Szara strefa w polskiej gospodarce. 215 mld zł rocznie i ogromne straty budżetu

- Według naszych szacunków wartość niezarejestrowanych transakcji gotówkowych w 2014 roku to około 215 mld zł, czyli około 12,4 proc. PKB - podsumowuje Marek Rozkrut, partner i główny ekonomista w firmie doradczej EY.

Jego zdaniem to najłatwiejszy sposób pomiaru wielkości szarej strefy w Polsce, gdzie transakcje nie są rejestrowane, produkty i usługi trafiają do sprzedaży, a z drugiej strony są kupowane bez zarejestrowania i opłacania podatków. Do tego trzeba doliczyć także straty w akcyzie, głównie z powodu przemytu papierosów, ktore sięgają około 5 mld zł rocznie.

– Znaczna część luki podatkowej związana jest też z transakcjami, które są rejestrowane i opłacane elektronicznie, zostaje wystawiona faktura, wszystko wygląda bardzo dobrze, transakcja jest legalna, ale gdy przychodzi do zapłaty VAT, jedna z  firm nagle wyparowuje i podatku nie ma - tłumaczy dr Marek Rozkrut.

Taki proceder mial miejsce np. branży stalowej, gdzie w poprzednich latach połowa rynku prętów zbrojeniowych pochodziła z nielegalnej działalności związanej z wyłudzaniem VAT. Problem został rozwiązany m.in. dzięki wprowadzeniu odwrotnego obciążenia tym podatkiem, które polega na przerzuceniu obowiązku rozliczania VAT ze sprzedawcy na nabywcę.

Według ekspertów firmy EY ogromna szara strefa i wyłudzenia podatkowe mają również miejsce na rynku paliw, w szczególności diesla - prawie jedna piąta transakcji odbywa się tam w szarej strefie, z czym wiążą się ubytki dochodów budżetowych. Znaczna część szarej strefy jest też związaną z działalnością, która w ogóle nie jest rejestrowana, gdy sprzedaż nie jest odnotowana, bo firma formalnie nie istnieje albo nie wystawia faktur,  dzięki czemu klient ma niższą cenę.

– Czasem idąc do sklepu, płacąc gotówką, często nawet nie wiemy, że paragon czy transakcja w ogóle nie zostaną zarejestrowane - zauważa Marek Rozkrut.

Zdaniem ekspertów szarą strefę w gospodarce można zwalczać za pomocą regulacji prawnych. Ale znaczenie ma również poziom rozwoju gospodarczego: im bowiem bogatsze jest społeczeństwo, wyższe dochody, niższe podatki, tym skłonność do nielegalnej działalności gospodarczej jest mniejsza.

 

polsatnews.pl

Czytaj więcej