W Polsce odkryto nowy gatunek nietoperza

Miniopterus schreibersii jest śródziemnomorskim gatunkiem nietoperza o szaro-brązowym ubarwieniu, z nieco jaśniejszym po stronie brzusznej, z bardzo długimi i wąskimi skrzydłami. Dotychczas granicą jego występowania była Słowacja. Polscy chiropterolodzy opublikowali właśnie wyniki wieloletnich badań, które potwierdziły, że gatunek rozszerzył swój zasięg w kierunku północnym.  

ZOBACZ: Inwazja obcych. Groźne gatunki dotarły do Polski

Pierwszy przypadek wystąpienia Miniopterus schreibersii w Polsce odnotowano już w 2015 r., kiedy złapano nieznany gatunek nietoperza w stropie kamiennej piwnicy w zamku w Rożnowie. Była to samica w letargu. Po wykonaniu pomiaru i opisaniu nietoperz został odłożony na miejsce. 

Gatunek w Europie "bliski zagrożenia"

Chiropterolodzy dr Krzysztof Piksa i Wojciech J. Gubała rozpoczęli obserwacje tego stanowiska i jesienią 2018 i 2019 roku ponownie stwierdzili występowanie tam Miniopterus schreibersii. Z końcem września opisali wyniki swoich badań naukowych. 

Typowo śródziemnomorski gatunek nietoperza występuje w przybrzeżnej Afryce Północnej (Maroko, Algieria, Tunezja i Libia), południowej Europie (Półwysep Iberyjski, Apeniński i Bałkany) oraz w ciepłych regionach Europy Zachodniej i Środkowej. Występuje również w przybrzeżnej Anatolii, Cyprze. Terytorium Słowacji stanowiła dotychczas północno-zachodnią granicę jego naturalnego występowania (obecność Miniopterus schreibersii potwierdzono tam w 1997, 2012 i 2014 r.).

Pod koniec XX wieku populacje Miniopterus schreibersii spadła dramatycznie w północnych i zachodnich częściach Europy. Wymieranie nastąpiło w Niemczech i na Ukrainie, a silny spadek liczebności obserwowano na Słowacji, w Austrii, Szwajcarii, Węgrzech i Rumunii. Dlatego gatunek w Europie jest określany "bliski zagrożenia" wymarciem. Objęty został konwencją bońską (EUROBATS) i konwencją berneńską, w częściach zasięgu występowania, w których mają one zastosowanie. Znajduje się również w załączniku II (i IV) dyrektywy siedliskowej i gatunkowej UE, a zatem wymaga specjalnych środków ochrony, w tym wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony.

ZOBACZ: Setki tysięcy nietoperzy na ulicach. Mieszkańcy boją się wychodzić z domów [WIDEO]

Przyczyną spadku populacji gatunku najprawdopodobniej były utrata siedlisk podziemnych i stosowanie pestycydów, co  spowodowało wzrost śmiertelności.

Wojciech J. Gubała

Naukowcy ocenili, że obserwacje Miniopterus schreibersii na zamku w Rożnowie w okresie migracji jesiennej świadczą o "dość regularnych próbach migracji na północ". "Trudno jest określić, jak daleko na północ może dotrzeć" - przyznają dr Krzysztof Piksa i Wojciech J. Gubała.

Możliwa dalsza ekspansja  

Ich zdaniem Dunajec, prawobrzeżny dopływ Wisły, oraz występowanie w pobliżu rzeki wielu obiektów, m.in. zamków, budowli sakralnych z obszernymi attykami, jaskiniami, mogą służyć gatunkowi jako kwatery letnie, przejściowe czy zimowe. "Pozwalają na dalszą, niezakłóconą ekspansję gatunku" - stwierdzili chiropterolodzy.  zapowiedzieli prowadzenie dalszych badań.

ZOBACZ: Biliony skutecznych zabójców. Najgroźniejszy nadciąga do Polski

W Polsce dotychczas występowało 26 gatunków nietoperzy: podkowiec duży, nocek ostrouszny, podkowiec mały, nocek rudy, mroczek pozłocisty, nocek wąsatek, mroczak posrebrzany, borowiec olbrzymi, mroczek późny, borowiec wielki, przymroczek Salviego, borowiaczek, nocek Alkatoe, karlik drobny, nocek Bechsteina, karlik malutki, nocek Brandta, karlik średni, nocek duży, karlik większy, nocek łydkowłosy, gacek brunatny, nocek Natterera, gacek szary, nocek orzęsiony i mopek zachodni.

Wszystkie gatunki nietoperzy występujące w Polsce podlegają ścisłej ochronie.