Prokuratury proszą sądy o opinie ws. skargi nadzwyczajnej. "To nie z lenistwa; takie są przepisy"

"Gazeta Wyborcza" podała w czwartek, że "prokuratury w całym kraju zasypują sądy wnioskami o wydanie opinii w sprawach, w których obywatele proszą o skargę nadzwyczajną". Jak wskazała gazeta, prokuratury zwracają się do prezesów sądów apelacyjnych o wydanie akt w tych sprawach i wydanie opinii, czy są podstawy do złożenia skargi nadzwyczajnej. Według "GW", "część prokuratur postanowiła badać akta spraw rękoma sędziów".

 

"Z uwagi na obowiązek stosowania przepisów"

 

Prokuratura Krajowa odnosząc się do publikacji "GW", przekazała w komunikacie, że "prokuratorzy wnikliwie badają dopuszczalność i celowość wniesienia skargi nadzwyczajnej". PK zawróciła uwagę, że zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem "prokurator regionalny, zwracając się o niezwłoczne nadesłanie akt sprawy, może wystąpić do prezesa właściwego sądu apelacyjnego o przedstawienie opinii w przedmiocie dopuszczalności i celowości wniesienia skargi nadzwyczajnej w sprawie, o której akta wystąpił".

 

Jak podkreśliła prokuratura, z uwagi na obowiązek stosowania obowiązujących przepisów rozporządzenia, a nie z powodów "lenistwa" prokuratorzy regionalni występują do prezesów sądów apelacyjnych o przedstawienie opinii ws. celowości i dopuszczalności wniesienia skargi nadzwyczajnej".

 

PK wyjaśniła jednak, że z uwagi na konieczność eliminowania z obrotu prawnego rozstrzygnięć sądowych, dotkniętych wadliwością uzasadniającą rozważenie potrzeby skierowania skargi nadzwyczajnej, skorzystanie przez prezesów sądów z tego uprawnienia służy najlepiej pojmowanemu interesowi wymiaru sprawiedliwości.

 

"Prokurator powinien zapewnić możliwość ustosunkowania się"

 

Ponadto, według Prokuratury Krajowej, "sporządzenie takiej opinii przez prezesów sądów apelacyjnych, zarówno w przypadku wyrażenia pozytywnej opinii, co do zaistnienia przesłanek wniesienia skargi nadzwyczajnej, jak i w przypadku stanowiska przeciwnego, służy także ochronie praw obywateli".

 

PK dodała, że z tych powodów prokurator powinien zapewnić prezesom sądów możliwość ustosunkowania się, co do potrzeby wykorzystania skargi nadzwyczajnej.

 

Prokuratura zaznaczyła też, że prezes sądu nie ma obowiązku przedstawienia opinii, o którą wnosi prokurator, lecz jedynie uprawnienie do jej przedstawienia. "Nie skorzystanie z tego uprawnienia nie wymaga wskazania przez prezesa sądu apelacyjnego powodów podjętej w tym zakresie decyzji, a prokuratorzy na żadnym etapie prowadzonych postępowań nie kwestionują decyzji prezesów sądów" - dodała PK.

PK zwróciła też uwagę, że uzyskanie przez prokuratora opinii prezesa właściwego sądu, nie zwalnia go z obowiązku dokonania samodzielnej oceny dopuszczalności i celowości wniesienia skargi nadzwyczajnej.

 

"Skargi na prawomocne wyroki z ostatnich 20 lat"

 

Instytucja skargi nadzwyczajnej została wprowadzona ustawą o SN, która weszła w życie 3 kwietnia br. Przewiduje ona m.in. możliwość składania do Sądu Najwyższego skarg nadzwyczajnych na prawomocne wyroki polskich sądów, w tym z ostatnich 20 lat.

 

Zgodnie z ustawą, skargę nadzwyczajną można wnosić w pięć lat od uprawomocnienia się skarżonego orzeczenia. Jeżeli od uprawomocnienia się orzeczenia upłynęło 5 lat, a wywołało nieodwracalne skutki prawne lub przemawiają za tym wolności i prawa człowieka i obywatela z konstytucji, SN może ograniczyć się do stwierdzenia, że wydano je z naruszeniem prawa.

 

Przez 3 lata skargę można wnosić od orzeczeń, które uprawomocniły się po 17 października 1997 r. Do organów, które taką skargę będą mogły wnieść, ustawa zalicza: Prokuratora Generalnego, RPO, prezesa Prokuratorii Generalnej RP, rzeczników praw dziecka, pacjenta oraz finansowego, szefa KNF i prezesa UOKiK.

 

Wyłącznie Prokuratora Generalny i Rzecznik Praw Obywatelskich

 

Jednak nowelizacja ustawy o SN, która weszła w życie w czerwcu, ograniczyła krąg podmiotów uprawnionych do wniesienia skargi nadzwyczajnej. Zgodnie z nowelą, skarga nadzwyczajna do SN na prawomocne wyroki polskich sądów, które uprawomocniły się przed jej wejściem w życie, będzie mogła zostać złożona wyłącznie przez Prokuratora Generalnego lub Rzecznika Praw Obywatelskich.

 

Jak głosi ustawa, rozpatrywaniem skarg nadzwyczajnych ma zająć się tworzona od podstaw Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego.

 

PAP

Czytaj więcej