Pogrzeb gen. Zbigniewa Ścibor-Rylskiego bez delegacji MON. "Minister przesłał wiązankę"

Uroczystości pogrzebowe gen. Ścibor-Rylskiego odbyły się w kościele św. Karola Boromeusza na Starych Powązkach w Warszawie. Po mszy urna z prochami generała została złożona do grobu rodzinnego na Cmentarzu Powązkowskim, gdzie pochowana jest żona generała Zofia Rapp-Kochańska, ps. Marie Springer, wywiadowczyni Komendy Głównej AK.

W uroczystościach udział wzięli m.in szef gabinetu politycznego premiera Marek Suski, wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska, były prezydent Bronisław Komorowski, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, przewodnicząca Rady Warszawy Ewa Malinowska-Grupińska, dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego Jan Ołdakowski oraz gen. Wiesław Grudziński. Zmarłego pożegnali także przyjaciele, m.in. Waldemar Strzałkowski, a także weterani, m.in. prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Leszek Żukowski.

O nieobecność delegacji MON zapytał przedstawicieli resortu dziennikarz "Faktu". W odpowiedzi usłyszał, że "minister wysłała wiązankę".

dzwoni @jodynaa do Centrum Operacyjnego MON z pytaniem o brak na pogrzebie gen. Ścibora–Rylskiego delegacji MON. – Minister przesłał wiązankę kwiatów – słyszy.

Proponuję, żeby i ministrowi przesłać odpowiednią wiązankę na tę okoliczność. Bynajmniej nie kwiatów

— Mikolaj Wojcik (@MikolajWojcik) 10 sierpnia 2018

"Doskonale rozumiał, że nic nie zastąpi żywego przekazu tradycji"

Podczas uroczystości odczytano list od prezydenta Andrzeja Dudy.

"Ze smutkiem żegnamy dzisiaj gen. bryg. Zbigniewa Ścibora-Rylskiego - uczestnika wojny obronnej 1939 r. i Powstania Warszawskiego, jednego z ostatnich przedstawicieli pokolenia odrodzonej Polski. Należał do wspaniałej generacji patriotów, uformowanych w niepodległej Rzeczypospolitej. Absolwent Szkoły Podchorążych Lotnictwa, rozpoczynał karierę pilota wojskowego. Ale kiedy wraz z rówieśnikami właśnie zrywał się do lotu w dorosłość, pragnąc swoimi talentami i umiejętnościami służyć Ojczyźnie, ich młodość została brutalnie przerwana przez agresję hitlerowskich Niemiec i Rosji sowieckiej" - napisał prezydent.

Jak zaznaczył, pokolenie wolnej Polski z dnia na dzień stało się pokoleniem wojennym. "Strąceni wraz z całym narodem w piekło wojny na wyniszczenie, masowej eksterminacji i zniewolenia, poddani zostali najcięższym próbom. W ogniu walk wrześniowych i okupacyjnych prześladowań, w działalności konspiracyjnej i nierównych bojach podziemia z najeźdźcami wypróbowana została ich wierność złożonej przysiędze i miłość Ojczyzny. Ze zmagań, których stawką było istnienie i tożsamość naszego narodu, wielu nie wyszło żywymi. Polegli na polach bitewnych, zostali zamęczeni w więzieniach, katowniach, obozach. Aż dotąd szczątki potajemnie grzebanych odnajdujemy w bezimiennych dołach śmierci, rozsianych po całym kraju" - podkreślił Andrzej Duda.

Zwrócił też uwagę na fakt, że ci, którym dane było ocaleć, zapisawszy piękne karty w księdze chwały oręża polskiego, zmuszeni byli nieść przez powojenne dekady "pamięć tragicznych doświadczeń i dziedzictwo utraconej wolności". Jak zaznaczył, gen. Ścibor-Rylski zmuszony był zataić swoją prawdziwą tożsamość. "Bo w nowej - odwróconej - rzeczywistości to, co zasługiwało na nagrodę jako najwyższa zasługa, traktowano jako winę i obciążenie. Generacja »Motyla«, bo taki pseudonim nosił zmarły, zamiast rozwinąć swoje barwne skrzydła, musiała kryć się w totalitarnej szarości przed czujnymi oczami reżimu" - zauważył prezydent.

"Dopiero na powrót wolna Polska - a i to nie od razu - doceniła i oddała należne honory swoim bohaterom. My, współcześni Polacy późniejszych pokoleń, mieliśmy szczęście, iż dane nam było jeszcze spotkać niektórych z nich. Gen. Ścibor-Rylski doskonale rozumiał, że nic nie zastąpi tego żywego przekazu tradycji i niepodległościowego etosu. Aż po ostatnie lata pozostawał aktywny w środowisku kombatanckim i docierał do młodych rodaków z przesłaniem życia własnego i całej swojej generacji. Zapamiętamy go jako człowieka do końca niestrudzenie niosącego depozyt generacyjnych przeżyć" - dodał Andrzej Duda.

"Przebaczał, nawet gdy sprawcy kłopotów nie zasługiwali na wybaczenie"

- Był żołnierzem o wielkiej odwadze, a cechę tę przejawiał nie tylko w czasach okupacji, ale także w trudnym okresie powojennym. "Motyl" miał cechę niezbyt często spotykaną - kochał ludzi, było to widoczne nie tylko w czasie powstania, kiedy starał się chronić żołnierzy przed niepotrzebnym ryzykiem. W okresie powojennym zdarzało się, że zupełnie obcy ludzie zwracali się do niego z prośba o pomoc. Jeśli tylko mógł - pomagał - wspominała Ścibora-Rylskiego dr Halina Jędrzejewska, która latem 1944 r. jako sanitariuszka "Sławka" ratowała rannych żołnierzy m.in. na Woli i Starym Mieście.

- "Motyl" kochał młodzież, miał do niej ciepły, serdeczny stosunek. Wielokrotnie mówił nam, że o młodzież trzeba dbać, pomagać, wspierać jak tylko jest to możliwe, dbać o jej rozwój. Młodzi ludzie darzyli naszego generała ogromnym szacunkiem i sympatią, serdecznością. Nasz "Motyl" był człowiekiem niezwykłym - przebaczał, nawet wtedy, kiedy sprawcy kłopotów i przykrości nie zasługiwali na wybaczenie. Taki był "Motyl" - mówiła wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich.

"Swoim życiem dowiodłeś, że zło nie wygrywa"

- Tęsknimy za tobą, za twoim niezwykłym poczuciem humoru, pogodą ducha, za twoim niezwykle dobrym sercem. Byłeś człowiekiem oddanym drugiemu (...) i zawsze myślałeś o innych. Nawet w ostatnich dniach swojego życia, gdy towarzyszyły ci ból i cierpienie, po prostu pytałeś "jak moja maleńka, jak czuje się moja prawnuczka". Pytałeś o nas wszystkich, taki byłeś, nigdy nie narzekałeś i zawsze godziłeś się z życiem - powiedział wnuk generała Michał Kochański.

- Byłeś wolnym człowiekiem, potrafiłeś wybaczać i nie bałeś się śmierci. Wielokrotnie powtarzałeś, że Bóg miał cię w swojej opiece i że twoje życie było pasmem szczęśliwych zdarzeń. Byłeś człowiekiem wielkim, który strasznego doświadczenia wojny, czasów komunizmu, wielu innych upokorzeń, potrafił znaleźć w nich źródło siły, przyjaźni. Swoim życiem dowiodłeś, że zło nie wygrywa - podkreślił wnuk zmarłego generała.

- Wiemy, jesteśmy pewni, że teraz jest tak samo. Że Bóg ma cię w swoich rękach, a ty masz niezwykłe szczęście. Jesteś ze swoimi rodzicami, jesteś ze swoją ukochaną Zosią, jesteś ze swoją siostrą i ze swoim synem. Czujemy, że nadal tu jesteś, że tak naprawdę nie odszedłeś. Dziękujemy ci za wszystko, do zobaczenia - zakończył Kochański.

"IPN nagle sobie przypomniał, w 2012 r. o generale"

- Gen. Ścibor-Rylski był orędownikiem pokoju społecznego, przeciwnikiem niestosownych zachowań podczas rocznic wybuchu Powstania Warszawskiego - powiedziała prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz.

Jak przypomniała Gronkiewicz-Waltz, gen. Ścibor-Rylski "był dumny z tego, że Polska jest krajem demokratycznym i był orędownikiem pokoju społecznego, przeciwnikiem niestosownych zachowań podczas rocznic wybuchu powstania warszawskiego na Powązkach i w innych miejscach". - Ci, którzy towarzyszyli (mu) w czasie tych uroczystości, pamiętają jak upomniał - zdenerwowany - skandujących na Kopcu Powstania w roku 2012 - dodała.

Prezydent Warszawy nawiązała również do oskarżeń wobec gen. Ścibor-Rylskiego, któremu IPN zarzucił, że w oświadczeniu lustracyjnym z 2007 r. zataił związki ze służbami PRL.

- IPN nagle sobie przypomniał, w 2012 r. o generale. Gwoli prawdy, to trzeba powiedzieć, po prostu do końca życia procesu nie dokończono, a nawet w marcu 2018, zaczęto go kontynuować po zawieszeniu - mówiła Gronkiewicz-Waltz.

Jak oceniła, generał Ścibor-Rylski "z ogromną godnością to wszystko znosił, mimo, że zamiast wdzięczności za jego czyny podczas II wojny światowej i powstania, musiał znosić te upokorzenia".

"Autorytet nie do ruszenia"

- Na szczęście autorytet generała był w środowisku powstańców nie do ruszenia i nie do podważenia. Nic dziwnego, ponieważ dbał o pamięć o powstaniu zarówno przed 1989 rokiem, jak i później - powiedziała i dodała, że generał "po prostu cały czas był powstańcem".

- Jego los jest też świadkiem meandrów polskiej historii. Będzie nam go brakowało z wielu powodów. Jego dziedzictwo to odwaga i dzielność, ale i wielka mądrość, którą wyciągnął z tych doświadczeń - oceniła Gronkiewicz-Waltz.

Prezydent Warszawy zwróciła także uwagę na symboliczną - w jej ocenie - datę śmierci generała. - Mógł przecież umrzeć 1 sierpnia, ale on nie chciał zasłaniać swoją osobą - był zawsze pokorny i skromny. Nie chciał zasłaniać sobą tych uroczystości, które zawsze z nami obchodził - wybuchu Powstania Warszawskiego, 1 sierpnia. Ale odszedł 3 sierpnia - w czasie tych 63 dni i na początku naszych uroczystości - powiedziała.

"Swoim długim życiem dobrze zasłużył się ojczyźnie"

- Gen. Ścibor-Rylski - jak mówił były prezydent Bronisław Komorowski - był człowiekiem spełnionym. - Jako obywatel Polski, żołnierz Armii Krajowej (...), spełniony jako człowiek, który zawsze służył, gdy trzeba - to z karabinem w ręku, a gdy trzeba i można było swoim wysiłkiem - na rzecz pracy społecznej, na rzecz organizowania zbiorowej pamięci, budowania wspólnoty także wokół tradycji Powstania Warszawskiego, tradycji Armii Krajowej i tradycji wolnej Polski - mówił b. prezydent.

- Żegnam pana generała jako symbol pokolenia żołnierzy Armii Krajowej (...), pokolenia tragicznie doświadczonego, ale które przetrwało i przeniosło marzenia o wolnej i dobrej Polsce następnym polskim pokoleniom - podkreślił Komorowski.

Przypominając o trudnym losie żołnierzy Armii Krajowej w okresie władzy komunistycznej były prezydent odniósł się również do postępowania lustracyjnego dot. Ścibor-Rylskiego, prowadzonego przez IPN. - Pomimo wielkich zasług osobistych, i takich właśnie pokoleniowych, gen. Ścibor-Rylskiego również dotknęła jakaś doza zachowań, które gdzieś łączyły w sobie bezwzględność polityków, bezduszność urzędników i próbę - na zasadzie dokładności aptekarza - mierzenia zasług wobec ojczyzny i słabości ludzkich - powiedział Komorowski.

- Tak jakby można było w obliczu wielkiego, długiego, ciekawego i służącego Polsce życia wystawić jakąkolwiek cenzurkę po tylu latach, po 101 latach - powiedział Komorowski.

- Generał Ścibor-Rylski swoim długim życiem dobrze zasłużył się ojczyźnie - podsumował.

Żołnierz Powstania Warszawskiego

Prezes Związku Powstańców Warszawskich zmarł 3 sierpnia w wieku 101 lat.

Zbigniew Ścibor-Rylski urodził się 10 marca 1917 r. w Browkach w obwodzie żytomierskim (obecnie Ukraina) w rodzinie szlacheckiej herbu Ostoja. Był żołnierzem Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" gen. Franciszka Kleeberga, Armii Krajowej, uczestnikiem Powstania Warszawskiego.

W 1984 r. został jednym z członków Obywatelskiego Komitetu Obchodów 40. Rocznicy Powstania Warszawskiego, należał także do grupy inicjatywnej utworzenia Muzeum Powstania Warszawskiego. Później był w składzie Rady Honorowej Budowy Muzeum. W 1990 r. został prezesem Związku Powstańców Warszawskich. Był także sekretarzem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 2005 r. otrzymał awans na generała brygady.

Gen. Ścibor-Rylski był wielokrotnie odznaczany m.in. Krzyżem Wojennym Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą "Polonia Restituta".

PAP

WIDEO: "To naruszenie zasad". Rafał Trzaskowski apeluje do koalicjantów