Węgry skazane za złamanie swobody wypowiedzi opozycji

Posła do parlamentu mogą spotkać sankcje za zakłócanie prac parlamentarnych, ale musi mieć on prawo do odwołania się od kary - ocenił we wtorek Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu, skazując Węgry za złamanie swobody wypowiedzi opozycji.

Ostateczny i prawomocny wyrok zapadł jednogłośnie w Wielkiej Izbie Trybunału.

Sprawa dotyczy siedmiu posłów do węgierskiego parlamentu, należących do dwóch niewielkich ugrupowań opozycyjnych wobec rządzącego Fideszu premiera Viktora Orbana.

Przynieśli do parlamentu transparenty oskarżające władzę

Część tych posłów przyniosła w kwietniu i maju 2013 r. do parlamentu transparenty oskarżające Fidesz o "kradzież, oszustwo i kłamstwa" a także ustępowanie presji ze strony "narodowej mafii tytoniowej". Działo się to podczas parlamentarnych prac nad ustawą o handlu wyrobami tytoniowymi.

Z kolei pozostali posłowie w czerwcu 2013 roku podczas debaty nad ustawą o obrocie ziemią rolną i lasami ustawili na stole przed premierem Orbanem niewielką taczkę wypełnioną ziemią i rozciągnęli transparent: "Rozdawajcie ziemię zamiast ją kraść!".

Ukarani grzywnami

Posłowie obu grup zostali na wniosek przewodniczącego ukarani karami grzywny w wysokości w przeliczeniu od 170 do 600 euro. Propozycja kar została w głosowaniu plenarnym parlamentu przyjęta bez debaty i poprawek.

Już we wrześniu 2014 roku ETPCz uznał, że w ten sposób Węgry naruszyły prawo do swobody wypowiedzi gwarantowane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Węgierski rząd odwołał się jednak od niekorzystnego dlań orzeczenia do Wielkiej Izby, która pełni funkcję drugiej instancji Trybunału.

"Autonomia parlamentu nie może być nadużyta"

Sędziowie w apelacji zgodzili się z argumentacją strony rządowej, że przewodniczący parlamentu ma prawo reagować, kiedy posłowie swoim zachowaniem zakłócają porządek obrad.

"Korzystanie ze swobody wypowiedzi w Parlamencie musi czasami ustąpić przed słusznymi interesami, takimi jak ochrona właściwego przebiegu prac parlamentarnych czy ochrona praw innych parlamentarzystów" - przyznali sędziowie. Ale jednocześnie zauważyli, że "autonomia parlamentu nie powinna być nadużyta w celu uciszenia wolności wypowiedzi posłów, która jest samym sercem debaty politycznej w demokracji".

Chodzi o to, że w czasie zajść, których dotyczył wyrok, węgierskie prawo nie przewidywało ani możliwości złożenia przez ukaranego posła wyjaśnień, ani nie pozwalało mu na odwołanie się od kary. Od tego czasu prawo zostało zmienione, jednak nowymi regulacjami nie została objęta siódemka posłów, która swoje grzywny zaskarżyła do Strasburga.

Wielka Izba Trybunału nakazała węgierskim władzom zwrot grzywien zapłaconych przez posłów, a także zasądziła na ich korzyść 12 tys. euro tytułem zwrotu kosztów postępowania.

PAP

WIDEO - Szczepionka AstraZeneca. Europejska Agencja Leków wydała opinię