WSA: pobieranie opłat przez gminy za przyłączanie do sieci wodno-kanalizacyjnej - niezgodne z prawem

Na polecenie Zastępcy Prokuratora Generalnego Roberta Hernanda wszystkie prokuratury regionalne przeprowadziły szczegółowe analizy, z których wynika, że gminy podejmują uchwały dotyczące opłat za przyłączenie mieszkańców do gminnych sieci wodociągowych, kanalizacji sanitarnej i kanalizacji ogólnej.

 

Dotychczas tej analizie poddano 1169 uchwał. Najwięcej - w Poznaniu (197), Gdańsku (196) i Krakowie (188). W związku z licznymi wadliwymi uchwałami, prokuratorzy kierowali do właściwych organów wnioski o ich uchylenie oraz wzywali do usunięcia naruszeń prawa. Ponadto, skierowali skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Prokuratorzy z Poznania skierowali 53 takie wnioski, z Lublina - 52, a z Krakowa - 46. Łącznie z całego kraju do WSA wpłynęły 333 skargi w tych sprawach.

 

Hernand zwrócił uwagę, że obowiązek ponoszenia opłat nakładany jest na mieszkańców "bez upoważnienia ustawowego" i narusza konstytucję. Wskazał w komunikacie prasowym, że ani ustawa o samorządzie gminnym, ani o gospodarce komunalnej, na jakie wskazują zarządcy gmin, nie upoważnia do pobierania tego typu opłat.

 

"Żadna ustawa nie zezwala na to gminie"

 

5 kwietnia 2018 roku zapadł wyrok WSA w Białymstoku. Stwierdzono w nim, że uchwała dotycząca pobierania opłat za przyłączanie do sieci wodociągowych, kanalizacji sanitarnej i kanalizacji ogólnej została wydana z naruszeniem prawa. Sąd uznał też, że "sporna uchwała ma charakter normatywny, generalny i abstrakcyjny, zatem jest aktem prawa miejscowego.

 

Dokonując oceny legalności zaskarżonej uchwały Sąd uznał, że jest ona dotknięta wadą uzasadniającą stwierdzenie jej nieważności. Ponadto stwierdził, że artykuł 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym nie daje gminie uprawnień do ogólnego wprowadzania opłat" - wskazano w komunikacie. Podobny wyrok zapadł także 2 lata później w WSA w Krakowie.

 

WSA w Krakowie, który stwierdził, że "nakładanie na obywateli jakichkolwiek obowiązków, w tym opłat, nie jest dopuszczalne bez upoważnienia ustawowego". "Żadna ustawa nie zezwala gminie na wprowadzenie opłat za przyłączanie się do sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej" - wskazano w uzasadnieniu.

 

Podobne skargi rozpatrywane były w ostatnich latach również w Poznaniu oraz Łodzi.

 

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził z kolei, że niedopuszczalne jest także uzależnianie przyłączenia się do sieci od wcześniejszego zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków. WSA w Gorzowie Wielkopolskim oraz w Kielcach oceniły też, że obywatele, nawet za swoją zgodą, nie mają także obowiązku wybudowania urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych z własnych środków.

 

 

Czytaj więcej