Niedziela Palmowa. Konkursy na najlepszą palmę. Są kolorowe i rekordowo wysokie

Ostatnia niedziela Wielkiego Postu nazywana jest Niedzielą Palmową, czyli Niedzielą Męki Pańskiej. Rozpoczyna Wielki Tydzień w Kościele katolickim. 

Papież Franciszek w kazaniu podczas Mszy św., której przewodniczył na Placu św. Piotra w Watykanie, nawiązał do przypadającego od 1986 w tę niedzielę Światowego Dnia Młodzieży, wzywając młodych, aby "nie wstydzili się Jezusa i aby szli za Jego wołaniem".

Tysiące chrześcijan wzięły udział w obchodach Niedzieli Palmowej w Jerozolimie. Jak co roku z Góry Oliwnej pielgrzymi zeszli w procesji na jerozolimskie Stare Miasto.

Izraelska policja szacuje, że w procesji uczestniczyło ok. 15 tys. osób.

Pielgrzymi nieśli liście palmowe i gałązki oliwne, symbolizujące odradzające się życie. Procesja przeszła m.in. obok Ogrodu Getsemani, uznawanego za miejsce, w którym Judasz zdradził Jezusa. 

Jedno z najstarszych świąt 

Święcenie palm to najważniejsza uroczystość Niedzieli Palmowej. Zwyczaj ten został wprowadzony do liturgii Kościoła katolickiego w XI wieku. Według tradycji katolickiej w dniu tym wierni przynoszą do kościołów palmy wielkanocne tradycyjne przygotowywane z gałązek wierzby (choć może być również pleciona z suszonych traw i kwiatów) symbolizującej zmartwychwstanie i nieśmiertelność duszy. Palmy są często przyozdabiane m.in. kwiatami i wstążkami.

Podczas mszy dokonywany jest obrzęd poświęcenia przyniesionych przez wiernych palem. To na pamiątkę gałęzi palmowych, które witający lud rzucał przed Jezusem wjeżdżającym na ośle do miasta. Poświęcone palmy wierni przechowują przez cały rok, aby w następnym mogły zostać spalone na popiół, którym są posypywane głowy w Środę Popielcową.

Niedziela Palmowa należy do najstarszych świąt w tradycji Kościoła - znana już w IV wieku, a więc od momentu uznania chrześcijaństwa za oficjalną religię. W Polsce obchodzona jest od średniowiecza. Jest zapowiedzią męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, czyli świąt wielkanocnych.

Konkurs w Lipnicy Murowanej

W Polsce wykonywanie palm wielkanocnych ma długą historię. Szczególnie zwyczaj ten zachował się w Małopolsce w Lipnicy Murowanej, gdzie od 61 lat odbywają się corocznie konkursy na najdłuższą i najpiękniejszą palmę. Osiągają one wysokość kilkunastu metrów. Zrobione z wikliny, nie mogą zawierać żadnych metalowych części. Zdobione są baziami i kwiatami z bibuły.

Rekordowe 37 metrów i 78 centymetrów mierzyła najwyższa i najpiękniejsza palma, zgłoszona do konkursu. 

Zwycięska palma pobiła dotychczasowy rekord, ustanowiony w 2011 roku. 

W tym roku w uroczystościach w Lipnicy Murowanej wzięli udział wicepremier Beata Szydło i wiceminister sprawiedliwości Patryk Jaki. 

Beata Szydło oceniła, że lipnicki konkurs jest najsłynniejszym i najwspanialszym pośród wszystkich konkursów palm wielkanocnych w Polsce.

- Lipnickie palmy są sławne nie tylko w Małopolsce, ale też w Polsce, znane są na świecie. Ta piękna tradycja, którą przed laty kultywowali nasi dziadowie, pradziadowie właśnie poprzez ten lipnicki konkurs jest cały czas podtrzymywana - powiedziała.

Konkurs górali z Gilowic

Historia tworzenia palm wielkanocnych w Gilowicach towarzyszy miejscowej parafii od jej powstania w 1925 r. Jak wyjaśniła Wanda Hajok, tradycja przechodziła z pokolenia na pokolenie, ale powoli zaczęła zanikać. Uratowała ją Kazimiera Koim z Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej, która zaproponowała, by zorganizować konkurs. Przyjęło się.

Z palmami wielkanocnymi wiązało się w Gilowicach wiele znaczeń. Ich fragmenty były palone w oknie domostwa, by zabezpieczyć go przed piorunami. Głaskano nimi zwierzęta, by dobrze się chowały.

W tej edycji konkursu zgłoszono ponad sto palm. Jurorzy oceniali dwa rodzaje palm: strzeliste "kawalerskie", a także "rozłożyste", które przygotowywały panny.

"Pucheroki" pukały do drzwi w Zielonkach

Poprzebierane w wysokie czapy ozdobione kolorową bibułką i usmarowane sadzą dzieci, wygłaszające zabawne oracje i zbierające do koszyków jajka i smakołyki, tzw. pucheroki (łac. puer - chłopiec - red.), chodziły od wczesnego ranka w Niedzielę Palmową po domach we wsiach podkrakowskiej gminy Zielonki.

Zwyczaj związany z Niedzielą Palmową zapoczątkowali w XVII wieku przez krakowskich studentów. Kultywowany tylko w podkrakowskiej gminie Zielonki, polega na odwiedzaniu domów w przebraniach i zbieraniu smakołyków.

Po odwiedzeniu mieszkańców, pucheroki zebrały się na Gminnym Przeglądzie Pucheroków w Bibicach. W tym roku w przeglądzie uczestniczyło około czterdziestu dzieci, reprezentujących przedszkola i szkoły z gminy Zielonki. Przeglądowi towarzyszył też m.in. konkurs na najbardziej tradycyjnego Pucheroka. 

  zielonki.pl

Tradycyjny strój pucheroków składa się z wielkiej, spiczastczej czapy - dziś kolorowej i wykonanej z tektury, a niegdyś ze słomy. Elementami ubioru są również: kożuch wywrócony futrem na wierzch, powrósło ze słomy zawiązane w pasie, pucha - laska do wystukiwania rytmu i oganiania się od wiejskich psów oraz koszyczek, który kiedyś służył do zbierania jajek, a dziś wypełniaja go różne smakołyki. Prawdziwy pucherok twarz powinien mieć wąsy i brodę namalowane sadzą.

Tradycja na Kurpiach

Ponad stu uczestników bierze udział w jubileuszowym - pięćdziesiątym konkursie na najpiękniejszą palmę kurpiowską w Łysych. Palmy kurpiowskie powstają z pnia ściętego drzewa lub kija, który później jest oplatany i ozdabiany kwiatami z bibuły i wstążkami. Często w ich przygotowaniu biorą udział całe rodziny.

Jury konkursu przy wyborze tej najpiękniejszej będzie zwracało uwagę na wykonanie poszczególnych elementów palm i kolorystykę. Nie bez znaczenia będzie też wysokość wielkanocnego drzewka. Niektóre mają nawet kilka metrów wysokości.

WIDEO: Leśnicy protestują w Warszawie. W tle kondycja Lasów Państwowych