Sukces Polski. "Uzyskaliśmy zwolnienie z zasady zastosowania neutralności klimatycznej"
- Polska uzyskała zwolnienie z zasady zastosowania neutralności klimatycznej - powiedział Mateusz Morawiecki. Premier podkreślił, że we wnioskach ze szczytu pojawił się zapis o stworzeniu Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w wysokości 100 mld euro na 7 lat. - Wiemy, że znaczna część z tego funduszu (...), na pewno bardzo istotna, przypadnie właśnie Polsce - dodał szef polskiego rządu.
Przywódcy unijni porozumieli się na szczycie w Brukseli ws. osiągnięcia przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r. Polska nie była w stanie zadeklarować woli wdrożenia tego celu. Temat ma powrócić na szczycie szefów państw i rządów UE w czerwcu 2020 r.
- Podjęliśmy tę decyzję, szanując obawy różnych krajów członkowskich, bo wiemy, że trzeba wziąć pod uwagę różne uwarunkowania krajowe i różne punkty startu - mówił na konferencji prasowej szef Rady Europejskiej Charles Michel.
Choć dyplomaci spodziewali się, że szczyt może nawet skończyć się w piątek rano, bo kompromis ws. neutralności rysował się dosyć mglisto, a rozmowy były bardzo trudne, to jednak wnioski szczytu znalazły akceptację przywódców tuż przed godz. 1 w nocy z czwartku na piątek.
ZOBACZ: Czarnecki: ochrona klimatu to wspólna sprawa, ale nie może być "Europy A" i "Europy B"
Fundusz Sprawiedliwej Transformacji - 100 mld euro na 7 lat
Decyzja szczytu usatysfakcjonowała polski rząd.
- Polska uzyskała zwolnienie z zasady zastosowania neutralności klimatycznej w 2050 r. - mówił dziennikarzom, opuszczając budynek Rady, Mateusz Morawiecki.
Premier podkreślił, że we wnioskach ze szczytu pojawił się zapis o stworzeniu Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w wysokości 100 mld euro na najbliższą 7-letnią perspektywę finansową na wsparcie transformacji energetycznej.
Mamy Rabat Klimatyczny. Premier @MorawieckiM w #Bruksela wywalczył zwolnienie Polski z zasady zastosowania polityki neutralności klimatycznej do 2050.. Będziemy dochodzić do niej w swoim tempie. Ten wyjątek został wpisany do konkluzji.
— Jadwiga Wiśniewska (@j_wisniewska) December 13, 2019
"Rozumiemy, że są kraje mające zupełnie inną gospodarkę"
- Rozumiemy, że są kraje mające zupełnie inną sytuację gospodarczą, technologiczną, społeczną, ale Polska nie jest winna temu, że akurat jesteśmy w takim, a nie innym położeniu, jeśli chodzi o nasz system energetyczny - podkreślił.
Morawiecki zastrzegł jednak, że Polska nie przedstawiła ostatecznej daty dojścia do neutralności klimatycznej. - Dzisiaj nie mówimy o żadnej dacie - powiedział, pytany o to przez dziennikarzy.
Poinformował, że we wnioskach znalazł się także zapis o przeznaczeniu przez Europejski Bank Inwestycyjny dużych środków na transformację energetyczną oraz pojawiło się bezpośrednie odniesienie do energetyki jądrowej, co wsparły m.in. Polska, Czechy czy Francja.
Premier w rozmowie z dziennikarzami podkreślał, że na mocy konkluzji szczytu UE Polska będzie mogła przeprowadzić transformację energetyczną tak, żeby była ona "bezpieczna i korzystna gospodarczo".
PIERWSZY RAZ OD 20 LAT! pojawił się wyjątek w konkluzjach szczytu Rady Europejsk. @MorawieckiM w ciężkich negocjacjach ustalił zwolnienie dla PL od unijnego zobowiązania do neutralności klimatycznej do 2050! Komentatorzy w UE: kolejna zakończona sukcesem szarża @MorawieckiM 😀🇵🇱 pic.twitter.com/bKJrKROLMK
— Michał Dworczyk (@michaldworczyk) December 13, 2019
"Wnioski szczytu dają ogromne pole manewru"
Morawiecki zaznaczył, że wnioski szczytu to propozycje "ze wszech miar dobre" dla Polski, które "do czegoś Polskę zobowiązują, ale jednocześnie dają ogromne pole manewru".
- Są kraje, które mogą dążyć do neutralności klimatycznej już w latach 30. XXI wieku. To będzie kosztowny proces, ale są kraje bardzo bogate, takie, które nie doświadczyły komunizmu, gigantycznego spowolnienia gospodarczego i ogromnych strat na skutek nieefektywnego systemu komunistycznego, więc te kraje mogą sobie pozwolić na inne tempo, a my dostosowujemy tempo (transformacji) do stanu naszej gospodarki, do tego na co nas stać, ale także do tego, jaki będzie Fundusz Sprawiedliwej Transformacji i ile Polska będzie mogła skorzystać z tego funduszu - mówił szef polskiego rządu.
Deklarował, że polska transformacja energetyczna będzie także przeprowadzana w oparciu o własne środki.
- Wszystkie państwa zdają sobie doskonale sprawę z tego, że niektóre kraje muszą otrzymać większe wsparcie niż inne i zapis o tych najbardziej dotkniętych przez transformację gospodarczą, energetyczną regionów i krajów świadczy o tym, że wśród krajów członkowskich jest zrozumienie dla tej kwestii - mówił Morawiecki, pytany czy wyłączenie Polski z celu osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 r. nie zmniejszy wsparcia z funduszu sprawiedliwej transformacji.
Dobre wieści z Brukseli i sukces premiera @MorawieckiM. Uwzględniono nasz postulat wyłączenia Polski z celu neutralności klimatycznej do 2050.
— Radosław Fogiel (@radekfogiel) December 13, 2019
To tak dla uspokojenia wszystkich "życzliwych", którzy tu od kilku dni sugerowali, jakoby @pisorgpl miało skapitulować w tej sprawie.
ZOBACZ: Greta Thunberg sprawi, że poczujesz się winny. "How dare you?"
Wiele pytań i kontrowersji
Przyjęcie zapisów, które de facto zwalniają z Polskę z konieczności dochodzenia do celu neutralności klimatycznej w 2050 r. wywołało wiele kontrowersji i pytań. Zwykle bowiem decyzje szczytu UE przyjmowane są jednomyślnie i dotyczą wszystkich państw członkowskich.
Polska przez 8-9 godzin negocjacji twardo obstawała przy tym, że potrzebuje więcej konkretów ws. finansowania kosztów transformacji energetycznej. Choć argument w tej sprawie zyskał zrozumienie Komisji Europejskiej, nie oznacza to, że będzie ona opóźniała wdrożenie swoich działań dotyczących neutralności klimatycznej.
- Całkowicie akceptuję to, że Polska potrzebuje bliżej się przyjrzeć naszej propozycji Funduszu Sprawiedliwej Transformacji - mówiła po zakończeniu rozmów szefowa KE Ursula von der Leyen.
- Polska jest krajem, który musi dogonić resztę, potrzebuje więcej czasu, żeby przejść przez szczegóły, ale to nie zmieni harmonogramu Komisji - dodała.
🇪🇺 Rozpoczął się drugi dzień posiedzenia Rady Europejskiej w #Bruksela. pic.twitter.com/ze8wbSu2cO
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) December 13, 2019
Temat powróci w czerwcu
Szczegóły tego, jak będzie wyglądała architektura finansowa wsparcia transformacji, Komisja ma przedstawić w styczniu. W czerwcu natomiast liderzy mają ponownie spotkać się na unijnym szczycie, by podjąć temat neutralności na nowo.
Zachodni dyplomaci informowali, że z tekstu wniosków we fragmencie, który mówił o 100 mld euro, jakie mają być uruchomione z przeznaczeniem na transformację gospodarki wypadł łącznik nawiązujący do wieloletnich ram finansowych. To z kolei ma oznaczać, że bez ostatecznej zgody Polski na cel neutralności klimatycznej w 2050 r. nie będzie porozumienia ws. wieloletniego budżetu UE.
Blokujące wraz z Polską pół roku temu neutralność klimatyczną Węgry i Czechy tym razem zgodziły się na ten cel. Praga dostała wyraźny zapis, który wskazuje na atom jako źródło energii, która może umożliwiać przechodzenie do neutralności klimatycznej (dla Węgrów ta sprawa też była ważna).
Czytaj więcej