Samorządowy Polski Ład. Premier Mateusz Morawiecki o dofinansowaniu projektów
Premier Mateusz Morawiecki zaprezentował na Dolnym Śląsku nowe rozwiązania, m.in. mechanizm gwarantujący stabilność dochodów bieżących samorządów. Ustawa będzie gotowa w ciągu dwóch tygodni. Dla samorządów przeznaczonych zostanie 8 mld zł.
- Aby dopomóc w stabilizacji wydatków i przychodów, rząd przygotuje w ciągu dwóch tygodni projekt ustawy, w którym przekażemy w IV kwartale 8 mld zł na poczet wydatków przyszłorocznych, tak żeby stabilizować wydatki bieżące samorządów - poinformował w środę premier Mateusz Morawiecki.
Podkreślał, że to samorządy zadecydują, na co będą chciały przeznaczyć te pieniądze. - Dzisiaj dla Polski lokalnej proponujemy absolutnie bezprecedensowe programy inwestycyjne i Samorządowy Polski Ład. Dochody, które są wyższe niż samorządowcy sami zaplanowaliście - powiedział premier.
Sprawiedliwy algorytm
- Algorytm będzie sprawiedliwy. Będzie dzielił (środki) dla wszystkich samorządów, po drugie z pewnym sufitem i podłogą, czyli uwzględni pewnego rodzaju różnicę dochodów pomiędzy najbardziej bogatymi gminami, miastami, powiatami, a tymi najmniej zamożnymi - dodał szef rządu podczas konferencji prasowej w Kamieńcu Ząbkowickim (Dolnośląskie).
WIDEO: Konferencja Mateusza Morawieckiego
- W wyniku zaproponowanych przez rząd zmian dochody bieżące samorządów w przyszłym roku będą wyższe o 4,6 proc. od prognozowanych - poinformował Mateusz Morawiecki.
ZOBACZ: Polski Ład. Domy do 70 metrów bez pozwolenia. Premier zapowiada projekty za złotówkę
Jego zdaniem jest to "najlepszy dowód na to, że Polski Ład to nie tyko pieniądze na wielkie programy społeczne, ale też na stabilizację i wzrost dochodów samorządów".
Prezentując założenia Samorządowego Polskiego Ładu, premier wskazał, że jednym z jego filarów jest subwencja inwestycyjna, która co roku będzie przekazywana samorządom. - Co roku, przez kolejne x lat, do odwołania - tak długo, jak my będziemy rządzili, to na pewno - dodał szef rządu.
5,7 mld złotych nadwyżki
Jak mówił, wygospodarowanie tej kwoty było możliwe dzięki stabilizacji finansów publicznych. - Najlepszy dowód - po lipcu mamy ponad 30 miliardów złotych nadwyżki. Ona oczywiście do końca roku będzie mniejsza, pewnie przekształci się w deficyt, ale duży niższy deficyt niż ten planowany w ustawie budżetowej. To bardzo dobra wiadomość - powiedział premier.
Podkreślił, że do uzdrowienia systemu finansów publicznych doprowadziła m.in. walka z przestępstwami podatkowymi. - Dzięki temu dzisiaj możemy samorządowcom zaproponować Samorządowy Polski Ład - wskazał.
- Rok 2020, dzięki tarczy finansowej, tarczy samorządowej, samorządy zakończyły na plusie, z nadwyżką, mimo tych wielkich obaw, jakie były rok temu - oświadczył szef rządu.
ZOBACZ: Donald Tusk o założeniach Polskiego Ładu dotyczących samorządów: grabież pieniędzy
Premier sprecyzował, że nadwyżka ubiegłoroczna samorządów była na poziomie 5,7 miliarda złotych. Według niego, na koniec minionego półrocza 2021 roku nadwyżka ta wzrosła do 22 mld zł. - A więc w zależności od tego, jak ona się ukształtuje na koniec roku, to załóżmy, że będzie (to) plus 10 mld, dodamy do tego kolejne 8 miliardów, plus szczegółowe, korzystne dla samorządów rozwiązania, i ten bufor finansowy będzie bardzo dobrym buforem na rok 2022 - zadeklarował.
Szef rządu wyjaśnił, że jest to "pierwszy filar samorządowego Polskiego Ładu". Omawiając drugi filar tego programu dla samorządów zaznaczył, że chodzi w nim o "stabilizację tych dochodów".
Mniej pieniędzy dla najsłabiej wyszczepionych gmin?
- Stosujemy kryterium jakości projektów, dochodów, potencjału rozwojowego i efektywności gminy, czy powiatu, a nie jakiekolwiek inne - mówił premier Mateusz Morawiecki, pytany o rządowe pieniądze dla słabo wyszczepionych gmin. - Zatem południowa część woj, małopolskiego może liczyć na nasze inwestycje - dodał.
Premier pytany, czy Podhale może liczyć w najbliższym czasie na kolejne inwestycje, mimo zapowiedzi, że gminy, które są słabo wyszczepione, będą ostatnie do rozdziału rządowych pieniędzy, podkreślił, że on sam zachęca do szczepienia się dlatego, że zgony na Covid "odnoszą się w 99,5 proc. do osób, które są niezaszczepione". - I tyle w tej sprawie - zaznaczył.
"Program przyjęty entuzjastycznie"
Premier relacjonował, że samorządowcom z Dolnego Śląska zaprezentował te założenia wraz z wiceministrem finansów Sebastianem Skuzą. Jak ocenił, "program został przyjęty entuzjastycznie, z oklaskami". Zauważył, że wśród samorządowców byli również działacze "z ugrupowań opozycyjnych".
Zdaniem szefa rządu, "to jest coś, o co samorządowcy apelowali od dłuższego czasu". - To jest jednocześnie coś, co było oczekiwane i wprowadzane, (czyli) odpowiednie mechanizmy w regułach fiskalnych, odpowiednie mechanizmy zaliczania inwestycji z udziałem środków unijnych tak, żeby ta reguła pozwoliła na dynamiczny wzrost wydatków zarówno bieżących, ale w szczególności dynamiczny wzrost wydatków inwestycyjnych - podkreślił Mateusz Morawiecki.
Docelowe rozwiązania stabilizujące
Wśród docelowych rozwiązań stabilizujących znalazły się: gwarancja dochodów dla samorządów, czyli gwarantowany poziom dochodów jednostek samorządu terytorialnego z tytułu PIT i CIT co najmniej na poziomie roku poprzedniego, wprowadzenie reguły stabilizacyjnej, zgodnie z którą dochody samorządów mają być mniej podatne na wahania cyklu koniunkturalnego oraz uproszczenie systemu tzw. janosikowego i oparcie go na aktualnych dochodach roku bieżącego z CIT i PIT.
Wśród rozwiązań proinwestycyjnych Polskiego Ładu dla samorządów znalazło się: wprowadzenie nowej części subwencji ogólnej - części rozwojowej, która obejmuje stałe wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w obszarze inwestycyjnym oraz subwencję ustalaną na podstawie zobiektywizowanego algorytmu uwzględniającego poziom wydatków jednostek samorządu terytorialnego oraz liczbę mieszkańców, a także Rządowy Fundusz Polski Łady: Program Inwestycji Strategicznych obejmujący zwiększenie skali inwestycji publicznych poprzez bezzwrotne dofinansowanie, promesy inwestycyjne udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, a wysokość wsparcia inwestycji z programu wyniesie od 80 do 95 proc. wartości zadania.
ZOBACZ: Kaczyński: Polski Ład to wielki program zmiany cywilizacyjnej
Według danych KPRM łączny dochód jednostek samorządu terytorialnego w latach 2016-2020 wyniósł prawie 1,3 bln zł, co ma stanowić wzrost o ok. 40 proc. w porównaniu do lat 2011-2015.
Wsparcie inwestycyjne dla samorządów z budżetu państwa - według danych KPRM - w latach 2016-2020 zwiększyło się o ponad 43 proc. w porównaniu do lat 2011-2015.
Według prognozy KPRM w 2021 r. dochody jednostek samorządu terytorialnego będą wyższe łącznie o ok. 7,3 mld zł od kwot planowanych przez same jednostki samorządu terytorialnego. Według samorządów dochody z tytułu PIT wyniosą 57,3 mld zł, a z tytułu CIT 10,3 mld zł. Natomiast według resortu finansów dochody z tytułu PIT 61,8 mld zł, zaś z tytułu CIT 13,1 mld zł.
Według danych kancelarii premiera po I półroczu samorządy odnotowały nadwyżkę budżetową rzędu 22,4 mld zł, w tym: Warszawa - 1 mld zł, Gdańsk - 200 mln zł, Łódź - 140 mln zł.
Według kancelarii premiera po wprowadzeniu Polskiego Ładu oraz rozwiązań stabilizujących i wzmacniających finanse samorządów w 2022 r. samorządy osiągną dochody z tytułu PIT, CIT i subwencji ogólnej na poziomie ok. 146 mld zł. Dochody mają być wyższe o 4,3 proc. od dochodów prognozowanych przez same jednostki samorządu terytorialnego. Według KPRM wzrost dochodów jednostek samorządu terytorialnego ma wynieść 9,6 proc.
Czytaj więcej