Naukowcy piszą do ministra Szyszki. Obawiają się o ochronę gatunków i siedlisk

Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca

Mogą pogorszyć skuteczność ochrony siedlisk i gatunków objętych programem Natura 2000 – naukowcy z PAN są zaniepokojeni zmianami, które resort środowiska zamierza wprowadzić w rozporządzeniach regulujących działanie obszarów objętych ochroną. W liście do ministra Szyszki napisali, że planowane zmiany są nie tylko kontrowersyjne, ale częściowo niezgodne z ustawą o ochronie przyrody.

W marcu ministerstwo rozesłało do konsultacji propozycje zmian w dwóch rozporządzeniach regulujących działanie sieci Natura 2000. W skład sieci wchodzi 849 obszarów siedliskowych oraz 145 obszarów ptasich. Polska wyznaczyła na swoim terytorium sieć w 2004 roku.

Głównym celem funkcjonowania sieci Natura 2000 jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Drugim jest ochrona różnorodności biologicznej tych obszarów.

Resort środowiska chce wprowadzić zmiany w rozporządzeniach regulujących funkcjonowanie sieci. Jedno z nich dotyczy sporządzania "planów zadań ochronnych" (PZO) dla obszaru, a drugie "planów ochronnych" (PO).

Po zmianie: "za wyjątkiem sytuacji"

Pierwsza ze zmian, która zaniepokoiła Komitet Biologii Środowiskowej i Ewolucyjnej PAN, dotyczy projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000. Chodzi o zapis par. 3 art. 5 lit. B. oryginalnego rozporządzenia. Obecnie mówi on, że cele działań muszą zapewnić właściwy stan ochrony, jeżeli istniejący stan ochrony - np. gatunków roślin czy siedlisk - został oceniony jako niezadowalający lub zły.

Po zmianie, według naukowców, pojawi się furtka pozwalająca na nieprawidłową ochronę obszarów przyrodniczych: "za wyjątkiem sytuacji, gdy ze względów przyrodniczych niemożliwe lub nieuzasadnione jest polepszenie tego stanu". Autorzy listu zwracają uwagę na to, że nie wiadomo według jakich kryteriów będzie podejmowana decyzja o "niemożliwym lub nieuzasadnionym polepszeniu stanu".

"Nieskuteczna ochrona gatunków usankcjonowana"

"Proponowany zapis będzie w istocie sankcjonować nieskuteczną ochronę gatunków i siedlisk na obszarach, które zostały wyznaczone w celu dokładnie przeciwnym – tj. dla zapewnienia ich skutecznej ochrony, w miejscach kluczowych dla ich przetrwania w Unii Europejskiej" argumentują autorzy.

Według Komitetu proponowany zapis w rozporządzeniu jest także sprzeczny z zapisami aktu prawa nadrzędnego – Ustawy o ochronie przyrody. W liście podkreślają, że obowiązujące ustawodawstwo nie pozwala na odstąpienie od okoliczności, w których utrzymuje się lub odtwarza "właściwy stan ochrony siedlisk lub gatunków".

Odejście od wskaźników

Naukowców niepokoi też propozycja odejścia od systemu wskaźników, które służą do oceny właściwego stanu ochrony gatunków i siedlisk na obszarze Natura 2000. Obecnie są one ujednolicone i zawarte w 11 podręcznikach metodycznych opublikowanych przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Opracowało je kilkuset naukowców.

Zmiany proponowane w nowelizacji pozwalają na odejście od pełnego zestawu tych kryteriów. Pozwalają natomiast na stosowanie systemu oceny, który będzie "specyficzny dla danego obszaru Natura 2000" oraz "możliwy do zastosowania w danym obszarze". Wskaźniki mogą być też

Autorzy listu konkludują, że wprowadzenie zmian może zmniejszyć skuteczność ochrony gatunków i siedlisk w Polsce. Twierdzą, że jakość zbierania informacji o ich stanie może znacznie pogorszyć się ze względu na propozycje zmian w rozporządzeniach.

polsatnews.pl

WIDEO - Most Uniwersytecki grozi zawaleniem. Miasto chce odszkodowania od wykonawcy