Nowe zabytki na liście pomników historii. Prezydent zdecydował
Lista Pomników Historii ogłaszana przez prezydenta wydłużyła się w kwietniu o cztery nowe zabytki. 19 kwietnia prezydent zdecydował o objęciu ochroną opactwa Kanoników Regularnych w Czerwińsku nad Wisłą, historycznego zespołu miasta Tykocina i zespołu zamkowo-parkowego w Pszczynie. Z kolei 8 kwietnia do listy 109 takich obiektów dołączył drewniany kościół św. Jana Chrzciciela w Orawce.
Na liście Pomników Historii jest obecnie 109 obiektów z całej Polski.
Nowe zabytki na liście skarbów
O decyzjach prezydenta Andrzeja Dudy poinformował Narodowy Instytut Dziedzictwa. 19 kwietnia prezydent podpisał rozporządzenia dotyczące trzech obiektów. Na liście znalazły się: opactwo Kanoników Regularnych w Czerwińsku nad Wisłą (woj. mazowieckie), historyczny zespół miasta Tykocina (woj. podlaskie), a także zespół zamkowo-parkowy w Pszczynie (woj. śląskie). Rozporządzenia w tej sprawie weszły w życie 26 kwietnia.
Klasztor w Czerwińsku to jedno z najstarszych i najcenniejszych założeń tego typu o znaczącej roli w historii Polski, zajmujące szczególne miejsce w dziejach architektury i plastyki romańskiej - napisano w uzasadnieniu decyzji prezydenta. Z kolei zamek w Pszczynie to jedna z najcenniejszych rezydencji arystokratycznych w Polsce, z zachowanym niemal kompletnym wystrojem i wyposażeniem z drugiej połowy XIX w. i początku XX w.
ZOBACZ: Niezwykłe odkrycie 5-latki. Dziewczynka znalazła zabytek, który ma 3 tys. lat
Tykocin został objęty ochroną ze względu na to, że stanowi ośrodek miejski "o wielowiekowej historii i tradycji kształtowanej przez wieloetniczną i wielowyznaniową społeczność, odzwierciedlonej w charakterze zabudowy i w podziale na dzielnice miejskie, z zachowaną tkanką zabytkową oraz czytelnym barokowym układem urbanistycznym" - napisano w rozporządzeniu.
Zgodnie z przepisami prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, może uznać za Pomnik Historii zabytek nieruchomy wpisany do rejestru lub park kulturowy o szczególnej wartości dla kultury. Wniosek do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wpisanie obiektu na listę pomników Historii składa Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, po uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytków.
Polsko-węgierska świątynia z Orawy
Z kolei 8 kwietnia prezydent podjął decyzje o wpisaniu na listę Pomników Historii kościoła pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Orawce.
"Kościół w Orawce wyróżniają szczególne wartości historyczne, artystyczne i naukowe. Jest on najstarszym katolickim i jedynym do dziś zachowanym drewnianym kościołem polskiej części Górnej Orawy. Dzięki wyjątkowej klasie artystycznej i autentyzmowi architektury, wystroju i wyposażenia wnętrza stanowi najcenniejszy dokument dziejów i kultury materialnej tego regionu Polski, a w czasie gdy ziemie te znajdowały się poza granicami naszego kraju, odegrał znaczącą rolę w podtrzymywaniu tożsamości narodowej i religijnej polskich osadników i ich potomków" - napisano w rozporządzeniu prezydenta o drewnianej świątyni z XVII w.
ZOBACZ: Drewniany kościół z Orawy zostanie kolejnym Pomnikiem Historii
Pomnik Historii jest jedną z pięciu form ochrony zabytków która funkcjonuje od 1994 roku. Uznanie za Pomnik Historii oznacza nadanie danemu zabytkowi lub parkowi kulturowemu szczególnej rangi ze względu na jego wartość dla kultury narodowej.
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego może również przedstawić Komitetowi Dziedzictwa Światowego wniosek o wpis Pomnika Historii na "Listę dziedzictwa światowego" w celu objęcia tego Pomnika ochroną na podstawie Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego.
Pomniki inspiracją dla turystów
- Zabytek, który jest pomnikiem historii, może otrzymać dofinansowanie na prace remontowo-konserwatorskie z funduszów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jako obiekt priorytetowy. Wymagana jest przy tym szczególna opieka nad nim ze strony zarządcy danego pomnika historii, obiekt podlega monitoringowi zarówno przez właściwe organy konserwatorskie jak i Narodowy Instytut Dziedzictwa - mówiła polsatnews.pl Elżbieta Jagielska kierownik Działu Standardów Konserwatorskich Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
ZOBACZ: Spłonął zabytkowy wiatrak. Z "Holendra" zostały ceglane ściany
- Lista ta jest znakomitą inspiracją dla turystów - mówiła z kolei polsatnews.pl rzeczniczka Narodowego Instytutu Dziedzictwa Wioletta Łabuda-Iwaniak.
Ostatnio nowe obiekty zostały wpisane na Listę Pomników historii 13 maja 2020 roku, gdy uprawomocniły się rozporządzenia prezydenta Andrzeja Dudy z 20 kwietnia. Status pomników historii otrzymały wtedy: zespół architektoniczno-krajobrazowy w Nowym Wiśniczu z ufortyfikowanym zamkiem i klasztorem oraz opactwo benedyktynek w Staniątkach. Oba wyróżnione w ten sposób zespoły znajdują się w Małopolsce.
Czytaj więcej