Przyłębska: 2017 był rokiem stabilizacji Trybunału Konstytucyjnego

We wtorek w Trybunale Konstytucyjnym odbyło się coroczne, publiczne posiedzenie Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

 

W spotkaniu, obok sędziów TK, wzięli udział m.in. prezydent Andrzej Duda, który wygłosił przemówienie, marszałek Sejmu Marek Kuchciński, marszałek Senatu Stanisław Karczewski oraz wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.

Prezes TK Julia Przyłębska przedstawiła podstawowe informacje o działalności TK w 2017 r.

 

W jej ocenie ubiegły rok był rokiem stabilizacji funkcjonowania Trybunału.

 

- Z jednej strony sprzyjał temu spokój normatywny, jeżeli chodzi o przepisy regulujące postępowanie przed Trybunałem. Z drugiej strony na stabilizację funkcjonowania Trybunału wpłynęły także orzeczenia samego Trybunału Konstytucyjnego - uzasadniła Przyłębska.

 

- Wbrew podnoszonym zarzutom Trybunał nie tylko prawidłowo działa, ale również zapewnia swym orzecznictwem należytą ochronę wolności i praw konstytucyjnych obywateli oraz właściwe funkcjonowanie organów państwa - podkreśliła prezes TK.

 

Sędzia zwróciła uwagę, że w wyroku z października 2017 r. TK potwierdził, że sędzia Trybunału wybrany przez Sejm, który złożył ślubowanie wobec prezydenta podejmuje obowiązki sędziowskie, a obowiązkiem prezesa TK jest przydzielanie mu spraw.

 

- Sędzia jest bowiem w wypełnianiu swojej funkcji niezawisły i podlega jedynie Konstytucji - dodała.

 

Prezes Trybunału zauważyła też, że w innym wyroku TK z września ub.r. "Trybunał przesądził, że możliwości powołania prezesa TK i wiceprezesa TK spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK stanowią prerogatywy prezydenta, które nie podlegają kontroli sądów powszechnych i Sądu Najwyższego".

 

Zdaniem Przyłębskiej rozwiązanie tych problemów umożliwiło normalną pracę Trybunału i podjęcie się rozstrzygnięcia spraw ważnych dla obywateli.

 

Najwięcej skarg konstytucyjnych 

 

Jak zaznaczyła prezes TK, "najwięcej wyroków w 2017 r. zapadło w postępowaniach wszczętych skargami konstytucyjnymi".

 

Oceniła też, że "wiele orzeczeń wydanych przez Trybunał w 2017 r. miało istotne znaczenie dla ochrony konstytucyjnych wolności i praw obywateli".

 

Jak wynika z danych przedstawionych przez prezes Przyłębską, w zeszłym roku Trybunał wydał w postępowaniu merytorycznym 89 orzeczeń kończących postępowanie, w tym 36 wyroków oraz 53 postanowienia o umorzeniu postępowania; zostało też wydane jedno postanowienie sygnalizacyjne.

 

- W ramach wstępnej kontroli skarg konstytucyjnych oraz wniosków wydano w sumie 461 postanowień i zarządzeń. W 2017 r., w przeciwieństwie do 2016 r., w większości wyroków Trybunał orzekł o niekonstytucyjności co najmniej jednego przepisu - 56 proc. wszystkich wyroków; w 2016 r. było to 44 proc. - zaznaczyła prezes TK.

 

- W 2017 r. wpłynęło do TK ogółem 285 wniosków, pytań prawnych i skarg konstytucyjnych, jest to nieco mniej niż w roku 2016. Nie oznacza to jednak, że Trybunał gorzej pracował. W 2017 r. Trybunał nadrobił zaległości z lat ubiegłych: na etapie kontroli merytorycznej załatwił: 7 spraw z 2013 r., 10 spraw z 2014 r., 32 sprawy z 2015 r. oraz 28 spraw z 2016 r. - dodała Przyłębska.

 

- W 2017 r. Trybunał rozpoznał dwie sprawy w ramach kontroli prewencyjnej - jedną, która dotyczyła niedochowania standardów procedury ustawodawczej w zakresie rozpatrzenia przez Sejm poprawek Senackich. Druga z rozpoznanych spraw dotyczyła jednej z podstawowych wolności człowieka w państwie demokratycznym, jakim jest wolność zgromadzeń - powiedziała sędzia.

 

"Zwyczaj kumulowania urlopów" 

 

Jak wskazała, prezes TK w poprzednich latach panował zwyczaj kumulowania przez sędziów urlopów wypoczynkowych a następnie wypłacania wysokich ekwiwalentów pieniężnych.

 

- Rekordzistą, który pobrał ponad 100 tysięcy złotych był Prezes Andrzej Rzepliński - powiedziała Przyłębska.

 

Dodała, że dla ówczesnego wiceprezesa Stanisława Biernata zaplanowano wypłatę ponad 180 tysięcy złotych.

 

- W tym stanie rzeczy konieczne okazało się udzielenie sędziom zaległych urlopów wypoczynkowych. Były to urlopy średnio w wymiarze kilkudziesięciu dni (od 116 dni urlopu Stanisława Biernata do 56 dni urlopu Małgorzaty Szafnickiej) - powiedziała Przyłębska.

 

- Konieczność wykorzystania zaległych urlopów przez sędziów przełożyła się bezpośrednio na działalność orzeczniczą Trybunału w 2017 roku. Cytowane przez media statystyki, które nie uwzględniają tego kontekstu nie informują rzetelnie opinii publicznej o faktycznej pracy orzeczniczej sędziów Trybunału - zaznaczyła prezes TK.

 

Przyłębska wskazała, że konieczne było przywrócenie stosowania reguły osobnego podpisywania sentencji postanowienia oraz jego uzasadnienia. "Sentencje postanowień w ramach postępowania w tzw. kontroli wstępnej jak również postanowień o umorzeniu postępowania nie były dotychczas podpisywane. Podpisywano jedynie ich uzasadnienie. Należało tę, niestety niechlubną, praktykę niezwłocznie zakończyć" - powiedziała prezes.

 

Pracę TK pozytywnie ocenił w swoim przemówieniu prezydent Andrzej Duda. Prezydent podziękował sędziom Trybunału "za kolejny rok trudnej, odpowiedzialnej i niezastąpionej pracy".

 

W ocenie prezydenta 2018 r. przyniósł szereg ważnych dla obywateli orzeczeń TK. W tym kontekście Andrzej Duda wymienił m.in. wyroki Trybunału dot. ochrony danych osobowych pracownika i ochrony informacji objętych tajemnicą przedsiębiorstwa. Według prezydenta przykłady te ilustrują wagę decyzji podejmowanych przez TK oraz jego status jako jednego z kluczowych organów władzy sądowniczej w Polsce.

 

Duda wyraził też przekonanie, że działalność Trybunału Konstytucyjnego "również w nadchodzących latach będzie przykładem kompetentnego i pełnego szacunku podejścia do naszej ustawy zasadniczej".

Czytaj więcej