Kiedy koniec ze zmianą czasu? Chcieli tego europosłowie, a w Polsce PSL
W nocy z 27 na 28 marca zmieniamy czas z zimowego na letni - pośpimy przez to o godzinę krócej. W niedzielę nad ranem wskazówki zegarów przesuniemy z godz. 2:00 na 3:00. Jednak czy 2021 r. będzie ostatnim, kiedy mielibyśmy to robić?
Zegarki ostatni raz mieliśmy przestawiać w 2021 roku. Pomysł odsunięto jednak na boczny tor i na ten moment nie wiadomo, kiedy państwa miałaby do niego powrócić. W ostatnich latach w całej Unii Europejskiej trwała dyskusja nad możliwością zniesienia zmiany czasu.
W Polsce PSL zgłosiło projekt, na mocy którego miałoby dojść do "zatrzymania" czasu letniego w 2017 roku. Pomysł ten został wówczas jednogłośnie poparty przez komisję spraw wewnętrznych i administracji. Okazało się jednak, że jest niezgodny z prawem unijnym. Zegarki ostatni raz mieliśmy przestawiać w 2021 roku. Niestety, wiceminister rozwoju Olga Semeniuk pisała, że w czasie pandemii na poziomie unijnym odsunięto ten temat na boczny tor. Podobnie stało się w Polsce.
ZOBACZ: Unijny mechanizm pozwoli na zablokowanie eksportu szczepionek poza UE
W Polsce zmianę czasu reguluje rozporządzenie prezesa Rady Ministrów. Kolejne takie rozporządzenie rząd wydał na początku listopada 2016 r. Przedłuża ono stosowanie czasu letniego i zimowego do 2021 r.
Dyskusje nad zniesieniem zmiany czasu
W ostatnich latach w całej Unii Europejskiej trwała dyskusja nad możliwością zniesienia zmiany czasu. W marcu 2019 r. Parlament Europejski opowiedział się za zniesieniem zmiany. Europosłowie chcieli, aby zmiana czasu w marcu 2021 r. była ostatnią zmianą w tych krajach UE, które wybiorą na stałe "czas letni". Stanowisko PE stało się przedmiotem negocjacji z ministrami UE w tej sprawie. Unijne stolice (w tym Warszawa) nie podzieliły jednak stanowiska PE. Następnie projekt trafił do prac na poziomie grup roboczych.
Konsultacje publiczne przeprowadzone przez Komisję Europejską wśród Europejczyków w 2018 roku wykazały, że 84 proc. respondentów opowiedziało się za zniesieniem zmian czasu. Zebrano w nich 4,6 mln odpowiedzi (największą liczbę w historii). Zwolennikami rezygnacji z dwukrotnej w ciągu roku zmiany czasu okazali się też Polacy.
Z badania CBOS przeprowadzonego w marcu 2019 roku na zlecenie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii wynikało, że przeciwko temu dotychczas stosowanemu rozwiązaniu opowiada się ponad trzy czwarte ogółu badanych (78,3 proc.), podczas gdy za jego utrzymaniem optuje jedynie 14,2 proc. Przeważająca większość dorosłych Polaków, przy przejściu na jeden czas, preferowała czas letni środkowoeuropejski zwany czasem letnim. Za tym wyborem opowiada się ponad 74 proc. respondentów.
Wpływ zmiany czasu na zdrowie i samopoczucie
Badań dotyczących wpływu zmiany czasu na zużycie energii czy zdrowie i samopoczucie człowieka jest wiele. Badania zużycia energii elektrycznej w stanie Indiana (USA) wykazały, że po wprowadzeniu czasu letniego rachunki mieszkańców za prąd wzrosły. Z kolei badania prowadzone w Kalifornii dowodziły, że w tym stanie zmiana czasu nie powoduje zmian w zapotrzebowaniu na energię elektryczną. Japończycy wyliczyli, że stosowanie czasu letniego może zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o 400 tys. ton i pomóc zaoszczędzić do 930 mln litrów paliwa. Ponadto przyczynia się do spadku liczby ulicznych kradzieży o 10 proc.
Dr Michał Skalski z Poradni Leczenia Zaburzeń Snu przy Klinice Psychiatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, zmiana czasu najbardziej dotyka ludzi, którzy mają problemy ze snem lub mają zaburzony rytm okołodobowy. Zaznaczył przy tym, że choć sama zmiana czasu nie jest zwykle główną przyczyną problemów zdrowotnych, to rezygnacja z niej mogłaby oznaczać pozytywne konsekwencje. - Podział na czas letni i zimowy to jeden z wielu czynników zewnętrznych wpływających na jakość ludzkiego życia - mówił dr Skalski.
Celem oszczędzanie energii
Ustalenia dotyczące czasu letniego zostały wprowadzone przez państwa europejskie w ubiegłym wieku. Celem było oszczędzanie energii, w szczególności w czasie wojny i podczas kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku. Od 1980 roku stopniowo przyjmowano przepisy znoszące rozbieżne harmonogramy krajowych zmian czasu.
Czytaj więcej