"Nie do przyjęcia". Resort rodziny o projekcie ws. zasiłków dla opiekunów niepełnosprawnych

Podkomisja stała do spraw osób niepełnosprawnych obraduje w budynku G w sali 12. Prowadząca posiedzenie przeprosiła na wstępie za zmianę miejsca spotkania, wskazując, że w jej efekcie część osób nie będzie mogła uczestniczyć w posiedzeniu. Pierwsze czytanie projektu odbyło się 6 lutego br. w sejmowej komisji polityki społecznej, projekt trafił do dalszych prac w podkomisji.

 

Według projektodawców (klub Nowoczesnej) zgłoszona propozycja ma na celu m.in. wykonanie wyroków TK z października 2014 r. Trybunał, rozpatrując wniosek posłów PiS, orzekł, że uzależnienie świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna dorosłej osoby niepełnosprawnej od wieku, w którym powstała niepełnosprawność podopiecznego, jest niezgodne z konstytucją. Jak wskazują wnioskodawcy, projekt realizuje część protestujących w Sejmie rodziców osób z niepełnosprawnościami.

 

"Proponuje się wprowadzenie w ustawie o świadczeniach rodzinnych rozwiązania stanowiącego, że wszystkim osobom sprawującym opiekę nad osobą z niepełnosprawnością przysługiwać będzie jedno świadczenie opiekuńcze, tj. świadczenie pielęgnacyjne, o ile rezygnują z zatrudnienia na rzecz faktycznej opieki nad osobą niepełnosprawną" - napisano w uzasadnieniu propozycji.

 

Zastrzeżenia do projektu zgłosiło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. - Ten projekt obarczony jest wieloma wadami i błędami; jest nie do przyjęcia - ocenił wiceminister Bartosz Marczuk.

 

"Rząd wspiera osoby niepełnosprawne"

 

Jego zdaniem, projekt "N" pomija to, co TK orzekł. - TK zakwestionował to, że nie powinno się różnicować niepełnosprawności ze względu na datę jej powstania. Co do zasady jednak, jeżeli chodzi o to jak powinna być adresowana pomoc, można ją różnicować w zależności od tego, czy niepełnosprawny jest dorosły, czy też nie - wyjaśniał.

 

Marczuk zwrócił uwagę, że nie było zapewnionych pieniędzy w budżecie, który przygotował poprzedni rząd, na zrealizowanie wyroku TK. - Nie było żadnych znaczących pieniędzy na wykonanie wyroku TK - mówił.

 

Podkreślał, że rząd wspiera osoby niepełnosprawne m.in. dzięki programowi "Rodzina 500 plus". Dodał, że korzysta z niego 95 proc. niepełnosprawnych dzieci. - 220 tys. dzieci korzysta z programu. Oznacza to, że miesięcznie 110 mln trafia do tych dzieci - powiedział.

 

Przypomniał, że rząd podwyższył rentę socjalną w 2017 r. Dodał, że rząd przyjął w czwartek projekt, który również zakłada podwyższenie renty - do wysokości renty minimalnej.

 

"Protestują dorośli, którzy nie korzystają z programu 500 plus"

 

Joanna Scheuring-Wielgus (N) mówiła, że wszystkim zależy, "by sprawa skończyła się dobrze". - Wierzymy że ma pan dobre intencje, my też mamy dobre intencje - powiedziała. Podkreślała, że chciałaby usłyszeć konkrety, kiedy wyrok TK zostanie zrealizowany, pytała o konkretną datę. Odnosząc się do słów wiceministra o konieczności uporządkowania systemu orzeczniczego, także dopytywała, kiedy będą konkrety w tej sprawie. Wskazała, że w Sejmie protestują dorośli z niepełnosprawnościami, którzy nie korzystają z programu 500 plus.

 

- Rozumiem taktykę rządu PiS, by pokazywać dużą liczbę osób niepełnosprawnych, dla których trzeba zwiększyć świadczenia; my mówimy teraz, kiedy protestują dorośli niepełnosprawni o grupie 300 tys. osób - dodała.

 

Joanna Schmidt (N) komentując oceny, że projekt ma szereg wad, powiedziała, że projekt powinien być procedowany, a braki - wyeliminowane. - Apeluję, by przystąpić do merytorycznej pracy, bo ustawa jest na stole - powiedziała. Także ona dopytywał o konkrety dot. realizacji wyroku TK.

 

Przerwę wyznaczono do 17 maja

 

Posłanka Bernadeta Krynicka (PiS) mówiła, że jako matka 24-letniej kobiety z niepełnosprawnością z orzeczeniem znacznym chciałaby podkreślić, że pomoc to nie tylko wymiar finansowy, ale także inne aspekty, m.in. szkolnictwo specjalne, warsztaty terapii zajęciowej, środowiskowe domy opieki, zatrudnienie wspomagane.

 

Krynicka złożyła wniosek o przerwanie prac do czasu, kiedy premier Mateusz Morawiecki - w połowie maja - przedstawi systemowe zmiany dotyczące wsparcia dla osób niepełnosprawnych. Posłanka Prawa i Sprawiedliwości podnosiła ponadto, że projekt ma wiele wad legislacyjnych, co także przemawia za przesunięciem prac.

 

Sławomir Piechota (PO) oceniał z kolei, że projekt czekał wystarczająco długo i nie wolno odwlekać prac nad nim. Wnioskował o procedowanie i przygotowanie sprawozdania.

 

Przerwę wyznaczono do 17 maja - głosowało za tym pięć osób, trzy były przeciw

 

520 zł, jeśli spełniają kryterium dochodowe

 

Obecnie osoby opiekujące się dorosłą osobą niepełnosprawną w tym samym wieku mogą być różnie traktowane w zależności od tego, czy niepełnosprawność ich podopiecznego powstała przed, czy po osiągnięciu przez niego dorosłości. Świadczenie pielęgnacyjne - przysługujące rodzicom opiekującym się niepełnosprawnymi dziećmi oraz opiekunom osób niepełnosprawnych, których niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18. roku życia (lub 25. roku życia, jeśli się uczy) - wynosi ok. 1477 zł netto.

 

Ta grupa opiekunów wywalczyła podwyżkę świadczenia pielęgnacyjnego po tym, jak wiosną 2014 r. protestowała w Sejmie (okupując go przez kilka tygodni).

 

Znacznie niższą pomoc otrzymują opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych - 520 zł, jeśli spełniają kryterium dochodowe.

 

Regulacja zaskarżona do TK

 

Przed 2013 r. świadczenie pielęgnacyjne (wtedy w wysokości 520 zł) przysługiwało wszystkim rezygnującym z pracy opiekunom osób niepełnosprawnych; od początku 2013 r., kiedy weszła w życie znowelizowana ustawa o świadczeniach rodzinnych - tylko tym, którzy opiekują się osobami niepełnosprawnymi od dziecka. Po zmianach opiekunom osób dorosłych przysługiwał specjalny zasiłek opiekuńczy (520 zł), jednak uzależniono go od dochodu.

 

Regulacja ta została jednak zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego przez RPO, jako odbieranie praw nabytych. TK uznał, że było to działanie niekonstytucyjne. Aby zrealizować to orzeczenie, wprowadzono nowe świadczenie - zasiłek dla opiekuna. Nie przywrócono jednak prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, ale przyznano osobom, które miały to uprawnienie przed nowelizacją ustawy, zasiłek w wysokości 520 zł (tyle wyniosło świadczenie pielęgnacyjne przed nowelizacją).

 

PAP

Czytaj więcej