RPO zaskarżył decyzję o umorzeniu dochodzenia ws. marszu narodowców w Hajnówce

W zażaleniu z 1 października 2018 r. Adam Bodnar wniósł, aby sąd w Białymstoku zwrócił sprawę prokuraturze. RPO ocenił, że w postanowieniu o umorzeniu znajdują się błędy i dokonano wybiórczej oceny zdarzeń.

 

24 lutego 2018 r. ulicami Hajnówki przeszedł "Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych". Jego uczestnicy prezentowali symbole "krzyża celtyckiego", "falangi" oraz odznaki trupiej główki z piszczelami, wraz z literami ŚWO ("Śmierć Wrogom Ojczyzny"). Wznosili też okrzyki na cześć Romualda Rajsa ps. "Bury", dowódcy oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego działającego po 1945 r. na Podlasiu.

 

Jak czytamy w komunikacie zamieszczonym na stronach urzędu rzecznika, 7 marca 2018 r. RPO złożył zawiadomienie m.in. o możliwości popełnienia przestępstwa polegającego na propagowaniu faszystowskiego ustroju państwa. 14 września 2018 r. wydział kryminalny Komendy Miejskiej Policji KMP w Białymstoku umorzył dochodzenie, uznając, że "czyny nie zawierają znamion czynu zabronionego". 17 września 2018 r. decyzję tę zatwierdziła Prokuratura Rejonowa w Białymstoku.

 

"Krzyż celtycki nie może być utożsamiany z rasizmem"

 

W postanowieniu o umorzeniu dochodzenia podkom. Wojciech Sztabiński napisał, że w 1945 r. Komendant Okręgu w Białymstoku Narodowego Zjednoczenia Wojskowego mjr. Jan Szklarek ps. "Kotowicz" wprowadził do użytku odznakę składającą się z "tarczy piastowskiej", "trupiej główki" i liter ŚWO. Podkom. Sztabiński ocenił, że w przypadku "krzyża celtyckiego" samo jego prezentowanie nie może być utożsamiane z rasizmem, mową nienawiści, czy też propagowaniem totalitarnego ustroju państwa. Wskazał, iż 25 października 2011 r. "krzyż celtycki" postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie został wpisany do rejestru partii politycznej, jako symbol Narodowego Odrodzenia Polski, która to partia prawnie posługuje się także symbolem "falangi".

 

"W zażaleniu na postanowienie o umorzeniu dochodzenia RPO wskazał, że ocena materiału dowodowego zawiera błędy natury faktycznej i logicznej, a analizy sprawy dokonano w sposób wybiórczy i bez należytego uwzględnienia kontekstu całego wydarzenia" - czytamy w komunikacie.

 

RPO: symbole jednoznacznie utożsamiane z rasizmem

 

Rzecznik nie podzielił poglądu, "aby prezentowanie publiczne symbolu »krzyża celtyckiego« - jednoznacznie utożsamianego z międzynarodowym symbolem rasizmu (…) - przy uwzględnieniu całego kontekstu zgromadzenia, tj. wznoszonych okrzyków o naturze skrajnie nacjonalistycznej i wychwalaniu zbrodni ludobójstwa w miejscowości zamieszkanej przez ludność utożsamiającą się z narodowością białoruską (czy ukraińską) nie stanowiło przestępstwa z art. 256 § 1 k.k." - poinformowano w komunikacie.

 

W ocenie Bodnara symbol "trupiej główki" użyty podczas marszu "w każdym szczególe był identyczny z symbolem »SS - Totenkopf«".

"Postanowienie o umorzeniu pomija fakt, że wznoszenie okrzyków o skrajnie nacjonalistycznym charakterze (np. »Narodowa Hajnówka«) w miejscowości zamieszkałej przez osoby utożsamiające się m.in. z narodowością białoruską czy ukraińską ma wyjątkowo wrogi wydźwięk wobec przedstawicieli mniejszości narodowych" - argumentował rzecznik.

 

PAP

Czytaj więcej