Sasin: dług Skarbu Państwa wzrósł w ciągu roku o 94,1 mld zł. Sprawozdanie z wykonania budżetu w Sejmie

Sasin tłumaczył, że "głównym powodem wzrostu tego długu było finansowanie deficytu budżetu państwa i deficytu budżetu środków europejskich w kwocie 58,8 mld zł". Ponadto - jak wskazał - na skutek różnic kursowych dług Skarbu Państwa wzrósł o kolejne 14,9 mld zł.

 

Udział zadłużenia krajowego w długu ogółem wyniósł 65,6 proc., a długu zagranicznego - 34,4 proc.

 

W 2016 r. wzrost PKB w cenach stałych wyniósł 2,7 proc. i był niższy od zakładanego o 1,1 pkt. proc., ale zarazem o 0,8 pkt. proc. wyższy niż średnio w UE, gdzie wynosił 1,9 proc. Sasin wskazał, że utrzymywała się równowaga zewnętrzna - miała miejsce nadwyżka eksportu nad importem, a osłabienie kursu złotego w stosunku do poprzednich lat sprzyjało wzrostowi eksportu, nie służyło to jednak "obniżaniu kosztów obsługi długi Skarbu Państwa".

 

Deficyt sektora finansów publicznych liczony według metodyki krajowej wzrósł z 2,4 proc. PKB w roku 2015, do 2,5 proc. PKB w 2016 r.

 

Deficyt niższy niż planowany

 

Jak mówił Sasin, udało się utrzymać deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych poniżej granicy 3 proc. PKB. - Zjawisko to jest o tyle warte podkreślenia, że deficyt tego sektora, który ostatecznie stanowił 2,4 proc. PKB miał miejsce w warunkach prowadzenia kosztowych zmian w zakresie polityki społecznej, a tym zwłaszcza programu Rodzina 500+ - zaznaczył.

 

Deficyt budżetu państwa w 2016 r. wyniósł 46,2 mld zł i okazał się niższy o 8,6 mld zł, tj. o 15,7 proc. w stosunku do planowanego. - Dług publiczny liczony według metodologii unijnej nie przekroczył 60 proc. PKB, aczkolwiek wzrósł z 51,1 proc., do 54,4 proc. PKB, co wynikało głównie z powodu zmian kursów walutowych - dodał szef komisji finansów.

 

Spadek inwestycji

 

Komisja w sprawozdaniu uznała, że Polska w roku 2016 spełniała kryteria fiskalne obowiązujące w unii gospodarczej walutowej, co należy uznać za zjawisko korzystne. Z drugiej strony w finansach publicznych występują nadal słabości, dlatego też proces ich reform powinien być kontynuowany.

 

Sasin zaznaczył, że w porównaniu z przyjmowanymi założeniami nie udało się osiągnąć wzrostu inwestycji. Jak mówił, poprzedni rząd PO-PSL oraz rząd PiS, który przejął budżet 2016 r., planowały wzrost inwestycji na poziomie 7 proc., a KE - 5,5 proc. - Zamiast tego odnotowano spadek inwestycji na poziomie 7,9 proc. - dodał.

 

- Zrealizowane dochody wyniosły blisko 314,7 mld zł i były one wyższe w stosunku do pierwotnych założeń budżetu o 775 mln zł, tj. o 0,3 proc. - mówił Sasin. Zauważył, że widoczna była zmiana struktury dochodów, wzrósł udział dochodów niepodatkowych, a podatkowych - spadł. O wzroście udziału niepodatkowych zadecydowała wpłata z zysku NBP oraz jednorazowa wpłata ok. 9,2 mld zł z tytułu rezerwacji częstotliwości.

 

Dochody podatku od podatków z usług wyniosły 126,6 mld zł i były niższe o 2,1 mld zł od kwoty prognozowanej, co oznacza, że zostały zrealizowane w 98,4 proc. Sasin zaznaczył jednak, że w porównaniu do 2015 r. dochody z VAT były wyższe o 2,8 proc.

 

Wzrosła ściągalność podatków

Jako przyczynę nie wykonania prognozowanych dochodów z VAT Sasin wskazał zwiększone wypłaty zwrotów tego podatku przedsiębiorcom w grudniu 2016 r. W ocenie komisji w 2016 r. znacząco wzrosła ściągalność podatków w wyniku szeregu działań ministerstwa finansów. Efekt oszacowano na ok. 3 mld zł.

 

Dochody z innych podatków przekroczyły prognozy. Akcyza przyniosła 65,7 mld zł - 102,6 proc. prognozy; z podatku od gier wpłynęło 1,4 mld zł - 101,7 proc. prognozy. W przypadku PIT wpływy wyniosły 48,2 mld zł i były wyższe od planowanych o 2,9 proc., a CIT dał 26,4 mld zł, co stanowiło 101,2 proc. planu.

 

Z kolei, zrealizowane wydatki były niższe o 7,7 mld zł, czyli o 2,1 proc. mniej w stosunku do ustawy. Limit wydatków 368,5 mld zł nie uległ zmianie, mimo dwukrotnej nowelizacji ustawy budżetowej - podkreślił Sasin.

 

Sasin podkreślił, że "patrząc z dzisiejszej perspektywy, możemy uznać, iż budżet roku 2016 realizowany był w stosunkowo korzystnych uwarunkowaniach makroekonomicznych, bo nie spełniły się groźne scenariusze rozwoju sytuacji międzynarodowej". Jak dodał, zaczęły się ponadto pojawiać pozytywne efekty prowadzonej przez rząd polityki społeczno-gospodarczej.

 

Dominują pozytywne oceny NIK

 

Analizę wykonania budżetu, sporządzoną przez NIK przedstawił prezes Izby Krzysztof Kwiatkowski. Izba oceniła wykonanie pozytywnie, mimo - jak zaznaczyła - mniej korzystnych warunków makroekonomicznych. Informacje w sprawozdaniu z budżetu, autorstwa Rady Ministrów NIK uznała za wiarygodne. Kwiatkowski podkreślił, że w wynikach 327 kontroli, których w 2016 r. dokonała NIK, dominują oceny pozytywne, a wykryte nieprawidłowości zostały skorygowane lub nie miały istotnego wpływu na sprawozdanie rządu.

 

Kwiatkowski zauważył, że zanotowany prawie 8-proc. spadek inwestycji obserwowano w całym regionie i wiązał się on z obniżeniem dynamiki projektów współfinansowanych przez UE. Na Węgrzech ten spadek wyniósł 15 proc., na Słowacji 9 proc., a w Czechach 3,7 proc. - zaznaczył.

 

Prezes NIK dodał, że prognozy części parametrów makroekonomicznych w ustawie budżetowej były nietrafione. Zauważył jednocześnie, że za niewykonanie prognoz odpowiadały m.in. niskie ceny surowców i niepewność na światowych rynkach, czyli były to czynniki zewnętrzne. Chociaż, jak mówił, prognoza wpływów z podatku bankowego była zawyżona o 36 proc.

 

Kwiatkowski ocenił, że wysokość wpływów wskazuje na "wyhamowanie nierzetelnych tendencji w poborze podatków", głownie VAT. Dodał, że jest jeszcze za wcześnie na ocenę skutków uszczelnienia systemu podatkowego.

 

W ocenie NIK deficyt instytucji rządowych i samorządowych nie stanowił zagrożenia. Za niepokojące uznano stan zaległości z tytuły dochodów niepodatkowych i znaczne tempo ich wzrostu z powodu np. przewlekłych windykacji.

 

PO: liczne zastrzeżenia wobec wykonania budżetu 2016 r.

 

Poseł Włodzimierz Nykiel (PO) oceniając w Sejmie wykonanie budżetu 2016 r. poinformował, że Platforma Obywatelska jest przeciwna przyjęciu sprawozdania z budżetu 2016 r. ze względu na liczne zastrzeżenia wobec jego wykonania.

　

- W 2016 r. nastąpił też olbrzymi przyrost zadłużenia Skarbu Państwa, był on największy w historii. Zadłużenie to wzrosło o 94 mld zł, czyli wzrosło znacznie więcej niż w kryzysowym 2010 r. - powiedział Nykiel.

　

Odnosząc się do dochodów budżetowych, zauważył, że nie zostały wykonane plany wpływów z podatków, szczególnie jeżeli chodzi o podatek od towarów i usług (VAT), niższe też były wpływy od niektórych instytucji finansowych. - Stronę dochodową budżetu (...) "uratowała" znacznie wyższa od planowanej wpłata z zysku od Narodowego Banku Polskiego i to zdecydowało, że budżet został wykonany- zaznaczył Nykiel.

　

Dodał, że obniżono wydatki budżetowe, ale związane to było z ograniczeniem wydatków na inwestycje, zwłaszcza w sektorze publicznym.

　

- Wskazać trzeba na nieprawidłowości w wydatkowaniu państwowych środków, wystąpiły one w Ministerstwie Obrony Narodowej i Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa. Chodzi o wypłatę olbrzymich, prawie 5 mld zaliczek przez MON, w sytuacji gdy budżet ma deficyt - mówił przedstawiciel klubu PO.

　

Ocenił, że "olbrzymie zadłużenie państwa, a także przewidywany wzrost wydatków budżetowych prawdopodobne pociągną za sobą zwiększony fiskalizm, a zatem poszukiwanie nowych źródeł dochodów". - Ostatnie projekty nowych regulacji potwierdzają trafność tych przewidywań - dodał.

 

 

Nowoczesna: ubiegłoroczny budżet to klęska ministra finansów

 

- Ubiegłoroczny budżet to klęska ministra finansów. (...) W takim tempie Polska nie zadłużała się nawet w czasach kryzysu z lat 2010-2011. Dług rósł szybciej, niż zakładano w planach rządu - mówiła Hennig-Kloska.

　

Dodatkowo, jej zdaniem, w sprawozdaniu rządu z wykonania budżetu dochody i deficyt sektora finansów publicznych obliczono nieprawidłowo. Dochody zawyżono o ponad 3 mld zł, a prawidłowo obliczony deficyt wyniósł blisko 50 mld, a nie jak podawał rząd 46 mld - mówiła.

　

Wskazała też, że gdyby do deficytu doliczyć kredyt udzielony FUS, w wysokości prawie 4 mld zł, to deficyt sięgnąłby 2,7 proc. w relacji do PKB.

　

- Kolejny rok udzielacie pożyczek, które są nie do zwrócenia, ukrywając w ten sposób deficyt. Wszyscy wiemy, że FUS nigdy nie odda tych pieniędzy, bo ich nie ma - powiedziała. Zwróciła też uwagę, że sytuacja FUS będzie się pogarszać ze względu na obniżenie wieku emerytalnego.

　

Według Hennig-Kloski zeszłoroczny budżet zrealizowano wyłącznie dzięki wpływom jednorazowym: ze sprzedaży częstotliwości LTE i z zysku NBP.

　

Jak mówiła posłanka Nowoczesnej, wiele wątpliwości budzi mechanizm zastosowany w grudniu 2016 r., kiedy przedsiębiorcom wypłacono jednorazowo i częściowo przed terminem zwroty VAT w wysokości 13 mld zł, o 6 mld zł więcej niż średnio w innych miesiącach. Tylko i wyłącznie po to, żeby wypłaty te nie nastąpiły w 2017 r. - mówiła. Zwróciła też uwagę na spadek inwestycji. Jej zdaniem rząd będzie ograniczał wydatki rozwojowe kosztem świadczeń socjalnych, głównie programu 500+.

 

 

Parda (Kukiz'15): raczej przeszkadzacie niż pomagacie

 

- W 2016 roku mieliśmy kilka niechlubnych rekordów. Dług publiczny wzrósł do biliona złotych, dziura budżetowa osiągnęła niewyobrażalne 46 mld zł, czyli średnio w zeszłym roku Prawo i Sprawiedliwość zadłużyło każdego pracującego Polaka o kolejne 3 tys. zł, co oznacza, że łącznie każdy z pracujących jest zadłużony na ponad 60 tys. zł. Prawo i Sprawiedliwość oraz Platforma Obywatelska mogą sobie pogratulować. Idą łeb w łeb w wyścigu o miano największego zadłużacza Polski - powiedział w debacie Parda.

　

W jego ocenie, tempo przyrostu zadłużenia w ostatnich latach "jest ogromne". - W każdym roku wzrasta ono o kolejne 20 proc. tego co wpływa do budżetu. Wyobraźcie sobie, że w każdym miesiącu zaciągacie dodatkowy kredyt na 20 proc. tego, co zarabiacie i tak od lat. Takie podejście sprawia, że coraz częściej zamiast ciąć wydatki, ograniczać biurokrację, upraszczać procedury i zatrudnienie, rząd sięga do kieszeni Polaków, podnosząc podatki - tłumaczył poseł.

　

Jak mówił, w 2016 roku "mieliśmy podwyższoną stawkę VAT do 23 proc. - To jeszcze zrobiła Platforma Obywatelska, ale Prawo i Sprawiedliwość weszło w te same buty. Buty za ciasne o kilka rozmiarów na ich plany wydatkowe. Buty, które powoli pękają i będą pękać  - ocenił.

　

Zdaniem posła, "sytuacja gospodarcza jest względnie dobra". - Nie dzięki wam, bo raczej przeszkadzacie, niż pomagacie, ale mimo tego, wydajecie na potęgę. A to może doprowadzić do kryzysu gospodarczego, w sytuacji drobnych zawirowań na rynkach światowych - zaznaczył.

　

- Zachłysnęliście się sukcesem. Stąd nasz wniosek, (...) w imieniu Kukiz'15 (...) składam wniosek nieformalny o zaprzestanie nieodpowiedzialnego zadłużania Polaków. Wszystkich, tych którzy mają 80, 40, 20 lat, a przede wszystkim tych, którzy przyjdą na ten świat i urodzą się z ogromnym długiem - podkreślił Parda.

 

PAP

Czytaj więcej