W przyszłym tygodniu KE przeanalizuje kwestię praworządności w Polsce

Rzecznik KE był pytany o ubiegłotygodniową opinię Komisji Weneckiej na temat reformy sądownictwa w Polsce, która - zdaniem KW - stanowi zagrożenie dla praworządności. Pytano go również o uchwalone w Polsce ustawy dotyczące sądownictwa.

 

- KE przyjęła do wiadomości dwie opinie wydane przez Komisję Wenecką w sprawie sytuacji w Polsce. (...) Szef KE Jean-Claude Juncker poprosił, żeby w przyszłym tygodniu ta sprawa pojawiła się na agendzie spotkania komisarzy, żeby zdecydować o dalszych krokach - powiedział Schinas. Unijni komisarze spotykają się zwykle co środę na tzw. kolegium, by dyskutować o bieżących kwestiach.

 

M.in. wybór 15 członków KRS-sędziów na wspólną czteroletnią kadencję

 

Komisja Wenecka przyjęła w piątek na sesji plenarnej dwie opinie na temat ustaw i projektów ustaw dotyczących reformy sądownictwa w Polsce. Według Komisji zmiany stanowią "poważne zagrożenie" dla sądownictwa. Opinie przyjęte w Wenecji przez organ doradczy Rady Europy dotyczą ustawy o prokuraturze oraz nowelizacji ustawy o ustroju sądów powszechnych i prezydenckich projektów ustaw o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym.

 

W piątek po południu Sejm uchwalił ustawy o KRS i SN.

 

Nowela ustawy o KRS wprowadza m.in. wybór 15 członków KRS-sędziów na wspólną czteroletnią kadencję przez Sejm; dotychczas wybierały ich środowiska sędziowskie. Każdy klub poselski ma wskazywać nie więcej niż 9 możliwych kandydatów. Izba ma ich wybierać co do zasady większością 3/5 głosów - głosując na ustaloną przez sejmową komisję listę 15 kandydatów, na której musi być co najmniej jeden kandydat wskazany przez każdy klub. W przypadku klinczu głosowano by na tę samą listę, a o wyborze decydowałaby bezwzględna większość głosów.

 

Ustawa o Sądzie Najwyższym wprowadza możliwość składania do tego Sądu skarg nadzwyczajnych na prawomocne wyroki polskich sądów, w tym z ostatnich 20 lat. W SN powstaną dwie nowe izby z udziałem ławników wybieranych przez Senat. Ustawa przewiduje przechodzenie sędziów SN w stan spoczynku po ukończeniu 65. roku życia, z możliwością przedłużania przez prezydenta RP (dziś ten wiek to 70 lat).

 

Większość czterech piątych 

 

Art. 7 traktatu o UE to tzw. opcja atomowa, w wyniku której kraj może zostać objęty sankcjami. Celem procedury ochrony praworządności, która może prowadzić do jego uruchomienia, jest umożliwienie dialogu z danym państwem członkowskim, aby zapobiegać "wyraźnemu ryzyku poważnego naruszenia" przez państwo wartości, o jakich mowa w Traktacie o UE. KE prowadzi taką procedurę wobec Polski.

 

PE, KE lub jedna trzecia państw członkowskich mogą skorzystać z mechanizmu przewidzianego w art. 7 Traktatu o UE, czyli zwrócić się do Rady UE o stwierdzenie poważnego ryzyka naruszania wartości UE przez kraj unijny.

 

Decyzję o tym, że wyraźne ryzyko poważnego naruszenia wartości UE istnieje, podejmują państwa członkowskie większością czterech piątych po uzyskaniu uprzednio zgody Parlamentu Europejskiego. Wcześniej Rada wysłuchuje danego państwa członkowskiego; może też skierować do niego zalecenia.

 

Aby dany kraj mógł być objęty sankcjami, w tym zawieszeniem prawa do głosowania na forum UE, zielone światło musi dać jednomyślnie szczyt unijny. Węgry jednak wielokrotnie powtarzały, że w takiej sytuacji będą przeciw karaniu Polski.

 

PAP

Czytaj więcej