Europejski Bank Centralny: projekty ustaw ws. płac w NBP naruszają niezależność banku

EBC uważa, że wszystkie trzy projekty ustaw, które zostały złożone, mają zastosowanie do organów decyzyjnych oraz pracowników NBP i wywierają bezpośredni wpływ na ich funkcjonowanie.

"Zawarte w projektach legislacyjnych zmiany prowadzące do obniżenia wynagrodzeń są niezgodne z zasadą niezależności finansowej, jeśli negatywnie wpłyną na zdolność NBP do zatrudniania i zatrzymywania pracowników w celu niezależnego wykonywania zadań nałożonych na NBP w Traktacie i Statucie ESBC" - napisano.

"Uzasadnienia projektów ustaw nie analizują kwestii możliwości realizacji zadań"

EBC uważa, że ustawodawca nie przeanalizował kwestii możliwości realizowania zadań NBP po ewentualnym wdrożeniu projektów ustaw.

"EBC zauważa, że uzasadnienia projektów ustaw nie analizują tej kwestii, w tym wpływu potencjalnego obniżenia wynagrodzeń na zdolność NBP do zatrudniania i zatrzymywania niezbędnych pracowników. Aby projekt ustawy był zgodny z zasadą niezależności finansowej, powinien on uwzględniać mechanizm współpracy z NBP na wypadek, gdyby NBP uznał, że zachodzi konieczność wprowadzenia wyjątku od ustawowego ograniczenia wysokości wynagrodzeń. Taki wyjątek powinien być zatem ustalany w ramach ścisłej i skutecznej współpracy z NBP, z należytym uwzględnieniem jego stanowiska, w celu zapewnienia NBP nieprzerwanej możliwości niezależnego wykonywania jego zadań. Zmiany prowadzące do obniżenia wynagrodzeń pracowników KBC (krajowy bank centralny - red.) nie powinny zakłócać uprawnień do zarządzania przez KBC jego własnymi środkami finansowymi, w tym funduszami pochodzącymi z obniżenia wypłacanych przez ten KBC wynagrodzeń" - napisano.

"Złożyłam wniosek o cofnięcie projektów"

Hennig-Kloska złożyła wniosek o cofnięcie projektów nowel ustaw dot. wynagrodzeń i jawności zarobków w NBP w środę wieczorem tuż przed drugim czytaniem tych projektów. W nocy z wtorku na środę sejmowa komisja finansów przyjęła sprawozdanie w tej sprawie. Wiodącym projektem jest propozycja PiS.

- Chciałam zawnioskować o zdjęcie z porządku obrad i odesłanie do komisji finansów publicznych trzech druków (projektów ustaw dot. NBP - red.) w związku z negatywną opinią projektu EBC (Europejskiego Banku Centralnego) do tych druków, który wpłynął do Sejmu - powiedziała polityk.

Wiceprzewodnicząca komisji przypomniała, że na konieczność notyfikacji projektów w we wtorek zwracała uwagę zarówno opozycja jak i prawnicy sejmowi.

Mazurek: opinia nie jest wiążąca

Hennig-Kloska podkreśliła, że EBC wskazuje m.in., że proponowane w projektach rozwiązania "mogą wpływać na zdolność NBP do utrzymywania niezbędnego personelu do wykonywania zadań nałożonych na NBP i w związku z tym powinny być głęboko przeanalizowane".

Przedstawicielka Nowoczesnej zaznaczyła, że jest zgoda polityczna wszystkich stron, że "pewne zmiany trzeba wprowadzić w związku z problemem społecznym wywołanym przez opinię publiczną dot. NBP".

Wicemarszałek Sejmu Beata Mazurek (PiS) poinformowała, że "nie ma możliwości cofnięcia do komisji (projektów - red.), ponieważ jest już przygotowane sprawozdanie". Dodała, że opinia EBC jest znana marszałkowi Sejmu i nie jest "wiążąca". Mazurek zwróciła ponadto uwagę, że wniosek nie może być głosowany, ponieważ nie ma na sali kworum.

Poprawka PiS

Podczas drugiego czytania projektu, klub PiS złożył do niego poprawkę. 

Przewodniczący sejmowej komisji finansów, poseł sprawozdawca Andrzej Szlachta (PiS) powiedział posłom, że we wtorek komisja rozpatrywała trzy projekty dot. NBP autorstwa PiS, PO-KO oraz Kukiz'15.

- Decyzją komisji wskazano - jako projekt wiodący, najdalej idący w zakresie proponowanych zmian w obecnie obowiązujących ustawach - projekt autorstwa posłów Klubu Parlamentarnego PiS. W trakcie pięciogodzinnego posiedzenia komisji, zgłoszono poprawki, które w wyniku głosowań zostały wprowadzone do projektu ustawy - powiedział Szlachta.

Jak dodał, komisja przyjęła projekt ustawy w brzmieniu: ustawa o zmianie ustawy o ograniczeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim. Jak dodał, komisja po przeprowadzeniu pierwszego czytania i rozpatrzeniu trzech wymienionych projektów ustaw, wnosi o uchwalenie tego projektu ustawy.

Szlachta tłumaczył posłom, że przygotowanie tego projektu "jest odpowiedzią na oczekiwania społeczne w zakresie transparentności wynagrodzeń osób zajmujących wyższe stanowiska kierownicze w NBP".

- Według aktualnego stanu prawnego, wielkość środków na wynagrodzenia, ustalana jest corocznie w planie finansowym NBP z uwzględnianiem poziomu płac w sektorze bankowym. Zasady wynagradzania pracowników NBP ustala zarząd NBP, zaś wynagrodzenia prezesa i wiceprezesów NBP ustalane jest na podstawie przepisów o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe - powiedział.

Jak tłumaczył, proponowany projekt ustawy wprowadza - jako fundamentalną zasadę kształtowania wynagrodzeń w NBP - zasadę jawności. - Zaproponowane przepisy wyznaczają kontrolę władz banku centralnego tak społeczną, jak i instytucjonalną - powiedział.

Szlachta dodał, że "nadanie uprawnienia zarządowi NBP do dalszego kształtowania określonych wynagrodzeń, przy zachowaniu pewnego ustawowego maximum, akceptuje pełną niezależność banku centralnego i w żadnym stopniu nie narusza jego autonomii".

- Ustalenie wielkości środków na wynagradzanie pozostaje bez zmian i będzie ustalone corocznie w planie finansowym NBP - powiedział.

Przekazał, że w projekcie ustawy wprowadza się próg maksymalnego wynagrodzenia na poziomie 0,6-krotności (60 proc.) całkowitego wynagrodzenia prezesa NBP, który będzie obowiązywał przy kształtowaniu przez zarząd banku wynagrodzenia dla poszczególnych kategorii stanowisk. Przekazał, że ustawa ma wejść w życie dzień po dniu ogłoszeniu.