Zmiana czasu. Kiedy przestawiamy zegarki?
W najbliższy weekend przestawiamy zegarki. Zmiana czasu z letniego na zimowy nastąpi w nocy z 29 na 30 października, dzięki niej pośpimy o godzinę dłużej. Wskazówki zegara powinno się przesunąć z godz. 3:00 na 2:00.
Zmiana czasu nastąpi w całej Unii Europejskiej. Mówi o tym dyrektywa UE, zgodnie z którą czas letni kończy się w każdym państwie członkowskim o godz. 1:00 czasu uniwersalnego (GMT), w ostatnią niedzielę października".
W Polsce zmianę czasu regulują rozporządzenia prezesa Rady Ministrów. Ostatnie wydano 7 marca 2022 r. Przedłużyło ono stosowanie czasu letniego i zimowego do 2026 roku.
Zgodnie z nim czas letni środkowoeuropejski wprowadza się:
- w 2022 r. – dnia 27 marca;
- w 2023 r. – dnia 26 marca;
- w 2024 r. – dnia 31 marca;
- w 2025 r. – dnia 30 marca;
- w 2026 r. – dnia 29 marca.
Z kolei czas zimowy zacznie obowiązywać:
- w 2022 r. – dnia 30 października;
- w 2023 r. – dnia 29 października;
- w 2024 r. – dnia 27 października;
- w 2025 r. – dnia 26 października;
- w 2026 r. – dnia 25 października.
Kiedy ostatni raz przestawimy zegarki?
Dyskusja na temat sensu zmiany czasu w UE toczy się od kilku lat. W 2018 r. przeprowadzono nawet konsultacje publiczne wśród Europejczyków, które wykazały, że 84 proc. respondentów opowiedziało się za zaprzestaniem tego procesu. Zebrano rekordową liczbę 4,6 mln odpowiedzi w tej sprawie.
Wobec tak wielkiego zainteresowania, KE przedstawiła kilka lat temu propozycję zniesienia zmiany czasu, którą poparł w 2019 r. PE. Miało ono nastąpić do 2021 r. - pod warunkiem, że uzyskałoby zgodę państw członkowskich. Tak się jednak nie stało i projekt trafił do zamrażarki.
ZOBACZ: Zmuszanie pracowników do włączania kamery podczas pracy zdalnej... narusza prawa człowieka
Pomysł likwidacji zmiany czasu popierają Polacy, co wynika m.in. z przeprowadzonego pod koniec ubiegłego roku badania Research Partner. Na pytanie "czy popierasz pomysł likwidacji zmiany czasu z letniego na zimowy i z zimowego na letni" 47 proc. ankietowanych odpowiedziało "zdecydowanie tak", a kolejne 24 proc. "raczej tak".
Przeciwną opinię wyraziło 17 proc ankietowanych (9 proc zdecydowanie nie, a 8 proc. raczej nie), natomiast 12 proc. respondentów nie miało zdania w tej sprawie.
Zmiana czasu na kolei. Pociągi zatrzymają się na godzinę
W cierpliwość będą musieli uzbroić się podróżujący pociągami. W chwili zmiany czasu składy zatrzymają sią na najbliższych stacjach na około godzinę, by później kursować zgodnie z rozkładem jazdy. PKP Intercity planuje zatrzymać 13 swoich pociągów.
Jak zmiana czasu wpływa na nas?
Badań dotyczących wpływu zmiany czasu na nasze zdrowie, samopoczucie, środowisko i gospodarkę jest sporo. Testy zużycia energii elektrycznej w stanie Indiana (USA) wykazały, że po wprowadzeniu czasu letniego rachunki mieszkańców za prąd wzrosły. Z kolei badania prowadzone w Kalifornii dowodziły, że w tym stanie zmiana czasu nie powoduje zmian w zapotrzebowaniu na energię elektryczną.
Japończycy wyliczyli, że stosowanie czasu letniego może zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o 400 tys. ton i pomóc zaoszczędzić do 930 mln litrów paliwa. Ponadto przyczynia się do spadku liczby ulicznych kradzieży o 10 proc.
Według medyków zmiana czasu najbardziej dotyka ludzi, którzy mają problemy ze snem lub mają zaburzony rytm okołodobowy, choć nie jest ona zwykle główną przyczyną problemów zdrowotnych. Podkreślają jednak, że rezygnacja z niej mogłaby przynieść pozytywne rezultaty.
Od kiedy zmienia się czas?
Ustalenia dotyczące czasu letniego zostały wprowadzone przez państwa europejskie w ubiegłym wieku. Celem było oszczędzanie energii, w szczególności w czasie wojny i podczas kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku. Od 1980 roku stopniowo przyjmowano przepisy znoszące rozbieżne harmonogramy krajowych zmian czasu.
ZOBACZ: Zamrożenie cen prądu. Ekspert: To jest fatalna ustawa
Wprowadzenie czasu letniego, tj. przesuwanie wskazówek zegarów o godzinę do przodu w okresie wiosenno-letnim, jako pierwszy proponował podobno Benjamin Franklin w XVIII wieku. Miało to pomóc lepiej dopasować czas aktywności człowieka do godzin, w których jest najwięcej światła słonecznego i przynieść oszczędności. Dlatego też czas letni określa się w języku angielskim, jako "czas oszczędzający światło dzienne".
W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w okresie międzywojennym, następnie w latach 1946-1949, 1957-1964, a od 1977 r. stosuje się ją nieprzerwanie.
Czytaj więcej