Nowy premier Izraela? Ma 28 dni na sformowanie gabinetu
Prezydent Izraela Reuwen Riwlin powierzył w środę misję utworzenia rządu Jairowi Lapidowi, przywódcy centrowej, opozycyjnej partii Jesz Atid (Jest Przyszłość). Lapid będzie miał 28 dni na sformowanie gabinetu, w przeciwnym wypadku w Izraelu może dojść do kolejnych wyborów parlamentarnych.
57-letni Lapid otrzymał misję utworzenia rządu po tym, gdy sztuka ta nie udała się obecnemu premierowi Benjaminowi Netanjahu, którego partia Likud wygrała 23 marca wybory parlamentarne, ale nie uzyskała większości, zdolnej do samodzielnego rządzenia. 28-dniowy okres na sformowanie rządu upłynął o północy z wtorku na środę.
ZOBACZ: Izrael: partia premiera Benjamina Netanjahu wygrała wybory parlamentarne
Prezydent Riwlin, ogłaszając nazwisko nowego kandydata na premiera, powiedział, że uzyskał od Lapida zapewnienie o poparciu 56 posłów w 120-osobowym Knesecie.
- Stało się jasne, że Jair Lapid ma możliwość utworzenia rządu, który uzyska aprobatę parlamentu. Są jednak jeszcze pewne trudności - oznajmił Riwlin, odnosząc się do faktu, iż nowy rząd będzie potrzebował poparcia 61 posłów.
"Rząd jedności narodowej"
Partia Jesz Atid w marcowych wyborach otrzymała 17 mandatów i zajęła drugie miejsce za Likudem, który wywalczył 30 miejsc. Ogólny układ sił w parlamencie nie jest jednak korzystny dla Netanjahu, bowiem wszystkie ugrupowania go popierające uzyskały 52 mandaty, podczas gdy partie przeciwne premierowi mają 57 miejsc.
ZOBACZ: Albo Netanjahu, albo "byle nie Netanjahu". Wybory w Izraelu
Jak pisze agencja AFP, celem szefa centrowego Jesh Atid jest utworzenie "rządu jedności narodowej", skupiającego prawicę, centrum i lewicę oraz odsunięcie od władzy Netanjahu.
Eksperci w Izraelu zaznaczają, że w przypadku powodzenia misji Lapida partia Likud może zostać zepchnięta do opozycji, co zdarzyłoby się po raz pierwszy od 12 lat.
Oświadczenie Lapida
W swoim oświadczeniu Lapid zapowiedział, że szybko podejmie kroki w celu utworzenia szerokiego rządu jedności - "tak szybko, jak to możliwe, abyśmy mogli zabrać się do pracy dla ludu Izraela".
- Potrzebujemy rządu, który będzie odzwierciedlał fakt, że się nie nienawidzimy - oświadczył Lapid. - Rządu, w którym lewica, prawica i centrum będą współpracować, aby stawić czoła wyzwaniom gospodarczym i dotyczącym bezpieczeństwa. Rządu, który pokaże, że różnice są źródłem siły, a nie słabości.
Netanjahu próbował sformować koalicję złożoną, poza Likudem, z niektórych jego prawicowych rywali, a także z ugrupowań centrowych i lewicowych. Próbował też uzyskać przychylność partii reprezentujących arabską ludność Izraela, nie wykluczając nawet ich wpływu na kształt gabinetu.
Środowe konsultacje
Podczas środowych konsultacji w Knesecie 52-osobowy blok popierający Netanjahu zwrócił się do Riwlina, aby nie wyznaczał kandydata, a zamiast tego zwrócił się do parlamentu o wybranie premiera.
W swoim oświadczeniu partia Likud oznajmiła, że takie posunięcie "zapobiegnie kolejnemu okresowi niepewności w państwie Izrael".
Prezydent odrzucił jednak tę propozycję, mówiąc, że "doprowadzi nas to do piątych wyborów bez wyczerpania wszystkich opcji utworzenia rządu".
Perspektywa kolejnych wyborów
Riwlin może zwrócić się do Knesetu o wyznaczenie własnego kandydata na premiera, jeśli Lapidowi nie uda się sformować rządu. W takim przypadku parlament miałby na to 21 dni.
Jeżeli wszystkie te próby zawiodłyby, Izrael stanąłby przed perspektywą kolejnych wyborów parlamentarnych, już piątych w ostatnich dwóch latach.
71-letni Netanjahu sprawuje urząd premiera od 2009 r. Wcześniej był szefem rządu przez trzy lata w latach 90. ubiegłego wieku. Udało mu się utrzymać władzę, mimo czterech kolejnych wyborów, które nie wyłoniły zdecydowanego zwycięzcy.
Obecnie toczy się przeciwko niemu proces w związku z zarzutami korupcyjnymi, do których się nie przyznaje.
Czytaj więcej