Jest uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego ws. aborcji
Polska
Polsat News
"Trybunał Konstytucyjny ponownie stwierdził, że człowiek od momentu poczęcia ma prawo do życia"
Trybunał Konstytucyjny wydał uzasadnienie do wyroku z 22 października ws. przepisów o dopuszczalności aborcji. Swoim uzasadnieniem TK potwierdza, że człowiek od momentu poczęcia ma prawo do życia. Jednocześnie dopuszcza przerwanie ciąży, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że ciężkie i nieodwracalne upośledzenia płodu lub nieuleczalna choroba zagrozi życiu i zdrowiu matki.
22 października Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis pozwalający na przerwanie ciąży w przypadku dużego prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, jest niezgodny z konstytucją.
Dziś Trybunał Konstytucyjny publikuje uzasadnienie swojej decyzji. Czytamy w nim, że:
"Zdaniem Trybunału, »dziecko jeszcze nieurodzone, jako istota ludzka – człowiek, któremu przysługuje przyrodzona i niezbywalna godność, jest podmiotem mającym prawo do życia, zaś system prawny – zgodnie z art. 38 Konstytucji – musi gwarantować należytą ochronę temu centralnemu dobru, bez którego owa podmiotowość zostałaby przekreślona«. Trybunał przyjął wskazane rozumienie przywołanego przepisu konstytucyjnego, odczytując go w związku z konstytucyjną zasadą ochrony godności człowieka (wysłowioną w art. 30 Konstytucji), która zakłada jednakową dla każdego godność osobową oraz brak możliwości traktowania kogokolwiek przedmiotowo. Na tej podstawie Trybunał stwierdził, że »nieracjonalna jest dewitalizacja godności człowieka z uwagi na jego fazę rozwojową, gdyż pozbawienie życia, bez względu na jego etap, unicestwia równocześnie podmiot, któremu ta godność przynależy«".
Nowe uzasadnienie zgodne z wcześniejszą linią
Swoim uzasadnieniem Trybunał Konstytucyjny utrzymał stanowisko z maja 1997r, gdy orzekł o niezgodności przepisu dopuszczającego przerywanie ciąży również, gdy kobieta ciężarna znajduje się w ciężkich warunkach życiowych lub trudnej sytuacji osobistej. Wówczas w uzasadnieniu czytaliśmy, że życie ludzkie jest wartością w każdej fazie rozwoju i jako wartość, której źródłem są przepisy konstytucyjne powinno być ono chronione przez ustawodawcę.
W związku z tym, zdaniem sędziów Trybunału Konstytucyjnego, wyroki z 1997 i 2020 r. są zbieżne, a ich uzasadnienia spójne. Stanowią konsekwencję treści konstytucji.
Co w praktyce oznacza uzasadnienie
Po wyroku TK przerwanie ciąży może być dokonane w przypadku gdy:
ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej (art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy),
duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu wiąże się z zagrożeniem dla życia i zdrowia matki,
zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (4 ust. 1pkt 3): - ciąża jest wynikiem gwałtu, - ciąża jest wynikiem kazirodztwa, - ciąża jest wynikiem pedofilii.
Swoim uzasadnieniem Trybunał w zasadzie utrzymuje status quo wcześniejszego kompromisu aborcyjnego. W praktyce nowe przepisy mogą wyglądać tak, że odpowiednie zaświadczenie od lekarza psychiatry będzie podstawą do przerwania ciąży z uwagi na obawę matki przed urodzeniem nieuleczalnie chorego dziecka.
W październiku 2020 r. Trybunał Konstytucyjny w ustnym uzasadnieniu zwrócił uwagę na art. 71 ust. 2 Konstytucji: "Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy władz publicznych, której zakres określa ustawa". TK zaapelował tym samym do ustawodawcy o analizę sytuacji i wzmocnienie opieki nad matkami w ciąży i po urodzeniu dziecka.
Trzy miesiące zwłoki
Trybunał Konstytucyjny opublikował wyrok i uzasadnienie do niego po ponad trzech miesiącach, mimo że sam wyrok powinien być opublikowany "niezwłocznie". 1 grudnia rząd zdecydował natomiast, że orzeczenie TK "powinno zostać opublikowane niezwłocznie po ogłoszeniu przez Trybunał Konstytucyjny uzasadnienia".
"Wyrok zostanie opublikowany w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, zaś jego uzasadnienie, tego samego dnia - w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski. Publikacja wyroku wraz z uzasadnieniem pozwoli na minimalizację wątpliwości obywateli dotyczących motywów oraz skutków prawnych orzeczenia, co jest szczególnie istotne w tak ważnej społecznie sprawie, w czasach stanu epidemii" - głosił komunikat z 1 grudnia 2020 roku.
Zdania odrębne do wyroku zgłosili dwaj sędziowie TK: Leon Kieres i Piotr Pszczółkowski. Z kolei do samego uzasadnienia zdania odrębne zgłosili trzej sędziowie: Zbigniew Jędrzejewski, Mariusz Muszyński i Jarosław Wyrembak.
Publikacja wyroku w środę
Jeszcze dziś ma również zostać opublikowany sam wyrok TK ws. przepisów o dopuszczalności aborcji.
"Zgodnie z wymogami konstytucyjnymi wyrok zostanie opublikowany dzisiaj w Dzienniku Ustaw" - przekazało Centrum Informacyjne Rządu.
Trybunał Konstytucyjny przedstawił pisemne uzasadnienie do wyroku dotyczącego ochrony życia. Zgodnie z wymogami konstytucyjnymi wyrok zostanie opublikowany dzisiaj w Dzienniku Ustaw.
