Prezydent ma nadzieję, że sędziowie zabiorą głos w debacie ws. konstytucji

Podczas poniedziałkowego zgromadzenia w NSA list Dudy (przebywa z wizytą w Etiopii) odczytała szefowa Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Sadurska. Doroczne zgromadzenie ogólne dotyczyło podsumowania działalności NSA w 2016 r. Wzięli w nim udział przedstawiciele władz, innych organów sądowych i środowisk prawniczych.

 

W liście prezydent uznał, że "przypadająca w tym roku 20. rocznica uchwalenia obecnie obowiązującej konstytucji jest okazją, aby podjąć namysł nad tym jak ustawa zasadnicza z roku 1997 wychodzi naprzeciw potrzebom i wyzwaniom stojącym przed Rzecząpospolitą w roku 2017".

 

"Doniosła deklaracja aksjologicznych fundamentów państwa"

Wśród pozytywnych jej cech wymienił "zakotwiczenie" w normie konstytucyjnej odrębności i niezależności sądownictwa administracyjnego, sprawującego nadzór nad prawidłowością funkcjonowania organów administracji państwowej oraz, w pewnym zakresie, administracji samorządowej.

 

"Już samo istnienie wyodrębnionego sądownictwa administracyjnego, rozstrzyganie w sprawach z udziałem szeroko pojętej władzy wykonawczej przez specjalnie do tego powołanych, znakomicie przygotowanych merytorycznie sędziów stanowi doniosłą deklarację aksjologicznych fundamentów państwa. Państwa służebnego wobec obywateli. Państwa, w którym prawa człowieka, obywatelskie prawa i swobody oraz dobro wspólne winny stać ponad wszelkimi innymi prawami" - dodał prezydent.

 

"Ogólnonarodowa dyskusja w tej sprawie oraz przeprowadzenie w 2018 roku konsultacyjnego referendum nadałoby szczególny wymiar przyszłorocznym obchodom stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości i podjęcia wówczas tego wielkiego dzieła, jakim była budowa nowoczesnego ustroju wolnej Rzeczypospolitej" - napisał prezydent.

 

"Sądy administracyjne wyróżniają się sprawnością i wysokim poziomem orzecznictwa"

Podziękował też sędziom sądów administracyjnych za "znaczący wkład w umacnianie podstaw praworządności oraz ładu prawnego w Polsce". Podkreślił, że sądy administracyjne badają zagadnienia prawne, które odnoszą się zarówno do ważnych problemów poszczególnych obywateli lub działalności konkretnych instytucji i urzędów, jak i do żywotnych interesów całych grup społecznych oraz funkcjonowania danych sektorów administracji państwowej.

 

Dodał, że o wartości ich rozstrzygnięć "stanowi także fakt, iż coraz częściej wydawane są w oparciu o normy konstytucyjne, dorobek Trybunału Konstytucyjnego, prawo i orzecznictwo europejskie oraz postanowienia umów międzynarodowych".

 

"Trzeba też podkreślić znaczenie wydawanych przez sądy administracyjne postanowień sygnalizacyjnych. Służą one powiadomieniu o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu danego organu administracji publicznej. Z uznaniem witam fakt, iż zarówno w tym, jak i w pozostałych obszarach swojej działalności sądy administracyjne wyróżniają się sprawnością i wysokim poziomem orzecznictwa" - napisał Duda w swym liście.

 

"Działania destrukcyjne"

- W tym roku ZO NSA odbywa się w szczególnym momencie. Oto bowiem opisany w konstytucji model ochrony praw jednostki, oparty na ustrojowej zasadzie podziału i równowagi władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej poddawany jest działaniom destrukcyjnym - mówił w swym wystąpieniu zastępca RPO Stanisław Trociuk.

 

Dodał, że "wszelkie ograniczenia niezależności i niezawisłości władzy sądowniczej wymierzone są w istocie w system ochrony praw człowieka".

 

Zdaniem Trociuka, tak należy postrzegać kolejne zmiany ustaw dotyczących funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego.

 

- Wywołały one kontrowersje wokół składu tego organu i prawnych podstaw jego funkcjonowania, a w rezultacie w znacznym stopniu uniemożliwiły realizację konstytucyjnej funkcji polegającej na hamowaniu niekonstytucyjnych działań prawodawczych władzy ustawodawczej i wykonawczej - dodał.

 

"Warunkiem rządów prawa jest zachowanie niezależności sądów i niezawisłości sędziów"

Podkreślił, że projekt ws. Krajowej Rady Sądownictwa ma na celu "powierzenie czynnikom politycznym kompetencji do kształtowania składu osobowego tego organu oraz uzależnia powołania na stanowisko sędziego od tych czynników politycznych". Według niego również projekt Prawa o ustroju sądów powszechnych "wzmacnia wpływ władzy wykonawczej i świata polityki na funkcjonowanie sądów".

 

- Warunkiem rządów prawa i gwarancją rzetelności procesu sądowego jest więc zachowanie niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Jest to także warunek konieczny, aby można było uznać, że konstytucja, której dwudziestolecie uchwalenia mija w tym roku, wciąż wypełniała swoją podstawową funkcję najwyższego prawa gwarantującego ochronę praw jednostki - dodał Trociuk.

 

Z rocznego sprawozdania przedstawionego przez prezesa NSA, prof. Marka Zirk-Sadowskiego wynika, że w 2016 r. do NSA wpłynęło 18 847 skarg kasacyjnych i 98 skarg o wznowienie postępowania. W 2016 r. ogółem rozpoznano 16 829 tych skarg - w 4089 przypadkach NSA uwzględnił skargę, 11 271 oddalił, a 1469 załatwił w inny sposób. Podobnie jak w latach poprzednich, najwięcej skarg kasacyjnych dotyczyło podatków i innych świadczeń pieniężnych oraz ich egzekucji - głosi prawie 400-stronicowe sprawozdanie.

 

PAP

Czytaj więcej