Komisja Wenecka: rząd nie może bagatelizować wyroków TK

Wiadomo już, jakie będą założenia opinii Komisji Weneckiej na temat zmian dotyczących Trybunału Konstytucyjnego wprowadzonych przez PiS. "Gazeta Wyborcza" cytuje fragmenty sprawozdania, w których jest mowa m.in. o tym, że Sejm powinien wycofać się z uchwał, którymi naruszył wyrok TK poprzez wybranie nowych sędziów na miejsca obsadzone prawidłowo przez parlament poprzedniej kadencji.

"Rola Trybunału Konstytucyjnego jest szczególnie istotna w czasach dużej przewagi u władzy jednej opcji politycznej" - stwierdza Komisja cytowana przez "Gazetę Wyborczą".

Komisja w swojej opinii zauważa, że każde rozwiązanie trwającego wokół Trybunału konfliktu musi się wiązać z uznaniem jego wyroków. W związku z tym "wzywa wszystkie organy państwowe do przestrzegania i pełnego wdrożenia orzeczeń Trybunału, a w szczególności apeluje do Sejmu o wycofanie uchwał, które zostały przyjęte, a są sprzeczne z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego".

Ten fragment opinii dotyczy uchwał, którymi Sejm powołał trzech sędziów na - jak uznał potem Trybunał - prawidłowo obsadzone w Trybunale przez poprzedni parlament miejsca.

Jak rozwiązać problem

"GW" informuje, że Komisja stwierdza również, że proponowana w projekcie Kukiz'15 i PiS zmiana konstytucji rozwiązująca obecny Trybunał i powołująca nowy TK "nie może być częścią rozwiązania szanującego rządy prawa".

Z kolei nowelizacji ustawy o Trybunale, o której zbadanie zwrócił się do Komisji Weneckiej minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski, "nie sposób uznać za działanie zaradcze na brak pluralizmu w składzie Trybunału".

W swojej opinii Komisja podkreśla również, że "wyniszczający dla skuteczności Trybunału efekt ustawy naprawczej podważy wszystkie trzy podstawowe zasady Rady Europy", czyli zasadę demokracji - bo eliminuje wzajemną kontrolę i równoważenie się władz, zasadę praw człowieka - bo drastycznie spowalnia możliwość rozpatrywania skarg konstytucyjnych pojedynczych osób przez Trybunał, oraz zasadę sprawiedliwości i praworządności - ponieważ sprawia, że Trybunał Konstytucyjny, który jest centralną instytucją sądownictwa w Polsce, stanie się nieefektywny.

Usunąć przepisy

Komisja stwierdza również, że "przepisy zmian z 22 grudnia 2015 roku, które wpływają na efektywność Trybunału Konstytucyjnego muszą zostać usunięte". W pracach nad nowymi przepisami o Trybunale powinien zostać uwzględniony odrzucony postulat, by kandydatów do Trybunału Konstytucyjnego mogły zgłaszać środowiska akademickie i instytucje sądownictwa, a nie tylko politycy.

Komisja uważa także, że w dłuższej perspektywie Polska powinna rozważyć zmianę konstytucji w zakresie reformy wyboru sędziów do Trybunału kwalifikowaną większością głosów w Sejmie. Tyle, że z wbudowanym mechanizmem zabezpieczającym przed sytuacją, że taka większość się nie znajdzie, co zablokuje wybór.

Projekt opinii w piątek otrzymało Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Komisja będzie nad nim obradować w pełnym składzie na posiedzeniu

11 i 12 marca. Wtedy przyjmie go w ostatecznym kształcie.

Komisja Wenecka to organ doradczy Rady Europy, złożony z niezależnych ekspertów prawa konstytucyjnego i międzynarodowego, sędziów sądów najwyższych i sądów konstytucyjnych państw członkowskich, członków parlamentów narodowych oraz urzędników służby cywilnej. Działa od 1990 r. Zrzesza 60 państw.

Czteroosobowa delegacja Komisji badała sprawę Trybunału Konstytucyjnego 8 i 9 lutego. W czasie pobytu w Warszawie delegaci rozmawiali z przedstawicielami Kancelarii Premiera, parlamentu, pytali o zdanie Krajową Radę Sądownictwa, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego, ministra sprawiedliwości, a także Helsińską Fundację Praw Człowieka. Przewodniczący delegacji Gianni Buquicchio spotkał się także z prezydentem Andrzejem Dudą.

"Gazeta Wyborcza"

WIDEO - Przez okno pociągu zobaczyła gwałt. 36-latek złapany na gorącym uczynku