TK: przepisy o wyborze przez Sejm sędziów członków KRS - konstytucyjne
Przepisy, na podstawie których Sejm dokonuje wyboru sędziów - członków Krajowej Rady Sądownictwa, są zgodne z konstytucją - orzekł w poniedziałek TK. Jednocześnie uznał, że niekonstytucyjny jest przepis umożliwiający odwołanie się do NSA od uchwał KRS zawierających wnioski o powołanie sędziów SN.
Wnioski o zbadanie konstytucyjności tych przepisów do Trybunału złożyły - w zeszłym roku sama KRS i w lutym - grupa senatorów PiS.
- Nie ma przeszkód, aby sędziów do KRS wybierali sędziowie, jednak nie można się zgodzić z twierdzeniem, że piastunem czynnego prawa wyborczego muszą być wyłącznie gremia sędziowskie - powiedział w uzasadnieniu poniedziałkowego orzeczenia TK sędzia Justyn Piskorski.
Zaznaczył, że "należy stwierdzić, iż w granicach swobody ustawodawczej kwestia ta może być w różny sposób uregulowana".
Jak uzasadniał sędzia Piskorski konstytucja stanowi jedynie, że sędziowie-członkowie KRS mają być wybierani spośród sędziów.
- Ustrojodawca nie wskazał jednak, kto ma wybierać tych sędziów. Zatem z konstytucji wynika, kto może być wybranym członkiem KRS, ale nie jest określone, jak wybierać sędziów-członków KRS do tej Rady. Te kwestie zostały przekazane do uregulowania w ustawie - powiedział.
Hybrydowe postępowanie
Jak mówił "fakt bycia reprezentacją środowiska sędziowskiego przez KRS wynika nie ze sposobu wyboru członków KRS, ale z tego, że z dużą przewagą wybierani są do jej składu sędziowie, co jest objęte gwarancją konstytucyjną".
NSA nie jest upoważniony do rozpatrywania spraw dot. uchwał KRS
- Ani procedura, ani charakterystyka ustrojowa nie upoważnia Naczelnego Sądu Administracyjnego do rozpatrywania spraw dotyczących uchwał Krajowej Rady Sądownictwa - powiedział w uzasadnieniu poniedziałkowego orzeczenia TK sędzia Justyn Piskorski.
Wskazał w uzasadnieniu, że "kognicja NSA i sądów administracyjnych ogranicza się do kontroli działalności administracji publicznej".
- Trudno przyjąć, że ustawodawca zakłada, że rodzaj lub charakter uchwały KRS, o której mowa oddaje ją we właściwość rzeczową sądów administracyjnych skoro, co do zasady, do kontroli powołany jest Sąd Najwyższy, a jedynie w przypadku lex specialis z tego artykułu odwołanie rozpatrywać miałby NSA - zaznaczył sędzia Piskorski.
Zdaniem Trybunału obecne uregulowanie tych kwestii, "jest to rodzaj hybrydowego postępowania, nieznanego polskiemu systemowi prawa".
- W postępowaniu tym nie sądy różnych instancji, ale sądy zupełnie innego rodzaju, rozpatrują te same sprawy w oparciu o te same przepisy w odniesieniu do różnych podmiotów - dodał sędzia sprawozdawca.
Wobec stwierdzenia niekonstytucyjności tego przepisu Trybunał uznał, że badanie reszty zaskarżonych przepisów odnoszących się do postępowań przed NSA w sprawach odwołań od uchwał KRS za bezprzedmiotowe.
Wyrok TK oznacza, że z KRS jest wszystko w porządku
- Wyrok Trybunału Konstytucyjnego oznacza, że z Krajową Radą Sądownictwa jest wszystko w porządku; TK wyraźnie przesądził, iż Sejm miał prawo dokonać wyboru 15 członków Rady spośród sędziów - powiedział dziennikarzom członek KRS sędzia Jarosław Dudzicz.
Sędzia zaznaczył, że ponadto na mocy orzeczenia TK w przepisach "co do zasady pozostają odwołania" od uchwał KRS zawierających wnioski o powołanie sędziów przez prezydenta. Dotychczas - zgodnie z ustawą - w przypadku uchwał dotyczących powołań na sędziów sądów powszechnych takie odwołania trafiały do SN, zaś uchwał ws. powołań sędziów SN do NSA.
- Natomiast w wyroku TK zakwestionowano możliwość odwołania się do NSA uznając, że sprawy tego samego rodzaju nie powinny być rozpatrywane przez różne sądy (...) a ponadto kwestie te nie są sprawami stricte administracyjnymi, zastrzeżonymi dla NSA - powiedział.
Jak wskazał w wyroku TK "co do zasady nie kwestionuje się jednak samej możliwości odwołań".
Nowe zasady wyboru sędziów
W grudniu 2017 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o KRS wprowadzającą nowe zasady wyboru sędziów - członków Rady. Nowelizacja wprowadziła wybór 15 członków KRS-sędziów na wspólną czteroletnią kadencję przez Sejm - wcześniej wybierały ich środowiska sędziowskie. Pierwsze posiedzenie KRS wybranej zgodnie z nowymi zasadami odbyło się w końcu kwietnia zeszłego roku.
Jak uzasadniała Rada swój wniosek do TK "kluczowym zagadnieniem podnoszonym w wypowiedziach kontestujących obecnie obowiązujące rozwiązania ustawy o KRS, jest sposób ukształtowania przez ustawodawcę sposobu powoływania sędziów-członków Rady, dlatego też Rada zdecydowała się na zainicjowanie kontroli przepisów regulujących te właśnie zagadnienia".
Czytaj więcej
