Amerykańscy senatorowie piszą list do premiera. Mają domagać się restytucji mienia pożydowskiego

List ma być ujawniony w przeddzień wizyty prezydenta Andrzeja Dudy w USA - podał portal wp.pl. Spotkanie prezydentów zaplanowano na 12 czerwca. Głowy państw mają rozmawiać głównie o wspólnych projektach z zakresu bezpieczeństwa oraz o 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Szef polskiego rządu już wcześniej wielokrotnie odnosił się do sprawy restytucji mienia pożydowskiego.

Morawiecki: nie ma tego tematu

- Nie ma obecnie tego tematu, Polska jest pod tym względem całkowicie bezpieczna - oświadczył premier Mateusz Morawiecki w połowie lutego. Oczekiwania, by "Polska zadośćuczyniła za niemieckie zbrodnie oparte są na fundamentalnym nieporozumieniu". - To my mamy prawo do tego, aby żądać odszkodowań - stwierdził wówczas szef rządu.

Polski premier odniósł się w ten sposób do wcześniejszej wypowiedzi sekretarza stanu USA Mike'a Pompeo, który podczas konferencji prasowej z szefem polskiego MSZ powiedział: "Doceniamy znaczenie rozwiązywania niezałatwionych spraw związanych z przeszłością i namawiam moich polskich kolegów do pójścia naprzód w sprawie kompleksowej restytucji prywatnej własności".

To nie pierwsza podobna inicjatywa amerykańskich senatorów. W ubiegłym roku w innym liście wystosowanym do premiera Morawieckiego zaapelowali oni o przyjęcie ustawy reprywatyzacyjnej sprawiedliwej wobec polskich Żydów, którzy przeżyli Holokaust i wobec ich rodzin. List ten podpisało 59 senatorów, większość stuosobowego amerykańskiego Senatu.

Dokument zawierał apel o jak najszybsze przyjęcie ustawy reprywatyzacyjnej, zgodnej z założeniami Deklaracji Terezińskiej.

USA przyjęły ustawę o restytucji mienia ofiar Holocaustu

W kwietniu 2018 r. Izba Reprezentantów Kongresu USA jednomyślnie, przez aklamację, przyjęła ustawę o sprawiedliwości dla ofiar, którym nie zadośćuczyniono (Justice for Uncompensated Survivors Today - JUST), dotyczącą restytucji mienia ofiar Holokaustu.

Wcześniej ustawę tę jednomyślnie przyjął amerykański Senat.

Ustawa, którą podpisał prezydent Donald Trump wymagać będzie co roku raportowania przez Departament Stanu realizacji przez poszczególne państwa ustaleń zawartych w tzw. Deklaracji Terezińskiej.

Dokument z 2009 roku podpisany m.in. przez Władysława Bartoszewskiego, ówczesnego sekretarza stanu w kancelarii Prezesa Rady Ministrów, jest niezobowiązującą listą podstawowych zasad mających przyspieszyć, ułatwić i uczynić przejrzystymi procedury restytucji dzieł sztuki oraz prywatnego i komunalnego mienia przejętego siłą, skradzionego lub oddanego pod presją w czasie Holokaustu. 

Ustawa "nie wymienia Polski ani w nazwie ani w treści"

Szef polskiego MSZ Jacek Czaputowicz odnosząc się do ustawy zaznaczył, że nie wymienia ona Polski ani w nazwie ani w treści. Kontrowersję, m.in. wśród Polonii, wzbudził zapis dotyczący majątku polskich Żydów.

- Nie wiemy, dlaczego wymienia się jedną grupę, w tym przypadku polskich Żydów, którzy byli kiedyś w Polsce, bo mieli tam majątek i nie wiemy, dlaczego ta grupa miałyby być traktowana w sposób uprzywilejowany w stosunku do innych Polaków - powiedział minister Czaputowicz.

Gideon Taylor, szef Światowej Organizacji Restytucji Mienia Żydowskiego (WJRO), w oświadczeniu wydanym zanim jeszcze Izba Reprezentantów ogłosiła oficjalnie przegłosowanie ustawy JUST, stwierdził, że przyjęcie ustawy "jest silnym dowodem niewzruszonego poparcia Ameryki dla tych, którzy przeżyli Holokaust w ich poszukiwaniu sprawiedliwości". 

WIDEO: Skandynawia radzi gromadzić zapasy. "Nie chcę straszyć ani uspokajać"