Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ws. kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich w czwartek
Na czwartek 15 kwietnia o godz. 9 Trybunał Konstytucyjny wyznaczył termin wydania orzeczenia w sprawie przepisu, zgodnie z którym Rzecznik Praw Obywatelskich pełni obowiązki po upływie kadencji do czasu objęcia stanowiska przez następcę.
We wtorek Trybunał przez półtorej godziny kontynuował rozpoczętą dzień wcześniej rozprawę w sprawie zainicjowanej wnioskiem grupy posłów PiS. Uczestnicy postępowania odpowiadali na pytania sędziów. Najwięcej pytań skierowanych zostało do RPO Adama Bodnara.
Zapewnienie przestrzegania praw i wolności obywatelskich
W stanowisku końcowym Rzecznik wniósł o uznanie konstytucyjności normy kwestionowanej przez posłów PiS. - Przepis ten służy realizacji zasady współdziałania władz oraz sprawności i rzetelności działania organów państwa w zakresie zapewnienia przestrzegania praw i wolności obywatelskich - podkreślił Bodnar. Zauważył, że poprzedni Rzecznicy również pełnili obowiązki do czasu wyłonienia nowych przez parlament oraz że podobnie sytuacja wygląda w przypadku prezesa NIK czy NBP.
Z kolei przedstawiciele wnioskodawców, Sejmu i Prokuratora Generalnego wnieśli o uznanie przepisu za niekonstytucyjny. - Mamy do czynienia z fikcją prawną - mówił przedstawiciel Sejmu poseł Arkadiusz Mularczyk.
Po zakończeniu serii pytań i wygłoszeniu stanowisk końcowych, prezes TK Julia Przyłębska poinformowała, że sprawa jest uznana za dostatecznie wyjaśnioną i zamknęła rozprawę. Jak poinformowała, ogłoszenie orzeczenia nastąpi 15 kwietnia o godz. 9.
Kadencja obecnego RPO upłynęła 9 września 2020 r.
Sprawa została zainicjowana wnioskiem posłów PiS, który trafił do Trybunału w połowie września ub.r. Chodzi w nim o zbadanie konstytucyjności ustawowego przedłużenia pięcioletniej kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich w sytuacji, gdy upłynie jego kadencja, a następca nie zostanie wybrany. Kadencja obecnego RPO - Adama Bodnara - upłynęła 9 września ub.r.
To dziesiąty termin rozpatrzenia tej sprawy. Po raz pierwszy TK miał się nią zająć 20 września 2020 r.
ZOBACZ: Kukiz ujawnił, na którego kandydata na RPO zagłosuje
Podczas poniedziałkowej półtoragodzinnej rozprawy TK wysłuchał stanowisk - przedstawiciela wnioskodawców, posłów PiS - posła Marka Asta; przedstawiciela Sejmu posła Arkadiusza Mularczyka, przedstawiciela Prokuratora Generalnego prok. Stanisława Bończaka z Prokuratury Krajowej. W rozprawie uczestniczył i swoje stanowisko przedstawił także RPO Adam Bodnar.
Sprawę rozpoznaje skład pięciorga sędziów TK pod przewodnictwem prezes Przyłębskiej. Sprawozdawcą jest sędzia Stanisław Piotrowicz, a oprócz nich w składzie są sędziowie: Justyn Piskorski, Bartłomiej Sochański i Wojciech Sych.
Obywatele mogą stracić prawo skargi do RPO - ostrzega Bodnar
Adam Bodnar ostrzegał przed tygodnie, że "jeśli wyrok Trybunału Konstytucyjnego w wyznaczonej na 12 kwietnia sprawie przepisu o kadencji RPO będzie po myśli wnioskodawców, to obywatele de facto stracą prawo skargi do RPO". - Bo Rzecznika nie będzie - mówił.
ZOBACZ: RPO reaguje na wpis Pawłowicz ws. transpłciowego dziecka
- Należy podkreślić, że okres 2020 r. pod względem konstytucyjnym składał się z dwóch podokresów. Po pierwsze dokończenia kadencji RPO do 9 września ub.r. i okresu późniejszego, czyli wykonywania zadań RPO do czasu powołania następcy - mówił Rzecznik.
Ten drugi okres trwa do dziś, ponieważ Sejm i Senat dotychczas nie wyłoniły następcy Bodnara.
Wybór Rzecznika Praw Obywatelskich
Sejm wyborem nowego Rzecznika Praw Obywatelskich, zajmie się prawdopodobnie na najbliższym posiedzeniu, zaplanowanym na środę i czwartek; punkt ten jest we wstępnym porządku obrad izby. W poniedziałek o godz. 18 zbierze się sejmowa Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, by zaopiniować wnioski ws. powołania RPO.
Kandydatem PiS na RPO jest prawnik, poseł Bartłomiej Wróblewski; kandydatem KO i PSL - dr hab. nauk prawnych Sławomir Patyra, kandydatem Lewicy - prawnik i działacz społeczny Piotr Ikonowicz.
ZOBACZ: Wstrzymanie przejęcia Polska Press. Budka: to pokazuje, jak ważny jest niezależny RPO
Parlament już trzykrotnie próbował wybrać następcę RPO Adama Bodnara, którego kadencja upłynęła na początku września ubiegłego roku.
Dwukrotnie jedyną kandydatką była mec. Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, która była wspólną kandydatką KO, Lewicy i Polski 2050 Szymona Hołowni, nie uzyskała ona jednak poparcia Sejmu.
Za trzecim razem Sejm powołał na RPO kandydata PiS, wiceszefa MSZ Piotra Wawrzyka, jednak Senat nie wyraził na tę kandydaturę zgody.
Czytaj więcej