Gospodarka leśna – co to takiego i kto się nią zajmuje?
Lasy są nie tylko źródłem drewna, ale i domem dla tysięcy gatunków roślin i zwierząt. Dzięki lasom możemy cieszyć się czystym powietrzem, pić czystą wodę oraz unikać niektórych konsekwencji zmian klimatu. Trudno nam wyobrazić sobie życie na ziemi bez tych ekosystemów i ich zasobów. Dlatego też państwa prowadzą gospodarkę leśną. W Polsce i na świecie przybiera ona różne formy. Jakie?
Czym jest gospodarka leśna?
Gospodarka leśna jest określana jako działalność w zakresie:
- urządzania terenów leśnych,
- ochrony i zagospodarowania lasu,
- utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych,
- gospodarowania zwierzyną zamieszkującą lasy,
- pozyskiwania – z wyjątkiem skupu – drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego,
- sprzedaży wymieniowych wyżej produktów,
- realizacji pozaprodukcyjnych funkcji lasu, takich jak ochrona powietrza, wód i gleby.
Człowiek od setek tysięcy lat korzystał z zasobów lasów, ale dopiero za sprawą industrializacji zaczął eksploatować je na masową skalę. Zwiększone zapotrzebowanie na drewno spowodowało wielką wycinkę drzew w Europie i Ameryce Północnej.
ZOBACZ: Susza na terenie siedmiu województw – deficyt wody dla roślin uprawnychwzrósł
Proceder ten nie oszczędził także wielkich formacji leśnych, takich jak tajga i wilgotny las równikowy, gdzie masowe wycinanie drzew wciąż trwa. W miejscach, które w przeszłości stanowiły las, powstają siedziby ludzkie lub prowadzone są intensywne uprawy rolne. Gospodarka leśna na świecie ma regulować eksploatowanie lasów i nie dopuścić do nadużyć.
Podmioty odpowiedzialne za gospodarkę leśną
Lasy i gospodarka leśna w Polsce jest realizowana przez:
- Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych – odpowiada on za doskonalenie metod gospodarowania w lasach państwowych, definiuje zasady ich użytkowania, a także prowadzi przedsięwzięcia pozwalające na realizację wszystkich wskazanych przez politykę leśną państwa funkcji lasów.
- Biuro Urządzania Lasu i Geodezji leśnej – wdrażanie w procedurach planistycznych zasad urządzania lasu, skierowanych na osiąganie celów wielofunkcyjnego gospodarstwa leśnego oraz monitorowanie stanu zasobów leśnych i stanu lasów.\
- Wojewodów – lasy prywatne, a konkretnie doskonalenie zrównoważonego użytkowania lasów i ich zasobów oraz poprawa stanu lasów prywatnych i nadzoru nad nimi.
Opiekę nad polskimi lasami sprawują Lasy Państwowe. Jak już wiesz, instytucja zarządzania jest przez Dyrektora Generalnego, któremu podlegają dyrekcje regionalne. Te z kolei dzielą się na nadleśnictwa, w skład których wchodzą najmniejsze jednostki, czyli leśnictwa.
Zasady prowadzenia gospodarki leśnej
Gospodarka leśna prowadzona jest na zasadach określonych w dokumentach państwowych i międzynarodowych, np. wspólnotowych. W Polsce jej podstawowe zasady znajdują się w ustawie o lasach oraz dokumencie „Polityka Leśna Państwa” wydanym przez ministerstwo właściwe ds. lasów.
ZOBACZ: Przycinanie jabłoni – cel, sposoby, terminy
Według wspomnianej ustawy zadaniem Lasów Państwowych jest realizowanie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej. Ponadto prowadzona jest ona na podstawie zasad:
- powszechnej ochrony lasów,
- powiększania ich zasobów,
- trwałości utrzymania lasów,
- ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów.
Na czym polega zrównoważona gospodarka leśna? Jest to ogół działań związanych z kontrolowaną wycinką, dbaniu o zasoby lasu, zachowaniu ich różnorodności biologicznej oraz dbaniu o społeczeństwo. Zrównoważona, czyli inaczej racjonalna gospodarka leśna państwa jest przeciwieństwem rabunkowej gospodarki leśnej. W Polsce definiowana jest ona jako nieograniczone korzystanie z plonów leśnych.
Nadmierna eksploatacja terenów leśnych jest poważnym zagrożeniem w Amazonii, gdzie równane z ziemią są całe hektary lasów! Tego typu działalność jest bowiem tańsza niż wybiórcza wycinka pożądanych gatunków, a jej wynikiem są puste tereny, gotowe do zagospodarowania przez firmy rolne.
Czytaj więcej