Walczą o zabytkowy most w Przemyślu. Miał go skonstruować twórca wieży Eiffla — UM Przemyśl

Pociągi przejeżdżają przez przemyski most od ponad 150 lat. Teraz PKP PLK uznały, że jego czas już się skończył, a składy powinny przejeżdżać nad Sanem zupełnie nową przeprawą

PKP PLK planują wybudować nowy most kolejowy na Sanie w Przemyślu (woj. podkarpackie). Ma zastąpić zabytkową przeprawę, która zmieniłaby się w kładkę dla pieszych i rowerzystów. Zdaniem lokalnych społeczników, przebudowa to zniszczenie "połowy mostu", będącego najprawdopodobniej jedyną konstrukcją w Polsce zaprojektowaną przez Gustave'a Eiffla, autora słynnej paryskiej wieży.

Przemyski most kolejowy łączy dwa brzegi Sanu i umożliwia pociągom dotarcie do stacji Przemyśl Główny, ważnego węzła kolejowego na Podkarpaciu.

Powstał w 1860 roku jako element szlaku Wiedeń-Lwów, gdy region był częścią Cesarstwa Austrii.

Most miał skonstruować Gustave Eiffel. Konstrukcja "widziała" dwie wojny światowe

Przemyski most jest prawdopodobnie jedyną budowlą w dzisiejszej Polsce, której projekt pochodzi z biura Gustave'a Eiffla. Konstruktor ten ponad 20 lat później przyczynił się do powstania słynnej wieży w Paryżu, która później nazwano jego imieniem.

ZOBACZ: "Następna stacja: BERLIN SZCZECIŃSKI!". Narodziny i upadek wielkiego dworca

Od tego czasu jedynie dwie wojny światowe na dłużej uniemożliwiły pociągom pokonanie Sanu. Podczas pierwszej wojny most wysadzono, a wkrótce odbudowano z oryginalnych elementów.

Przemyski most kolejowy w latach 70. Wówczas widniał na nim napis: "Program partii programem narodu"

W trakcie drugiej wojny światowej przeprawa stała się areną walk jako przejście graniczne między strefami okupacyjnymi III Rzeszy i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Z czasem przeprawa stała się symbolem miasta. Konstrukcję promuje też lokalny magistrat na swojej oficjalnej stronie dla turystów. Widnieje też na Gwieździe Przemyśla, czyli odznaczeniu przyznawanym uczestnikom wojny polsko-ukraińskiej w latach 1918-19.

PKP PLK chcą nowego mostu. Obawiają się o bezpieczeństwo pasażerów pociągów

W tym roku PKP Polskie Linie Kolejowe, zarządca zabytkowej przeprawy, uznały jednak, że dla "sprawnego i bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego" trzeba zbudować nową przeprawę.

ZOBACZ: Na kolei powstaną ciche sekcje. Sprawdź, gdzie pociągi przestaną hałasować

Kolejarze obiecali, że dotychczasowy most nie zniknie całkiem z krajobrazu Przemyśla, lecz zostanie przebudowany na kładkę pieszo-rowerową. Nowa przeprawa, którą będą jeździć pociągi, ma powstać obok dotychczasowej.

- Po wybraniu wykonawcy i zakończeniu procedur przewidziano realizację w systemie "projektuj i buduj". Termin budowy to lata 2020-2023, a jej wartość oszacowano na ponad 178 mln zł brutto - powiedziała polsatnews.pl Dorota Szalacha z PKP PLK.

Chcą "odebrać" most pociągom i przekazać pieszym

PKP PLK zapewniły, że koncepcję budowy nowego mostu uzgadniały z władzami Przemyśla oraz Podkarpackim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. - Ustalono zachowanie historycznych przęseł - dodała Szalacha.

Tak ma wyglądać nowy most kolejowy w Przemyślu (na dole). Starsza przeprawa ma zostać przekształcona w kładkę dla pieszych i rowerzystów

Z tymi argumentami nie zgodzili się przemyscy społecznicy i pasjonaci dawnej kolei. Zawiązali porozumienie "MOST Wielokulturowe Muzeum Przemyślan", ponieważ obawiają się, że "zachowanie historycznych części mostu" nie oznacza uratowania jego wszystkich zabytkowych elementów.

- Wokół mostu dzieją się niezrozumiałe ruchy uczestników procesu uzgadniania inwestycji - powiedział polsatnews.pl Mariusz Sidor, jeden z pomysłodawców porozumienia.

"Nadal nie mówią nam prawdy"

Społecznicy zwrócili uwagę, że przeprawa jest w całości wpisana do gminnej ewidencji zabytków, a w częściach jako ruchomość wpisana do wojewódzkiego rejestru.

- Jaki los czeka części niewpisane do (tego drugiego - red.) rejestru, a to przecież praktycznie pół mostu? - zastanawiają się.

ZOBACZ: Powstanie linia kolejowa, kilkadziesiąt domów do wyburzenia. "Przykro, bardzo przykro"

Nie przekonała ich też złożona na Twitterze obietnica PKP PLK, że "most przemyski nie zostanie rozebrany". Uznali, że zarządca "dalej nie mówi im prawdy".

Porozumienie chce, by most stał się muzeum

W zamian społecznicy zaproponowali, aby historyczną przeprawę w przyszłości zmienić w muzeum.

- Proponujemy zorganizować je w adaptowanej na ten cel jednej linii mostu. W drugiej może funkcjonować kładka pieszo-rowerowa. Chcemy w ciekawy sposób pokazać historyczne atuty Przemyśla, w zadaszonym, oszklonym i podświetlonym multimedialnym obiekcie - opisał Mariusz Sidor.

Dodał, że "mostowe" muzeum może generować przychody z turystyki. - Zrewitalizowany obiekt z funkcjami: muzealną, komunikacyjną i rekreacyjno-gastronomiczną może wskazać nowy kierunek dla Przemyśla i wyróżnić go na tle innych polskich miast - uznał Sidor.

To proponowany przez społeczników wygląd mostu po jego przekształceniu w muzeum

Aby przekonać do swojego pomysłu, utworzyli internetową petycję, którą w chwili publikacji w polsatnews.pl podpisało już ponad 2,5 tys. osób.

- Nie chcemy w żaden sposób blokować budowy nowego mostu, o ile okaże się niezbędny, dlatego chcemy poznać projekt lub uzgodnienia do projektu poczynione przez strony przygotowujące inwestycję. Naszym zdaniem most powinien zostać jak najbliżej miejsca, w którym jest obecnie - mówił polsatnews.pl Błażej Wilk z porozumienia MOST.

ZOBACZ: Pociąg zgubił wagony, które zablokowały przejazd

Dorota Szalacha poinformowała polsatnews.pl, że "dotychczas do PKP PLK nie wpłynęło nowe wystąpienie w sprawie mostu w Przemyślu".

WIDEO: Prof. Andrzej Zybertowicz: Zachód zawiódł, byliśmy w stanie zapobiec tej wojnie