"Quo vadis" - Narodowe Czytanie i pokaz rękopisu

Za sprawą kolejnej edycji akcji Narodowe Czytanie już 3 września cała Polska zagłębi się w lekturze "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza. Z tej okazji w warszawskim Pałacu Rzeczypospolitej będzie można obejrzeć rękopis powieści - bezcenny dokument opuści na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej, a pałacowe wnętrza, na co dzień zamknięte, zostaną udostępnione zwiedzającym.

W trakcie wystawy będzie można zapoznać się ze szczegółową, przygotowaną specjalnie na tę okazję bibliografią polskich i zagranicznych wydań, a część z nich zobaczyć na własne oczy - m.in. unikatowe egzemplarze w języku japońskim, hebrajskim i perskim, oraz bogato ilustrowane, hiszpańskie wydanie z 1900 roku. Jeden z egzemplarzy tego wydania prezydent Andrzej Duda podarował papieżowi Franciszkowi w czasie wizyty w Polsce w lipcu 2016 roku.

Drogocenny rękopis

Sam rękopis to 312 wypełnionych drobnym pismem kart, uzupełnionych uwagami naniesionymi przez autora z myślą o redakcji „Gazety Polskiej”, która drukowała powieść w odcinkach od 26 marca 1895 roku do 29 lutego 1896 roku. Według badaczy Henryk Sienkiewicz, już jako sławny pisarz, podarował rękopis właśnie jednej z pracownic gazety, która z czasem sprzedała go znanemu bankierowi Leopoldowi Julianowi Kronenbergowi. W czasie okupacji przechowywany w sejfie Banku Handlowego, a po powstaniu warszawskim ukryty w krypcie Kolegiaty w Łowiczu, do Biblioteki Narodowej trafił ostatecznie w 1951 roku i do dziś jest jej własnością.

Rękopis można obejrzeć w POLONIE, cyfrowej Bibliotece Narodowej, wśród ponad 1,5 mln innych obiektów ze zbiorów Narodowej Książnicy. Przygotowana z myślą o Narodowym Czytaniu wystawa to jedna z nielicznych okazji, żeby zobaczyć go na żywo.

Najbardziej znana polska powieść

"Quo vadis będzie donioślejsze niż wszystko, com napisał" - przekonywał Sienkiewicz w liście do Jadwigi Janczewskiej z 1895 r. Lecz chyba nawet on sam nie przypuszczał, że powieść pobije wszelkie rekordy popularności i utoruje mu drogę do Literackiej Nagrody Nobla. "Quo vadis" to nie tylko najpopularniejsze dzieło Henryka Sienkiewicza, ale też jedna z najbardziej znanych na świecie polskich powieści. Do 2016 roku została wydana w blisko 60 krajach i w ponad 50 językach, ale już na początku XX wieku przekładów było tak wiele, że sam autor nie znał ich dokładnej liczby. Podczas gdy w Polsce zarejestrowano do tej pory niecałe 200 wydań powieści, w języku włoskim i niemieckim było ich po prawie 300, co świadczy o jej międzynarodowej popularności.

Niezliczone nakłady "Quo vadis" nie przyniosły Sienkiewiczowi zbyt wiele. Rosja, której autor był obywatelem, nie podpisała tzw. konwencji berneńskiej chroniącej prawa autorskie. Ewentualne honoraria zależały więc jedynie od dobrej woli wydawców. Uważa się jednak, że to sukces "Quo vadis" przyczynił się do przyznania autorowi Nagrody Nobla w 1905 roku.

Podróż do czasów Nerona

W najbliższą sobotę w kilkuset miejscowościach w całej Polsce odbędzie się Narodowe Czytanie. W Ogrodzie Saskim w Warszawie fragmenty „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza będzie czytać para prezydencka, a także wielu wyśmienitych aktorów. Wydarzenie będzie dostępne również dla osób niesłyszących i niedosłyszących (tłumaczenie na język migowy). Do udziału w inicjatywie zaproszono znanych aktorów: Ewę Dałkowską, Małgorzatę Kożuchowską, Sonię Bohosiewicz, Dawida Ogrodnika, Tomasza Schuchardta i Jana Nowickiego.

 

Fragmentom powieści towarzyszyć ma akompaniament na żywo. Wystąpią m.in. Misia Furtak, Skubas, Pustki i Patrick The Pan. Uczestnicy imprezy będą także mogli ozdobić swój egzemplarz książki pamiątkową pieczęcią Narodowego Czytania oraz przenieść się do czasów Nerona i wykonać tematyczne zdjęcie w specjalnej Fotobudce.

Specjalnie na tegoroczną edycję Narodowego Czytania krytyk literacki, literaturoznawca i eseista Tomasz Burek przygotował adaptację powieści, która umożliwi przeczytanie "Quo vadis" w ciągu jednego dnia. Pozwoli również wybrać konkretne rozdziały, które mogą być czytane niezależnie od pozostałych.

Narodowe Czytanie po raz pierwszy odbyło się w 2012 roku. Czytano wówczas „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, a w następnych latach dzieła Aleksandra Fredry, Henryka Sienkiewicza i Bolesława Prusa. Tegoroczna edycja nawiązuje do ustanowionego przez Sejm i Senat RP Roku Henryka Sienkiewicza - w 2016 r. przypada 170. rocznica urodzin i 100. rocznica śmierci pisarza.

 

PAP

Czytaj więcej