Sztokholm. Nagroda Nobla z medycyny przyznana. Laureatami zostali Katalin Kariko i Drew Weissman

Komitet Noblowski w Sztokholmie w poniedziałek ogłosił nazwiska tegorocznych laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii.

- Nagroda Nobla 2023 w dziedzinie fizjologii lub medycyny została przyznana Katalin Karikó i Drew Weissmanowi za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID-19 - powiedział sekretarz generalny noblowskiej komisji.

Oprócz tytułu, duet laureatów otrzyma też nagrodę pieniężną. W tym roku jej wartość jest najwyższa w ponad 120-letniej historii przyznawania wyróżnienia. Sięgnęła 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 milionów złotych) - donosi AFP. 

Katalin Karikó jest węgierską biochemiczką, która przez wiele lat pracowała na Uniwersytecie Pensylwania w Stanach Zjednoczonych, a obecnie uczy na Uniwersytecie Segedyńskim na Węgrzech. Współpracę z amerykańskim immunologiem i biologiem molekularnym Drew Weissmanem rozpoczęła w 1998 roku. Efektem ich badań było zmodyfikowanie nukleozydów, które ograniczyło powstawanie stanu zapalnego wywołanego przez iniekcję RNA. Ich odkrycie przyczyniło się do opracowania szczepionek przeciw COVID-19 przez Pfizera i Modernę.

Technologia mRNA opracowana przez Kariko i Weissmana jest obecnie wykorzystywana do opracowywania innych metod leczenia chorób, takich jak rak, grypa i niewydolność serca.

Medyczna Nagroda Nobla. Przełomowe odkrycia dla ludzkości

Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny wyróżniono przez lata autorów wielu przełomowych dla ludzkości odkryć tj. odkrycie promieniowania rentgenowskiego, penicyliny, insuliny i DNA. W zeszłym roku nagrodzony został szwedzki genetyk ewolucyjny Svante Pääbo za odkrycie dotyczące genomów wymarłych hominidów i ewolucji człowieka.

W tym roku wśród typowanych przez międzynarodowe instytucje faworytów do nagrody byli m.in. Clifford B. Saper, Emmanuel Mignot i Masashi Yanagisawa, naukowcy zajmujący się snem. Instytut Informacji Naukowej (ISI) przyznał tej trójce tytuł Laureatów Cytowań - do ich artykułów naukowych odwoływano się ponad dwa tysiące razy, co jest w świecie nauki bardzo rzadkim osiągnięciem. W poprzednich latach otrzymanie tego wyróżnienia często było "wstępem" do otrzymania Nagrody Nobla. 

ZOBACZ: Niedługo powstaną drukowane szczepionki? To przyszłość medycyny

Kolejnym silnym kandydatem był też Kevan Shokata, amerykański biolog, który odkrył, jak zablokować gen nowotworowy KRAS odpowiedzialny za jedną trzecią znanych nowotworów, w tym trudne w leczeniu nowotwory płuc, okrężnicy i trzustki. Wśród nazwisk innych potencjalnych zwycięzców pojawiali się też Katalin Karikó i Drew Weissmana - tegoroczni laureaci.

Rozpoczął się Tydzień Noblowy. Nagrodę przyznaje się od ponad 120 lat

Ogłoszenie "medycznego" laureata to początek tzw. tygodnia "Nobel Calling", w którym komitety noblowskie w Sztokholmie i Oslo wyjawią nazwiska zwycięzców prestiżowej nagrody w sumie sześciu kategoriach. Nazwa wywodzi się od zwyczaju telefonicznego powiadamiania laureatów przez komisję jeszcze przed oficjalnym ogłoszeniem wyników.

We wtorek poznamy zwycięzcę Nagrody Nobla w kategorii fizyki, a w środę z chemii. Kolejnego dnia Akademia Szwedzka ogłosi tożsamość laureata w dziedzinie literatury, a w piątek Norweski Komitet Noblowski obwieści nazwisko laureata Pokojowej Nagrody Nobla. W poniedziałek 9 października ogłoszony zostanie laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii. 

ZOBACZ: Izrael: Naukowcy wyhodowali model 14-dniowego embrionu człowieka. Pierwszy raz w historii

Nagroda Nobla została po raz pierwszy przyznana w 1901 roku. Jej inicjatorem i fundatorem był słynny szwedzki wynalazca i filantrop Alfred Nobel, który ustanowił wyróżnienie w swoim testamencie z 1895 roku. Wynalazca dynamitu chciał w ten sposób uczcić tych, którzy "przysporzyli ludzkości największe dobrodziejstwa". Laureatami prestiżowej nagrody mogą zostać wyłącznie osoby żyjące, w każdej kategorii wyróżnionych mogą zostać jednocześnie trzy osoby. W przypadku Pokojowej Nagrody Nobla laureatami mogą zostać też instytucje.