Powoduje raka szyjki macicy. Ogromne nadzieje w szczepionkach na HPV

HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, odpowiada m.in. za raka szyjki macicy, ale też głowy, czy szyi.  Choć badania profilaktyczne pozwalają wcześnie wykryć chorobę, to nie zawsze leczenie okazuje się skuteczne. Niestety bywa, że przebieg jest dramatyczny. Tymczasem przyjęcie szczepionki może przed nim uchronić. 

Od czerwca 2023 roku zakup szczepionek dla dzieci i młodzieży w wieku 12-13 lat został objęty refundacją Ministerstwa Zdrowia. Jak podaje portal szczepienia.info, już po dwóch i pół miesiąca z możliwości tej skorzystało 83 782 nastolatków, co stanowi 9,8 proc. uprawnionych. Po roku ten odsetek wzrósł do 20 proc. 

Zgodnie z założeniami unijnego planu "Beating Cancer Plan" do 2030 roku powinno zostać zaszczepionych 90 proc. dziewcząt, a odsetek chłopców również powinien znacząco wzrosnąć. Cel jest ambitny dla Polski, ale realny do osiągnięcia, biorąc pod uwagę rozszerzenia programu profilaktycznego, także o możliwość przeprowadzenia szczepień w szkołach podstawowych. 

Kto może się zaszczepić? 

Szczepionkę mogą przyjąć już dzieci od dziewiątego roku życia. Skorzystanie z tej formy profilaktyki przeciwnowotworowej jeszcze przed inicjacją seksualną zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa - przyjęte przeciwciała utrzymują ochronę nawet przez okres kilkudziesięciu lat! 

ZOBACZ: W Polsce brakuje szczepionek na COVID-19. Izabela Leszczyna ma plan

Jak czytamy na rządowym portalu gov.pl - od 1 września 2024 roku dzieci i młodzież między 9. a 14. rokiem życia zyskają możliwość przyjęcia szczepionki w szkole. Każda podstawówka może zgłosić się do tego programu, by dać młodym ludziom szansę na zdrową dorosłość a ich opiekunom spokój o bezpieczeństwo ich pociech. 

Jakie szczepionki są dostępne? 

Na świecie powstały szczepionki przeciwko HPV, które zawierają wirusopodobne cząstki, chroniące przed wirusami typu 16 i 18. To one, jak podaje portal szczepienia.info, są wysoce onkogenne i odpowiadają za: 

• nowotwór szyjki macicy, 

• nowotwór sromu, 

• nowotwór pochwy, 

• rakiem szyjki macicy, 

• nowotwór odbytu. 

Aktualnie dostępne w Polsce są trzy preparaty: 

• Cervarix - szczepionka skierowana przeciw dwóm typom wirusa: HPV16 i HPV18. 

• Gardasil - szczepionka skierowana przeciw czterem typom wirusa: HPV-6, HPV-11, HPV-16, HPV-18. 

• Gardasil9 - szczepionka skierowana przeciw dziewięciu typom wirusa: HPV-16, HPV-18, HPV-31, HPV-33, HPV-45, HPV-52, HPV-58, HPV-6, HPV-11. 

W ramach bezpłatnego programu szczepień, dzieci i młodzież mogą przyjąć dwie z nich: Cervarix lub Gardasil 9. 

Jak skuteczną ochronę zapewnia szczepionka HPV? 

O skuteczności szczepionek świadczą wyniki badań Public Health Scotland, które opublikowano w 2024 roku w "Journal of the National Cancer Institute". Obserwowano dziewczynki w wieku 12-13, lat, które zostały zaszczepione w ramach wprowadzonego w 2008 roku programu profilaktycznego w Szkocji. Podobne analizy przeprowadzono w Szwecji. Tam badaniem objęto 450 tysięcy kobiet (300 tysięcy niezaszczepionych i 150 tysięcy zaszczepionych). 

U żadnej zaszczepionej kobiety nie wykryto raka szyjki macicy. Podkreślmy to jeszcze raz: Ani jedna w pełni zaszczepiona kobieta nie zachorowała na raka szyjki macicy. 

To właśnie rak szyjki macicy jest najczęstszym nowotworem złośliwym wywoływanym przez HPV.

Badania naukowe wskazują także, że HPV jest odpowiedzialny za rozwój:

• ok. 64-100 proc. stanów przedrakowych i nowotworów pochwy
• 90 proc. nowotworów odbytu
• 30 proc. nowotworów prącia
• ok. 15-30 proc. nowotworów sromu.

HPV wywołuje także część zachorowań na:

• nowotwory głowy
• nowotwory szyi (jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka, migdałka i gardła).

Ocenia się, że na świecie ok. 690 tys. (a w Polsce ponad 3 tys.) zachorowań na nowotwory jest związanych z zakażeniami HPV.

Jak podaje portal nursing.com.pl - w Szwecji czy Portugalii ze szczepień przeciw HPV skorzystało 90 proc. młodych ludzi, natomiast w Polsce zaledwie 20 proc.

WIDEO: Bąbel zimna na Bałtyku. Plama lodowatej wody się rozrasta