Otwarcie Parku Pamięci w Toruniu. "To miejsce dla wszystkich"
Park Pamięci Narodowej to miejsce pamięci, edukacji, refleksji i modlitwy, które zaprasza do przeżycia lekcji patriotyzmu, braterstwa, wiary i nadziei - powiedział biskup toruński Wiesław Śmigiel w czasie mszy św. w sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II w Toruniu. Do uczestników uroczystości prezydent Andrzej Duda wystosował list.
Liturgia pod przewodnictwem metropolity gdańskiego abp. Sławoja Leszka Głódzia zainaugurowała uroczystości związane z otwarciem Parku Pamięci Narodowej "Zachowali się jak trzeba". Miejsce ma upamiętnić tysiące Polaków, którzy w okresie II wojny światowej ratowali Żydów, narażając własne życie.
Mszę św. koncelebrował ordynariusz toruński bp Wiesław Śmigiel, bp pomocniczy diecezji łomżyńskiej Tadeusz Bronakowski oraz przełożony Prowincji Warszawskiej Redemptorystów Janusz Sok.
"Oddali życie ratując bliźnich"
"W trudnym czasie, gdy wojna niosła zniszczenie i zagładę, a ideologia zbudowana na nienawiści odrzuciła Boga i drugiego człowieka, oni ryzykując własnym życie kierowali się przykazaniem miłości Boga i bliźniego. Pielęgnowali w sercu wartości zapisane w trzech słowach, tak ważnych dla nas Bóg, Honor i Ojczyzna" - powiedział na początku liturgii bp Śmigiel.
ZOBACZ: Zasadzono drzewo w parku Powstańców Warszawy. Powstanie tam izba pamięci
Zwrócił uwagę, że w Parku Pamięci Narodowej już prawie 39 tys. nazwisk naszych rodaków, którzy oddali życie ratując bliźnich - siostry i braci Żydów. W przyszłości tych nazwisk będzie 40 tys." - zapowiedział ordynariusz toruński.
Podkreślił, że "Ten park to w pewnym sensie skromne, pokorne, również symboliczne dowołanie do ważnego, przejmującego i pouczającego miejsca, jakim jest ogród pamięci sprawiedliwych, część instytutu Yad wa-Szem w Jerozolimie".
Miejsca dla wszystkich
Zapowiedział, że w przyszłości zostaną w tym miejscu upamiętnieni obywatele Ukrainy, którzy ratowali Polaków w ciężkim czasie prześladowań i mordów. Zatem, jak podkreślił duchowny - jest to miejsce otwarte dla wszystkich - miejsce pamięci, edukacji i refleksji, modlitwy, które zaprasza do przeżycia lekcji patriotyzmu, braterstwa, wiary i nadziei".
Za chwilę inauguracja @ParkPamieci
— ks. Paweł Rytel-Andrianik (@xRytel) August 8, 2020
Cześć i chwała także tym Bohaterom, którzy z narażeniem życia swego i swych rodzin ratowali życie ludności żydowskiej.@RadioMaryja @TV_Trwam pic.twitter.com/VdglbYyvsO
W liturgii wzięli udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych min. premier Mateusz Morawiecki, wiceprezes Rady Ministrów minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński oraz minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, także prezes PiS Jarosław Kaczyński.
List prezydenta
Pamięć o niezwykłych-zwykłych Polakach ratujących Żydów w trakcie II wojny światowej jest nieusuwalną częścią polskiej tożsamości — ocenił w liście do uczestników otwarcia Parku Pamięci Narodowej w Toruniu prezydent RP Andrzej Duda. Dodał, że ci ludzie uratowali kilkadziesiąt tysięcy współobywateli.
ZOBACZ: Duda dla izraelskiego dziennika: Holokaust to część naszej narodowej pamięci
- W roku 1939 znaczna część ziem Rzeczypospolitej znalazła się pod okupacją nazistowskim Niemiec. Najeźdźcy zaczęli realizować szeroko zakrojony plan zniewolenia, zastraszania oraz częściowej eksterminacji mieszkańców Polski. Dla naszych współobywateli pochodzenia żydowskiego plan ten przewidywał całkowitą zagładę - pisał w liście prezydent. Podczas uroczystości odczytała go dyrektor generalna prezydenckiej kancelarii Grażyna Ignaczak-Bandych.
Jak pisał dalej Duda, "w Polsce, która od wieków słynęła, jako bezpieczny, wspólny dom ludzi różnych narodowości, kultur i religii, kraju, w którym wolność i wyrastająca z Dekalogu międzyludzka solidarność były wartościami najwyższymi, niemiecki okupant wprowadził swoje totalitarne, zbrodnicze rządy i stworzył przerażający »przemysł śmierci«".
ZOBACZ: "Wiktoria 1920". Poszukiwanie pamiątek i upamiętnień wojny polsko-bolszewickiej
Prezydent dodał, że w obozach koncentracyjnych, w aresztach i więzieniach, w gettach, podczas egzekucji, pacyfikacji i ulicznych łapanek, a także na polu walki oraz w wyniku chorób czy niedożywienia - śmierć poniosło 6 mln obywateli, w tym 3 miliony polskich Żydów.
- W tamtym czasie znaleźli się jednak ludzie, których postawa moralna kontrastowała z hitlerowskim barbarzyństwem w sposób szczególnie jasny. To Polacy, którzy nieśli pomoc i dawali schronienie Żydom - mimo kary śmierci, która groziła za to samym ukrywającym oraz ich bliskim. Dzięki tym cichym i często już zapomnianym bohaterom kilkadziesiąt tysięcy naszych żydowskich współobywateli, sąsiadów, bliskich przetrwało wojnę" - wskazał Prezydent.
Ocenił, że pamięć o tych niezwykłych-zwykłych osobach jest szczególnie cenną, nieusuwalną częścią polskiej pamięci i tożsamości.
"Zachowali się, jak trzeba"
Otwarty w sobotę Park Pamięci wraz z kaplicą pamięci w toruńskim Sanktuarium pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II prezydent uznał za jeden z ważniejszych punktów na kulturalnej mapie kraju.
ZOBACZ: Prezydent: fałszowanie historii II wojny światowej to bezczeszczenie pamięci ofiar
Prezydent podziękował Fundacji Lux Veritatis, władzom miasta Torunia, a w szczególny sposób ojcu dyrektorowi Tadeuszowi Rydzykowi - "inicjatorowi wyjątkowych przedsięwzięć społeczno-religijnych".
Na postumencie przed wejściem do Parku Pamięci Narodowej "Zachowali się, jak trzeba" umieszczony został cytat ze św. Jana Pawła II "Naród, który nie zna swej przeszłości, umiera i nie buduje przyszłości".
Park powstał w kompleksie, w którym znajdują się świątynia oraz Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej. Naprzeciwko parku trwa budowa Muzeum "Pamięć i Tożsamość" im. św. Jana Pawła II, które ma być gotowe wiosną 2021 roku.
Morawiecki: "Dzieło krzyczące na cały świat"
Prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński wyraził uznanie dla dyrektora Radia Maryja Tadeusza Rydzyka za działalność jego mediów.
- Ten park, który dzisiaj jest otwierany, dobrze Polsce się przysłuży. Przysłuży się przeciwstawieniu temu, co ma nas na różne sposoby pogrążyć, uderzyć w naszą godność, ale w jakimś dalej posuniętym planie także w inne nasze interesy - mówił Kaczyński w Parku Pamięci Narodowej.
- Ten Park wpisuje się bardzo dobrze w to wszystko, co czyniono przez cały ten czas. Bo to dzieło nie było celem samym w sobie. Miało podtrzymywać polską tożsamość; miało oczywiście ogromne zadania ewangelizacyjne, ale musiało także odbudować w trudnych okolicznościach wielkiej ofensywy nihilizmu nasz naród, bronić tego narodu - mówił lider PiS.
ZOBACZ: Rocznica ataku nuklearnego na Japonię. 75 lat
- Świadomość narodowa jest oparta o kulturę, o pamięć, która musi odnosić się do historii uczciwie napisanej, uczciwie opowiedzianej. I z tym było wtedy w tym głównym nurcie życia publicznego bardzo, bardzo niedobrze, a Radio Maryja, później telewizja, później szkoła podjęły walkę. Nie byłoby tego wszystkiego, co dziś mamy w naszym kraju, gdyby nie ta walka - powiedział Kaczyński.
Z kolei premier Mateusz Morawiecki powiedział, że "Park Pamięci ma przywracać godność nie tylko tym, którzy ryzykowali życie, ratując Żydów, ale także wszystkim Polakom". Jak podkreślił, Park to dzieło "krzyczące na cały świat o straszliwym losie Polaków podczas II wojny światowej".
- Niech ten Park będzie miejscem spotkań pokoleń, tych, którzy zachowali się jak trzeba w barbarzyńskim czasie, z naszym pokoleniem i następnymi. Niech ten park będzie wieczną pamiątką o tamtych czasach - mówił premier przypominając, że "Nie da się mierzyć tamtej solidarności i męstwa tamtych ludzi w żaden mierzalny sposób".
Rozległa niecka w kształcie Polski
W parku, położonym z rozległej niecce, w alei tworzącej kontur Polski, umieszczono tablice z 18 tys. 457 nazwiskami Polaków, którzy w czasie drugiej wojny światowej ratowali Żydów przed śmiercią. Tablice wieczorem będą podświetlane na biało-czerwono.
Czytaj więcej