Amerykańscy prawnicy wzywają prezydenta Andrzeja Dudę do zawetowania ustaw reformujących sądownictwo

W oświadczeniu wydanym przez prezes ABA Hilarie Bass wyrażono opinię, że obecne ustawy, tak jak i te z lipca, mogą skutkować przejściem na emeryturę ok. 40 proc. sędziów Sądu Najwyższego oraz usunięciem obecnych sędziów z Krajowej Rady Sądownictwa. Wskazano na "konstytucyjny mandat" KRS do chronienia niezależności sądownictwa.

　

W oświadczeniu wyrażono obawę, że ustawy, o których mowa, "naruszają polską konstytucję, poza tym, że nie odpowiadają międzynarodowym standardom dotyczącym niezależności sądownictwa". Wskazano na coraz wyraźniej widoczne "upolitycznienie wymiaru sprawiedliwości".

 

W oświadczeniu jest informacja, że ABA wysłała do Polski delegację prawników z zadaniem dalszego monitorowania sytuacji i wspierania wysiłków mających na celu zachowanie niezależności sądownictwa.

　

ABA informuje na swej stronie internetowej, że ma ponad 400 tys. członków i jest jedną z największych na świecie organizacji zawodowych.

 

"Wyrazy wsparcia i szacunku" dla odwołanych sędziów

 

O zawetowanie ustaw o SN oraz KRS zwrócili się do prezydenta również sędziowie Apelacji Krakowskiej. Sędziowie przekazali także wyrazy wsparcia prezesom odwołanym przez ministra sprawiedliwości i dezaprobatę ich następcom. Wyrazili również sprzeciw wobec zagranicznych wypowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego na temat polskiego systemu sądownictwa oraz wezwali Prokuratora Generalnego do odjęcia stosownych działań.

　

Uchwały poniedziałkowego Zgromadzenia Sędziów Apelacji Krakowskiej zostały we wtorek opublikowane na stronie Sądu Apelacyjnego w Krakowie.

 

"Sędziowie apelacji krakowskiej przekazują wyrazy wsparcia i szacunku sędziom odwołanym - arbitralną i pozamerytoryczną decyzją Ministra Sprawiedliwości - z funkcji prezesów i wiceprezesów sądów: SO w Krakowie, SR dla Krakowa-Nowej Huty, SR dla Krakowa-Podgórza i SR w Myślenicach. Jednocześnie wyrażamy dezaprobatę wobec postawy tych sędziów, którzy zgodzili się objąć funkcje sędziów odwołanych" - napisali sędziowie w uchwale nr 1.

 

"Destabilizacja" wymiaru sprawiedliwości

　

Poinformowali również, że "po raz kolejny sprzeciwiają się wprowadzaniu do porządku prawnego regulacji jawnie sprzecznych z Konstytucją RP i wyrażonymi w niej zasadami: trójpodziału władz, niezależności sądów i niezawisłości sędziów".

　

Jak przykłady takich unormowań wskazali przepisy nowelizujące Prawo o ustroju sądów powszechnych, "umożliwiające ministrowi sprawiedliwości dowolną ingerencję w funkcjonowanie władz sądów". Jak zapisano w uchwale, "ich wyrazem jest niezasadne przerwanie ustawowo określonej kadencji prezesów sądów - osób cieszących się autorytetem", a ich "sprzeciw budzi nie tylko arbitralność i niemerytoryczność tych decyzji, ale także forma ich komunikacji". "Oburzenie wywołują następcze próby ich uzasadnienia rzekomym związkiem z korupcją w wymiarze sprawiedliwości" - podkreślili sędziowie.

 

"Zauważamy, że podejmowane do tej pory przez władzę wykonawczą i ustawodawczą działania wobec wymiaru sprawiedliwości prowadzą do jego destabilizacji, a przede wszystkim do odebrania mu niezależności, zmierzając w stronę podporządkowania go czynnikowi politycznemu" - napisali sędziowie w uchwale.

 

"Wyjście Polski z kręgu zachodniej kultury prawnej"  

　

Ich zdaniem, "przyjęcie ustaw o SN oraz o KRS w proponowanym kształcie będzie oznaczało wyjście Polski z kręgu zachodniej kultury prawnej" i "będzie równoznaczne ze złamaniem podstawowych standardów ochrony prawnej obywateli w postaci prawa do rzetelnego procesu przed niezawisłym i bezstronnym sądem".

　

"Zwracamy się do Prezydenta RP Andrzeja Dudy o zawetowanie niekonstytucyjnych projektów ustaw o Sądzie Najwyższym oraz o Krajowej Radzie Sądownictwa" - napisali sędziowie. Wezwali także władze państwowe "o zaprzestania działań niszczących fundamenty demokratycznego państwa prawa, podporządkowywania sądownictwa politycznym ośrodkom decyzyjnym oraz do zakończenia kampanii pomówień przeciwko sędziom".

　

"W obliczu istniejących zagrożeń" wezwali sędziów do zachowania jedności w ocenie etosu zawodu sędziego; do obrony zasad demokratycznego państwa prawnego; powstrzymania się od jakiejkolwiek współpracy w procesie ograniczenia niezależności sądów i niezawisłości sędziów; oraz do nie obejmowania stanowisk funkcyjnych po osobach odwołanych arbitralną decyzją Ministra Sprawiedliwości. "Wzywamy wszystkich i każdego sędziego do zachowań przyzwoitych" - zaapelowali w uchwale.

 

W kolejnych uchwałach sędziowie "wyrażają stanowczy sprzeciw w związku z pomówieniami przedstawicieli władzy wykonawczej kierowanymi pod adresem sądów i sędziów". Jak wyjaśniają, "w szczególności protestują przeciwko kłamliwym i haniebnym stwierdzeniom zawartym w artykule autorstwa Pana Premiera RP Mateusza Morawieckiego, zamieszczonym w dniu 13 grudnia 2017 r. w gazecie »Washington Examiner«".

 

"Takie wypowiedzi, nie znajdujące oparcia w rzeczywistości" 

　

"W tym artykule zostały zawarte m.in. sformułowania wskazujące, że system sądowniczy »sam w sobie sprzyja nepotyzmowi i korupcji«, »ponadto sędziowie przydzielani są do spraw przez swoich popleczników, bez publicznego nadzoru«, »korzyści dla przyjaciół; zemsta przeznaczona dla rywali. W przypadkach, gdy sprawa wygląda na bardziej dochodową, wymagane są łapówki«" - zauważyli sędziowie.

　

"Takie wypowiedzi, nie znajdujące oparcia w rzeczywistości, a motywowane osiągnięciem doraźnych celów politycznych podważają autorytet wymiaru sprawiedliwości, niszczą instytucje państwowe i jako takie prowadzą do dewastacji oraz anarchizacji życia publicznego w kraju" - zapisano w uchwale.

　

"Wobec jawnego pomówienia wszystkich sędziów wzywamy Prokuratora Generalnego i Prokuratora Krajowego do podjęcia stosownych, wymaganych prawem działań" - napisali sędziowie.

　

W kolejnych uchwałach oświadczają, że w pełni popierają postulaty pracowników sądownictwa zmierzających do podniesienia ich wynagrodzeń. Zobowiązują prezesa SA do opublikowania uchwał i przekazania ich: Prezydentowi RP, Prezesowi Rady Ministrów RP, Ministrowi Sprawiedliwości, Przewodniczącemu KRS, I Prezes SN, Prezesowi NSA, prezesom sądów apelacyjnych, okręgowych i sądów rejonowych okręgu krakowskiego.

 

PAP

Czytaj więcej