Hill. Następnie pracował na różnych uczelniach, a w 1997 r. został profesorem Princeton University.
Diecezja płocka podzieliła się również ciekawostką związaną z nazwiskiem naukowca. Jak się okazuje, "Hop-field" jest luźnym odpowiednikiem nazwiska "Chmielewski".
Nagrody Nobla 2024. To niejedyny polski akcent
"Research in Poland" przypomina, że Hopfield to niejedyny tegoroczny noblista związany z Polską. Nagroda Nobla 2024 w dziecinie fizjologii lub medycyny została przyznana naukowcom Gary'emu Ruvkunowi i Victorowi Ambrosowi, z czego ojciec ostatniego z nich również był Polakiem. Do Stanów Zjednoczonych wyemigrował krótko przed drugą wojną światową.
ZOBACZ: Krytyczne głosy na temat nobliski. "Nie wyróżnia jej nic oprócz pochodzenia"
Przypomnijmy, że nagrodę otrzymali za odkrycie mikroRNA (miRNA) - krótkich, niekodujących cząsteczek RNA, które pełnią kluczową rolę w regulacji ekspresji genów. Jego zidentyfikowanie miało ogromny wpływ na zrozumienie mechanizmów molekularnych, które kontrolują rozwój i różnicowanie komórek, a także procesów chorobowych.
Czytaj więcej