Wielki Czwartek kończy Wielki Post. Rozpoczyna się Triduum Paschalne
W Kościele katolickim Mszą Krzyżma w Wielki Czwartek kończy się trwający 40 dni Wielki Post. W czasie liturgii błogosławione są oleje chorych i katechumenów oraz konsekrowane jest krzyżmo, a kapłani odnawiają swoje przyrzeczenia – powiedział historyk Kościoła, ordynariusz radomski bp Marek Solarczyk.
Wyjaśnił, że Msza Krzyżma, po łacinie missa chrismatis, sprawowana jest w porannych godzinach Wielkiego Czwartku, w związku z tym należy do czasu wielkopostnego. Obchody triduum paschalnego rozpoczyna dopiero wieczorem Msza Wieczerzy Pańskiej.
Msza Krzyżma
- Msza Krzyżma sprawowana jest zawsze w katedrze, pod przewodnictwem ordynariusza diecezji, w otoczeniu prezbiterów (kapłanów) oraz przedstawicieli zgromadzeń zakonnych. W liturgii biorą także udział lektorzy, nadzwyczajni szafarze eucharystii oraz wierni – powiedział bp Solarczyk.
- Zawarte w pontyfikale rzymskim (księga liturgiczna zawierająca modlitwy, przepisy czynności ceremonii i obrzędów) wprowadzenie do celebracji Mszy Krzyżma wskazuje, że ta liturgia jest "jednym z głównych przejawów pełni kapłaństwa biskupa oraz znakiem ścisłej łączności kapłanów z jego osobą+. Jest to więc wyjątkowy czas świętowania sakramentu kapłaństwa, które – nie możemy zapomnieć – jest kapłaństwem Jezusa Chrystusa, w którym w sposób pełny uczestniczą biskupi – powiedział bp Solarczyk.
ZOBACZ: Dziś Wielki Czwartek. Początek Triduum Paschalnego
Zgodnie z decyzją papieża Pawła VI z 6 marca 1970 r. w czasie Mszy Krzyżma kapłani odnawiają swoje przyrzeczenia.
- Odnawianie przyrzeczeń w czasie Mszy Krzyżma jest dla kapłanów wyjątkowym czasem, kiedy zawierzają Bogu to wszystkiego, co jest przed nimi – powiedział bp Solarczyk. Zwrócił jednocześnie uwagę, że temu obrzędowi towarzyszy także modlitwa całego Kościoła za duchowieństwo.
Poświęcenie olejów
- Na zakończenie liturgii odbywa się obrzęd poświęcenia olejów: chorych i katechumenów oraz konsekracja krzyżma, które we wschodniej tradycji liturgicznej nazywane jest myronem. Świadectwa z VI w. mówią, że krzyżmo było mieszaniną oliwy z oliwek pierwszego tłoczenia na zimno i wonnego balsamu – powiedział bp Solarczyk.
Zaznaczył, że historia namaszczania osób oraz przedmiotów sięga czasów Starego Testamentu.
- Namaszczenie było istotnym elementem konsekracji królów, kapłanów i proroków. Osoby wybrane przez Boga do wykonywania szczególnych zadań, w ramach uroczystego obrzędu "pomazane były oliwą". W Nowym Testamencie namaszczenie nabrało jeszcze głębszego znaczenia. Jezus w Ewangelii św. Łukasza nazywa sam siebie Chrystusem, czyli namaszczony przez Boga "Duchem Świętym i mocą" – "Duch Pański spoczywa na Mnie, ponieważ Mnie namaścił i posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę" – napisał ewangelista – powiedział hierarcha.
- Grecki termin "christos" oznacza "namaszczony", "pomazaniec" i jest on odpowiednikiem hebrajskiego "maszijah" – dodał.
- Zgodnie z mszałem rzymskim przed zakończeniem modlitwy eucharystycznej przed doksologią, czyli zanim biskup wypowie słowa: "Przez Chrystusa naszego Pana, przez którego...", odbywa się poświęcenie oleju chorych, zaś po modlitwie po komunii świętej odbywa się obrzęd poświecenia oleju katechumenów – wyjaśnił bp Solarczyk.
ZOBACZ: W Wielki Czwartek Kościół rozpoczyna triduum paschalne. Wspomnienie męki i zmartwychwstania Jezusa
Następnie odbywa się obrzęd konsekracji krzyżma. - Biskup wlewa wonności do oleju przyrządzając krzyżmo. Do modlitwy konsekracyjnej nad tym olejem włączają się również koncelebransi, którzy przyzywającą Ducha Świętego wyciągają w milczeniu prawą rękę w stronę naczynia z olejem – tłumaczył hierarcha.
Powiedział, że ilość przygotowanego w danej diecezji oleju do konsekracji zależy od liczby wiernych w diecezji.
- Doświadczenie pokazuje, że na każdą parafię przekazywane są mililitry oleju krzyżma. Jest on wykorzystywany jedynie w czasie udzielania sakramentu chrztu św. i bierzmowania. Kościół stara się jednak, żeby zawsze pozostała jakaś rezerwa na wypadek potrzeby dodatkowego uzupełnienia go w parafiach. W sytuacjach nadzwyczajnych np. wojny czy epidemii, przepisy Kościoła katolickiego pozwalają na poświęcenie olejów w innym trybie. Może to wówczas uczynić kapłan – wyjaśnił bp Solarczyk.
- Użycie olejów krzyżma świętego w sakramencie chrztu przypomina o godności ludzkiej osoby, która staje się dzieckiem Boga i jej zadaniem będzie składanie swojego życia temu, od którego wzięła swój początek. Na tym polega tzw. powszechne kapłaństwo – wyjaśnił hierarcha.
Zaznaczył, że olej krzyżma używany jest także w sakramencie bierzmowania, który umacniania w człowieku łaski chrztu św. i uzdalnia go do realizacji chrześcijańskiego powołania, czyli do dawania świadectwa swojej wiary wobec świata.
- Oleju krzyżma używa się także podczas święceń, w których przyjmujący je kapłani otrzymują potrzebne łaski do pełnienia posługi w służbie ludu Bożego, czyli wiernych w Kościele – powiedział bp Solarczyk. Dodał, że "olej krzyżma wykorzystywany jest także przy konsekracji kościołów i ołtarzy".
Czytaj więcej