Polska inicjatywa ws. sytuacji na Białorusi. Poparły ją trzy europejskie państwa
Szefowie MSZ Łotwy, Estonii i Finlandii poparli na wtorkowej konferencji w Rydze inicjatywę ministra spraw zagranicznych Jacka Czaputowicza, by zorganizować spotkanie krajów Unii Europejskiej. Ma ono dotyczyć wyborów na Białorusi. Polski minister przedstawił ten plan szefowi unijnej dyplomacji. Ministrowie zaapelowali także do władz Białorusi o zaprzestanie stosowania siły.
Ministrowie spraw zagranicznych: Polski - Jacek Czaputowicz, Estonii - Urmas Reinsalu i Finlandii - Pekka Haavisto przebywają w Rydze na zaproszenie szefa MSZ Łotwy Edgarsa Rinkeviczsa w związku ze 100-leciem podpisania traktatu w Rydze między Łotwą a Rosją Radziecką.
ZOBACZ: Wiadomo, gdzie jest Cichanouska. Wyjechała z Białorusi
Wtorkową konferencję zdominował jednak temat wyborów na Białorusi, gdzie po ogłoszeniu zwycięstwa przez rządzącego krajem od 1994 roku Alaksandra Łukaszenkę wybuchły masowe protesty obywatelskie.
"Popieramy inicjatywę Polski"
Szef MSZ Łotwy podkreślił, że wszyscy obecni na spotkaniu ministrowie popierają zgłoszoną przez Czaputowicza do szefa dyplomacji UE Josepa Borrella propozycję zorganizowania rozmów szefów MSZ państw unijnych.
"Popieramy inicjatywę Polski zorganizowania takiego spotkania. Wysoki Przedstawiciel UE Josep Borrell weźmie udział (wraz) z nami w wideokonferencji tego popołudnia" - poinformował Rinkeviczs.
ZOBACZ: Wicepremierzy i szef MSZ na odprawie z premierem. Tematem sytuacja na Białorusi
Podkreślił, że Łotwa obserwuje przemoc stosowaną na Białorusi wobec protestujących i zaapelował do rządu w Mińsku, by nie używał siły. Dodał, że to Białorusini powinni mieć wpływ na przyszłość swego państwa.
Zdaniem szefa MSZ Łotwy, Europa powinna być aktywna i zaangażować się w dialog z Białorusią. Nie wykluczył w przyszłości możliwości wprowadzenia sankcji wobec Mińska, jednak - jak dodał - w tej chwili trzeba aktywnie działać, aby znaleźć pokojowe rozwiązanie konfliktu.
Wybory nie spełniały standardów
Minister Czaputowicz obecną sytuację na Białorusi nazwał największym wyzwaniem dla Europy. Przypominał o warunkach, jakie również Polska stawia białoruskim władzom, od których domaga się uwolnienia więźniów politycznych i zaprzestania stosowania przemocy wobec pokojowo protestujących demonstrantów.
ZOBACZ: Wiceszef MSZ o Białorusi: kryzys zagrażałby bezpieczeństwu całej UE
Szef polskiej dyplomacji przypomniał o swej poniedziałkowej rozmowie z Borrellem, w której zaproponował spotkanie szefów MSZ państw UE.
- Sytuacja jest bardzo poważna i UE powinna zademonstrować, że zależy jej na rozwoju dalszych relacji ze wschodnim sąsiadem, Białorusią - mówił.
Zdaniem Czaputowicza wybory na Białorusi nie spełniały demokratycznych standardów. Minister podkreślił, że Polska nadal będzie wspierała społeczeństwo białoruskie.
Uchodźcy z Białorusi
Pytany o kwestię uchodźców szef polskiej dyplomacji ocenił, że Białorusini powinni mieć prawo do odwiedzania państw unijnych, a w szczególności - jak podkreślił - dotyczy to młodych ludzi, którzy w UE mogą poznawać europejskie standardy i wartości. Dodał, że wielu Białorusinów chce studiować w Polsce.
ZOBACZ: "Wyciągają ludzi z tłumu i biją". Wojsko z karabinami na białoruskich ulicach
- Nie spodziewamy się wysokiej liczby uchodźców z Białorusi; jeśli to nastąpi, to postaramy się sprostać wymaganiom i nie pozostawimy ich bez wsparcia - zapewniał.
Czaputowicz powtórzył, że jego zdaniem liczba osób uciekających z Białorusi w związku z wydarzeniami, jakie nastąpiły po wyborach prezydenckich na Białorusi, nie powinna być duża.
ZOBACZ: Zaginął dziennikarz Biełsatu. Badał prywatne życie Łukaszenki
Polski minister, tak jak wcześniej jego odpowiednicy, nie wykluczył możliwości wprowadzenia unijnych sankcji wobec Mińska, jednak zastrzegł, że wciąż wierzy w pokojowe rozwiązanie konfliktu na Białorusi.
- W naszej opinii ciągle jest szansa, żeby Białoruś uniknęła tej drogi. Musimy apelować do władz Białorusi i Alaksandra Łukaszenki, żeby rozmawiał z obywatelami - dodał.
"Potrzeba więcej działania"
Szef MSZ Estonii Urmas Reinsalu określił sytuację na Białorusi jako "dramatyczną". Zaapelował o niestosowanie przemocy wobec pokojowych protestów i uwolnienie więźniów politycznych. "UE powinna być zdeterminowana. Potrzebujemy działać i potrzebujemy działać szybko" - oceniał Reinsalu. "Musimy wysłać jasny sygnał i dać wsparcie Białorusinom" - dodał.
ZOBACZ: Kolejna noc protestów na Białorusi. Zginął jeden z demonstrantów
Fiński minister podkreślił, że wybory na Białorusi nie były demokratyczne, a Europa powinna zrobić więcej dla tego kraju.
- W pełni popieram polską inicjatywę, by ministrowie spraw zagranicznych UE spotkali się jak najszybciej. Potrzeba więcej działania na rzecz Białorusi - mówił Haavisto.
Apel do władz Białorusi
- Z głębokim żalem przyjmujemy informacje o represjach wobec społeczeństwa obywatelskiego oraz mediów przed, w trakcie oraz po wyborach prezydenckich, które odbywały się dnia 9 sierpnia na Białorusi. Prawo do wolnych wyborów to podstawowa wartość demokracji, a wolność słowa i zgromadzeń to jedne z podstawowych praw człowieka. Dlatego apelujemy do władz Białorusi o natychmiastowe zaprzestanie stosowania siły. Działania, które obserwujemy, nie mieszczą się w ramach standardów demokratycznych" - podkreślili szefowie komisji.
ZOBACZ: 2 tys. osób zatrzymanych po protestach na Białorusi. "Odnotowano fakty otwartego oporu"
Wspólnie wezwali władze Białorusi do uwolnienia aresztowanych i zaapelowali o "rozpoczęcie autentycznego dialogu społecznego na rzecz oczekiwanych zmian, które Białorusini uważają za pożądane i konieczne".
Jak zaznaczyli, "są przekonani, że pójście szlakiem porozumienia i reform będzie sprzyjać rozwojowi Białorusi, dalszemu pogłębianiu dobrosąsiedzkich stosunków między Białorusią a państwami naszego regionu, a także ożywieniu dialogu z Unią Europejską". "Jesteśmy gotowi wspierać te wysiłki poszukując konstruktywnych rozwiązań na rzecz naszej wspólnej przyszłości" - oświadczyli.
Czytaj więcej