"W ustawie jest błąd; przepisy są nie do wdrożenia". NIK o strefach czystego transportu

O nowych przepisach pisaliśmy na początku września. Zgodnie z ustawą o elektromobilności i paliwach alternatywnych bezpłatnie mogą w nie wjeżdżać auta napędzane paliwem ekologicznym. Ustawodawca zapomniał o rowerzystach. Oni za wjazd do takiej strefy będą musieli wnieść opłatę, w przeciwnym razie grozi im mandat - nawet 500 zł.

 

"W praktyce wyeliminowalibyśmy transport"

 

Według Najwyższej Izby Kontroli (NIK) przepisy pozwalające ustanawiać strefy czystego transportu są w praktyce martwe, nie do wdrożenia.

 

- Przepisy dotyczące czystych stref w centrach dużych miast - jeżeli je wprowadzić wprost, to ilość pojazdów, które spełniają wymogi jest tak mała, że w praktyce w ogóle wyeliminowalibyśmy transport, komunikację samochodową w centrach miast. A z drugiej strony przepisy ustawy nie zablokują importu samochodów używanych - powiedział Kwiatkowski.

 

Ostrzegł, że do Polski mogą trafić np. samochody z silnikami diesla z Niemiec, które są tam wycofywane z użytku, ponieważ nie spełniają parametrów czystości spalin.

 

Nie spełniają parametrów czystości spalin

 

Zgodnie z przepisami uprawnienia do wjazdu do centrów miast miałoby jedynie 0,03 proc. zarejestrowanych w nich pojazdów - w Warszawie 535 pojazdów, w Łodzi - 63 auta, w Katowicach - 45, w Krakowie - 148, we Wrocławiu - 212. Jednocześnie, ostrzegł Kwiatkowski, do Polski mogą trafić np. samochody z silnikami diesla z Niemiec, które są tam wycofywane z użytku, ponieważ nie spełniają parametrów czystości spalin.

 

Zgodnie z ustawą uprawnione do wjazdu do centrów miast byłyby pojazdy napędzane gazem ziemnym, prądem i wodorem. Prezes NIK zwrócił uwagę na błąd w ustawie, wskazany w jednej z opinii. Związany jest z definicją pojazdu w polskim prawie.

 

NIK przesłała wnioski do premiera

 

Prezes NIK zwrócił uwagę na błąd w ustawie, wskazany w jednej z opinii. - Analizy prawne wskazują, że w świetle powyższych uregulowań nawet rowerzyści nie będą uprawnieni do wjazdu do strefy czystego transportu, chyba że taką możliwość dopuści rada gminy. Ale to wiązałoby się z obowiązkiem uiszczenia przez rowerzystów stosownej opłaty - mówił Kwiatkowski. Według niego nie to było ideą przyjętych rozwiązań.

 

Kwiatkowski poinformował, że NIK przesłała wnioski z raportu do premiera. Izba upomina się w nich o to, żeby przepisy prawa w Polsce nie były tak skonstruowane, aby zgonie z nimi do centrów miast nikt nie mógł wjechać.

Omówiona przez Kwiatkowskiego analiza poświęcona jest zanieczyszczeniom komunikacyjnym - dwutlenkiem azotu. Prezes NIK poinformował, że to trujący gaz, który ogranicza dotlenienie organizmu, obniża jego zdolności obronne na infekcje bakteryjne, jest przyczyną zaburzeń oddychania, wywołuje alergie. - Według danych Europejskiej Agencji Środowiska z powodu zanieczyszczenia środowiska tą substancją rocznie przedwcześnie umiera około 1700 polskich obywateli (wobec ok. 40 tys. wskutek zanieczyszczenia powietrza w ogóle - red.) - powiedział.

 

Gorzej niż w warszawie jest w Londynie, Rzymie, Atenach

 

Pod względem średniorocznych stężeń tlenku azotu na obszarze całego kraju w 2015 r. Polska uplasowała się na 19. miejscu wśród 28 krajów UE. Największe problemy z dotrzymywaniem standardów w tym przypadku mają kraje z dużym ruchem samochodowym w miastach: Wielka Brytania, Niemcy, Francja, Hiszpania, Włochy. W Polsce w latach 2014-2017 przekroczenia dopuszczalnych stężeń tlenku azotu występowały w czterech polskich miastach: Katowicach, Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu. Kwiatkowski zwrócił uwagę na "dość wysoki" zakres przekroczeń.

 

- Gorzej niż w Warszawie jest w Londynie, Paryżu, Rzymie, Atenach, w Krakowie. A lepiej jest w Berlinie, Pradze, Bratysławie czy Wiedniu. Podobny poziom zanieczyszczeń komunikacyjnych co w Warszawie jest w takich miastach europejskich jak Madryt czy Lizbona - mówił szef NIK.

 

Zwrócił uwagę na "dosyć subtelną" poprawę jeśli chodzi o Polskę. - Zdaniem Izby brak poprawy sytuacji w kontrolowanym okresie, tak jak byśmy oczekiwani, w szczególności wynika z niewprowadzenia przepisów prawnych umożliwiających wdrożenie w gminach rozwiązań bezpośrednio skierowanych na ograniczenie emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych, czyli tworzenia tzw. stref ograniczonej emisji komunikacyjnej - mówił.

 

400 tys. mieszkańców UE umiera przedwcześnie

 

Wojciechowski powiedział, że z raport wynika, iż co roku około 400 tys. mieszkańców UE umiera przedwcześnie w następstwie zanieczyszczenia powietrza. - To są dramatyczne dane. Dziesięć razy więcej przedwczesnych śmierci z powodu zanieczyszczeń powietrza niż w wypadkach drogowych, w których ginie ok. 40 tys. osób - poinformował.

 

Wyjaśnił, że tzw. liczba utraconych lat zdrowego życia na 100 mieszkańców wskutek zanieczyszczenia powietrza wynosi w UE średnio 0,7, ale w Bułgarii jest 2,5, natomiast w Polsce znacznie powyżej 1.

 

- UE ma zbyt słabe standardy ochrony powietrza. One są o wiele słabsze, mniej restrykcyjne niż standardy Światowej Organizacji Zdrowia i nie ma wyraźnych powodów, dla których tak miałoby być (...). Polityka ochrony powietrza nie jest priorytetem UE - mówił Wojciechowski. Dodał, że minimalne koszty finansowe chorób wywołanych zanieczyszczeniem powietrza to 330 mld euro. - Krótko mówiąc - nie stać nas, by z tym problemem nie walczyć - podsumował.

 

Zapytaliśmy resort energii i wiceministra Michała Kurtykę, czy ustawa faktycznie wyklucza rowerzystów ze stref czystego transportu, czy po prostu o nich zapomniano, choć rower to też pojazd. Do Biura Ruchu Drogowego KG Policji wysłaliśmy z kolei pytanie, czy rowerzyści za wjazd do stref bez uiszczenia opłat będą karani mandatami. Na oba zapytania nie otrzymaliśmy odpowiedzi.

 

PAP

Czytaj więcej