Kalendarz biodynamiczny dla działkowców i nie tylko

Kalendarz biodynamiczny – znaczenie dla działkowców, ogrodników czy rolników

Nim przejdziemy do tego, jakie prace wykonywać w ogrodzie w zależności od faz księżyca, wyjaśnijmy pokrótce, skąd wziął się kalendarz ogrodnika. Co i kiedy sadzić, by rośliny bujnie wzrastały, było bolączką miłośników ogrodnictwa niemal od zawsze. Kalendarz biodynamiczny działkowca z podziałem na miesiące znacznie pomaga w rozplanowaniu prac i organizacji rocznego harmonogramu.

 

Za jego autorkę uważa się Marię Thun, która była wielką pasjonatką ogrodnictwa i przez kilkadziesiąt lat obserwowała, jak księżyc wpływa na środowisko i wzrost roślin. Na podstawie swoich obserwacji określiła najkorzystniejsze dni siewu, nawożenia i innych prac ogrodniczych. Tak powstał najbardziej znany kalendarz ogrodnika, który z czasem udoskonalano i rozwijano, wprowadzając nowe zasady.

 

Kalendarz biodynamiczny działkowca i ogrodnika ma równie wielu zwolenników, jak i przeciwników, jednak jego popularność wciąż wzrasta, a entuzjaści przekonują, że stosowanie kalendarza biodynamicznego przez działkowca czy ogrodnika pozwala uzyskać lepsze i zdrowsze plony. Jakie ma to znaczenie podczas prowadzenia ogrodu? 

 

ZOBACZ: Stawka VAT na zboża – jaka obowiązuje obecnie?

 

Znajomość wpływu księżyca na rośliny pozwala lepiej dopasować rodzaj zabiegu do aktualnego stanu i potrzeb roślin, co przekłada się na lepszą kondycję, obfite zbiory i smaczniejsze owoce oraz warzywa. Kalendarz ogrodnika pomaga też ustalić, co i kiedy sadzić.

Prowadzenie ogrodu zgodnie z kalendarzem biodynamicznym 

Ogromny szacunek do roślin i natury oraz rządzących nią praw to to, co bardzo mocno podkreśla kalendarz księżycowy. Rytm natury roślin jest w pełni wykorzystywany, a wszelkie prace są do niego dopasowywane. Dzięki temu wykonywane zabiegi nie szkodzą uprawianym roślinom, tylko przynoszą im korzyści.

 

Dodatkowo ogrodnicy powinni dbać o bioróżnorodność, uprawę roślin rodzimych (unika się egzotycznych i inwazyjnych gatunków) i wykorzystanie jedynie naturalnych metod bez nawozów mineralnych czy pestycydów. To korzystnie wpływa na stan ogrodu, a przede wszystkim pozyskiwane plony.

 

ZOBACZ: Drugi nabór wniosków na paliwo rolnicze ruszył. Jakie są stawki?

 

Kalendarz ogrodnika biodynamiczny przygotowywany jest na każdy kolejny rok z podziałem na dni i godziny (często z dokładnością do minut) – pewne uniwersalne prawa znacznie ułatwiają uprawę. Zakładają one, że czas wykonywania konkretnych zabiegów uzależniony jest od faz księżyca, co może wykorzystać zarówno działkowiec, jak i ogrodnik czy rolnik.

• Nów księżyca – trwa 3 dni (nów oraz po 1 dniu przed i po nowiu). To idealny czas na zwalczanie szkodników i chorób, a także przycinanie chorych pędów i walkę z chwastami. W trakcie nowiu nie powinno się wysadzać, przesadzać ani wysiewać roślin. Niekorzystne jest też prowadzenie prac, które mogłyby zaszkodzić korzeniom
• Pełnia – trwa 3 dni (pełnia i 1 dzień przed oraz 1 dzień po). To najlepszy czas na wykonywanie większości zabiegów pielęgnacyjnych: nawożenie, pielenie i przekopywanie nie zaszkodzi uprawianym roślinom i przyniesie więcej korzyści niż w innych terminach. Podczas pełni można wysiewać: cebulę, marchew, rzodkiewki, brukselkę i kapustę
• I i II kwadra (księżyca przybywa) – to najbardziej pracowity okres dla ogrodnika. Warunki są bardzo korzystne, a rośliny silne, więc można wykonywać wiele prac. To idealny czas sadzenia drzew, krzewów owocowych i wysiewania warzyw liściowych oraz dobry czas na pikowanie, szykowanie sadzonek, robienie szczepień i wszelkie prace związane z glebą np. wapnowanie, zakwaszanie czy nawożenie. W tym czasie zioła są aromatyczne, a plony mają najwięcej wartości odżywczych, więc warto przeprowadzać zbiory
• III i IV kwadra (księżyca ubywa) – rośliny szybciej i lepiej się regenerują, co oznacza, że jest to dobry czas na wysadzanie, przesadzanie i przycinanie. Można więc ciąć drzewka owocowe czy krzewy ozdobne, ale też podjąć walkę ze szkodnikami i chorobami oraz zbierać plony, które są przeznaczone do przechowywania – będą trwalsze i mniej podatne na psucie.

Kalendarz biodynamiczny – podział miesięczny

Styczeń

W Polsce to zimny okres, w którym nie ma zbyt wiele pracy w ogrodzie i na działce, ale można ten czas wykorzystać na zaplanowanie corocznych czynności, a zwłaszcza wysiewu warzyw z uwzględnieniem płodozmianu. Można też wysiać pelargonie w domu, a w ogrodzie strząsnąć nadmiar śniegu pokrywający byliny oraz sprawdzić, czy rośliny są odpowiednio zabezpieczone (jeśli zapowiadane są mrozy).

 

Luty

W drugiej połowie lutego można rozpocząć robienie rozsad warzyw owocujących (np. papryki) i liściastych (selera, pora). To też dobry czas na malowanie pni drzew wapnem, aby je zabezpieczyć oraz rozpoczęcie przycinania niektórych drzew owocowych np. gruszy i jabłoni.

 

Marzec

Marzec to czas intensywnych prac w ogrodzie i na działce. Przycina się róże i hortensje, a przy sprzyjającej pogodzie, gdy ustaną mrozy, można rozpocząć nawożenie, aby budzące się rośliny miały dostęp do składników pokarmowych. To dobry czas na wysiew sałaty, pietruszki, cebuli i buraków.

 

Kwiecień

To okres, kiedy najlepiej przygotowywać glebę do wysiewów oraz uporządkować rabaty i zadbać o ich odchwaszczanie. Na początku kwietnia można wysiać rośliny ozdobne, a na końcu miesiąca wykonać opryski przeciw szkodnikom.

 

Maj

To czas intensywnego wzrostu i kwitnienia roślin, dlatego warto zadbać o nawożenie, do którego można wykorzystać gnojówki z pokrzywy i innych roślin. Po zimnych ogrodnikach można wysadzać przygotowaną rozsadę, a pod koniec miesiąca można rozpocząć wysiew do gruntu wielu roślin np. dyni, cukinii, ogórków, kukurydzy, pomidorów i roślin korzeniowych.

 

Czerwiec

To czas pierwszych zbiorów truskawek, jagód i borówek. W czerwcu należy też zrobić rozsadę niektórych roślin (melonów, arbuzów i dyń) i wysiać groszek, fasolkę szparagową i fasolę, jeśli nie zostało to jeszcze zrobione. Uprawiając pomidory, warto zadbać o usuwanie odrostów bocznych, co zwiększy liczbę owoców.

 

Lipiec

W połowie lipca można wykonać drugi wysiew warzyw liściastych, korzeniowych i owocujących, a w drugiej połowie miesiąca można wykonać wysiew roślin ozdobnych. W lipcu zbiera się też część warzyw, owoców i ziół.

Sierpień

W przypadku upałów należy zadbać o dodatkowe nawadnianie roślin uprawnych i dostarczenie wody kwiatom, pamiętając, że podlewanie wykonuje się wczesnym rankiem lub wieczorem, aby nie zaszkodzić roślinom, a szczególnie liściom. Jest to konieczne, zwłaszcza w przypadku roślin wrażliwych na susze. To czas intensywnych zbiorów: cukinii, ogórków, pomidorów, fasolki szparagowej i groszku. Zaczynają też dojrzewać pierwsze brzoskwinie, jabłka i śliwki. Na koniec miesiąca można też ponownie wysiać warzywa tzw. długiego dnia, czyli szpinak, rzodkiewkę i sałatę.

 

Wrzesień

Wrzesień to przede wszystkim czas zbiorów, które należy przeprowadzać w drugiej połowie miesiąca. W tym czasie można też sadzić cebulki roślin, których kwiaty pojawiają się wczesną wiosną (tulipany, krokus, przebiśniegi).

 

Październik

To czas ostatnich zbiorów oraz zebrania warzyw korzeniowych, co najlepiej zrobić w drugiej połowie miesiąca. W tym okresie wykonuje się też porządki, a przede wszystkim przycinanie drzew i krzewów oraz grabienie liści.

 

Listopad

W listopadzie należy przenieść rośliny, które nie są odporne na mróz do pomieszczeń lub zabezpieczyć je przed chłodami, wykonując np. kopczyki. Można też wysiać mrozoodporne rośliny ozdobne np. nagietki czy jeżówki.

 

Grudzień

To czas odpoczynku i planowania kolejnego roku ogrodniczego. W przypadku braku śniegu warto również zadbać o porządkowanie przestrzeni np. usuwanie gałęzi i liści.

 

ZOBACZ: Rynek żywności ekologicznej - jak wygląda w Polsce i na świecie?

Uprawa poszczególnych roślin według kalendarza biodynamicznego

Jak wspomniano wcześniej, na każdy rok przygotowuje się nowy kalendarz biodynamiczny. Jak więc powinna wyglądać uprawa najpopularniejszych warzyw i owoców w 2023 r.? Oto dokładny kalendarz siewu i pory wykonywania poszczególnych prac.

 

Pomidory

 

 

Siew: luty (1–3, 6–11, 21–26 i 28), marzec (1–6, 8–14, 22–28 i 30–31) kwiecień (1–5, 8–12, 22–26 i 29–30).

 

Pikowanie: marzec (1–6, 8–14, 22–28 i 30–31), kwiecień (1–5, 8–12, 22–26 i 29–30), maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31).

 

Przesadzanie do szklarni lub gruntu: kwiecień (1–5, 8–12, 22–26 i 29–30), maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31), czerwiec (1–3, 5–9, 19–25 i 27–30).

 

Obrywanie liści i wilków: czerwiec (4–18), lipiec (3–17) i sierpień (1–16).

 

Zwalczanie chorób i szkodników: kwiecień (3–9, 13–21, 30), maj (1–10, 12–19, 30–31), czerwiec (1–18, 28–30), lipiec (1–17 i 27–31), sierpień (1–16 i 25–31).

 

Zbiory: czerwiec (1–3, 5–9, 19–25 i 27–30), lipiec (1–2, 4–9, 18–24 i 27–31), sierpień (3–6, 17–23, 25–29), wrzesień (1–6, 16–21, 23–27).

 

Cebula

 

Siew z nasion: luty (1–3, 6–11, 21–26 i 28), marzec (1–6, 8–14, 22–28 i 30–31), kwiecień (1–5, 8–12, 22–26 i 29–30), maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31), październik (1–5, 16–21, 23–25 i 30–31), listopad (1–4, 14–19, 22–26 i 28–30).

 

Sadzenie do gruntu: kwiecień (1–5, 8–12, 22–26 i 29–30), maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31).

 

Zwalczanie chorób: kwiecień (3–9, 13–21 i 30), maj (1–10, 12–19 i 30–31), czerwiec (1–18 i 28–30), lipiec (1–17 i 27–31), sierpień (1–16 i 25–31).

 

Zbiór: lipiec (4–9 i 12–16), sierpień (3–6 i 9–15), wrzesień (1–6 i 8–14).

 

Ogórki

 

Siew: marzec (1–6, 22–28 i 30–31), kwiecień (1–5, 8–12, 22–26 i 29–30), maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31), czerwiec (1–3, 5–9, 19–25 i 27–30), lipiec (1–2, 4–9, 18–24 i 27–31). 

 

Sadzenie do szklarni lub gruntu: kwiecień (1–5, 8–12, 22–26 i 29–30), maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31), czerwiec (1–3, 5–9, 19–25 i 27–30), lipiec (1–2, 4–9, 18–24 i 27–31). 

 

Nawożenie: kwiecień (13–21), maj (12–19), czerwiec (10–18), lipiec (10–17), sierpień (8–16).

 

Zwalczanie chorób i szkodników: kwiecień (3–9, 13–21, 30), maj (1–10, 12–19, 30–31), czerwiec (1–9, 10–18, 28–30), lipiec (1–9, 10–17 i 27–31), sierpień (1–8, 9–16 i 25–31).

 

Zbiór: maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31), czerwiec (1–3, 5–9, 19–25 i 27–30), lipiec (1–2, 4–9, 18–24 i 27–31), sierpień (3–6, 17–23 i 25–29).

 

Cukinia i dynia

 

Siew: marzec (1–6, 8–14, 22–28 i 30–31), kwiecień (1–5, 8–12, 22–26 i 29–30), maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31).

 

Sadzenie do gruntu: maj (1–3, 7–10, 20–25 i 28–31), czerwiec (1–3, 5–9, 19–25 i 27–30).

 

Nawożenie: kwieć (13–29), maj (12–26), czerwiec (10–25), lipiec (10–25), sierpień (8–23).

 

Zwalczanie chorób i szkodników: maj (1–10, 12–19 i 30–31), czerwiec (1–18 i 28–30), lipiec (1–17 i 27–31), sierpień (1–16 i 25–31).

 

Zbiór: lipiec (1–2, 4–9, 18–24 i 27–31), sierpień (3–6, 17–23 i 25–29), wrzesień (1–6, 16–21 i 23–27), październik (1–5, 16–21, 21–25 i 30–31).

Czytaj więcej