Pogrzeb Jerzego Treli. "Kultura polska poniosła prawdziwie niepowetowaną stratę"

Jerzy Trela zmarł 15 maja w Krakowie, w wieku 80 lat. W sumie w swojej karierze zagrał ok. 350 ról, debiutując jeszcze w trakcie studiów w serialu telewizyjnym "Stawka większa niż życie". Na deskach teatralnych po raz pierwszy zaś wystąpił w 1969 r., tworząc rolę w "Nosie" Gogola w krakowskim Teatrze Rozmaitości.

Abp Grzegorz Ryś: Chcemy odnowić wiarę w moc słowa

Arcybiskup Ryś wspomniał swoje ostatnie spotkanie z Jerzym Trelą podczas koncertu charytatywnego po pożarze katedry Notre Dame w Paryżu.

- Pan Jerzy przyjechał na ten koncert, żeby powiedzieć jeden wiersz. Powiedział go i usiadł w ławce i został do końca z nami. Trzeba mieć wielką wiarę w moc słowa, żeby gdzieś jechać dla powiedzenia jednego wiersza. Pokonywać swoje słabości, swój wiek, trudności i odległość. Dla jednego wiersza. Bardzo dziękujemy panie Jerzy. Z tego co czyniłeś, naprawdę narodził się kościół na naszej ziemi. Chcemy tę lekcję wziąć i chcemy dzisiaj wyznać, że przyjmujemy ją z wiarą i chcemy w sobie odnowić przy twoich prochach wiarę w moc słowa i chcemy ją też przekazywać innym – mówił podczas pożegnania wybitnego aktora metropolita łódzki abp Grzegorz Ryś.

Andrzej Duda: Odszedł jeden z najwybitniejszych artystów współczesnego teatru polskiego

"Odszedł jeden z najwybitniejszych artystów współczesnego teatru polskiego. Znakomity aktor i pedagog. Twórca wielu pamiętnych i niesłychanie różnorodnych kreacji scenicznych, filmowych, telewizyjnych i radiowych, a wreszcie wspaniały mistrz i wychowawca kilku pokoleń i studentów Krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych oraz jej rektor. Zarazem odszedł człowiek szlachetny o wielkiej erudycji i kulturze literackiej oraz stałych przekonaniach artystycznych, którym zawsze był wierny niezależnie od ceny tej wierności. (…) Ufam, że Jerzy Trela pozostanie w pamięci potomnych jako wzór artysty całym swoim sercem, talentem i kunsztem służącego prawdzie, dobru i pięknu" – odczytał w liście Andrzeja Dudy doradca prezydenta Andrzej Waśko.

Piotr Gliński: Maj 2022 roku przyniósł bolesną stratę dla środowiska teatralnego w Polsce

List od wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego w czasie uroczystości odczytała Joanna Wnuk-Nazarowa, była Minister Kultury i Sztuki.

"Z poczuciem niepowetowanej straty żegnamy dziś Jerzego Trelę – wielką postać na scenie polskiego teatru"- zaznaczył wicepremier w liście do uczestników uroczystości pogrzebowych artysty.

Jak przypomniał szef resortu kultury w liście, "maj 2022 roku przyniósł bolesną stratę dla środowiska teatralnego w Polsce". "Z poczuciem niepowetowanej straty żegnamy dziś Jerzego Trelę – wielką postać na scenie polskiego teatru" - zaznaczył.

Piotr Gliński wskazał, że Jerzy Trela "był niezrównanym mistrzem słowa scenicznego". "Monologi romantyczne wypowiadane charakterystycznym głosem Mistrza sięgały najwyższych poziomów sztuki aktorskiej i zapadały w pamięć jako wykonania ikoniczne" - podkreślił.

ZOBACZ: Nie żyje Jerzy Trela, jeden z najwybitniejszych polskich aktorów

Szef MKiDN wskazał ponadto, że "fundamentalne miejsce w dziejach polskiego teatru zajmą oczywiście kreacje tego wspaniałego artysty w inscenizacjach Konrada Swinarskiego: Gustawa – Konrada w 'Dziadach' Adama Mickiewicza i Konrada w 'Wyzwoleniu' Stanisława Wyspiańskiego". "W annałach historii naszej sceny pozostaną także wybitne role w spektaklach Jerzego Jarockiego, w 'Fauście' Goethego, 'Życie jest snem' Calderona czy 'Szewcach' Witkacego. Jerzy Trela współpracował także twórczo z Jerzym Grzegorzewskim, występując w inscenizacji 'Wesela' oraz 'Sędziów' Wyspiańskiego. Uświetnił również swoim aktorskim kunsztem 'Lunatyków' Brocha w reżyserii Krystiana Lupy" - przypomniał Piotr Gliński.

Szef resortu kultury zaznaczył również, że "przez niemal półwiecze świadkiem rozkwitu jego twórczości był Kraków, a teatralnym domem - Stary Teatr w Krakowie". "Był współtwórcą legendarnego krakowskiego Teatru STU. Obecny był również na innych scenach krakowskich, w Teatrze Ludowym i Rozmaitości" - przypomniał. "Delektowaliśmy się rolami Jerzego Treli na warszawskich scenach: Teatru Narodowego, Teatru Studio oraz Teatru Polskiego im. Arnolda Szyfmana" - dodał. Jak także zwrócił uwagę Gliński, Jerzy Trela "zapisał bogatą kartę w historii Teatru Telewizji, przygotowując w nim blisko 140 znakomitych ról". Przypomniał ponadto, że Trela posiadał w swoim dorobku także ponad 200 kreacji filmowych. "Wszystkie, nawet te epizodyczne, nasycone były niepowtarzalnym emploi Artysty" - zaznaczył.

"Swoje doświadczenie i wiedzę przekazywał młodym adeptom sztuki aktorskiej. Sprawował zaszczytną funkcję rektora krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej" - wskazał szef MKiDN. Gliński zaznaczył ponadto, że "społeczne i środowiskowe uznanie dla talentu i autorytetu Jerzego Treli znalazło wyraz w szeregu nagród i odznaczeń, wśród których miejsce poczesne zajmuje Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

ZOBACZ: Zmarł prof. Waldemar Paruch. Miał 57 lat

Szef MKiDN wskazał, że "Jerzy Trela był osobą otwartą, pełną mądrości i – skromności". Przypomniał, że "Jerzy Bińczycki mówił o tym genialnym Artyście: 'Trela to zjawisko. W moim przekonaniu jest to człowiek dotknięty palcem Bożym". "Kultura polska poniosła prawdziwie niepowetowaną stratę" - podsumował Piotr Gliński.