Ten kraj wie, jak przygotować obywateli na wojnę. Jak wygląda sytuacja Polski?

W dobie rosnących napięć międzynarodowych coraz więcej państw analizuje modele reagowania kryzysowego. Polska inspiruje się aktualnie rozwiązaniem sprawdzonym przez Szwecję - specjalnym poradnikiem dla obywateli, opracowanym na wypadek konfliktu zbrojnego lub poważnego kryzysu.
W 2018 r. szwedzkie władze zdecydowały się na konkretny i odważny krok - wysłały do każdego gospodarstwa domowego broszurę zatytułowaną dokument "Om krisen eller kriget kommer", czyli "Gdy przyjdzie kryzys i wojna".
Dokument ten zawierał praktyczne wskazówki, jak zabezpieczyć zapasy wody i żywności, jak przygotować dom oraz co robić w przypadku zagrożenia militarnego lub cyberataku. Poradnik miał na celu zwiększenie odporności społeczeństwa, nie wywołując jednocześnie paniki.
Zawartość szwedzkiego poradnika
Broszura "Om krisen eller kriget kommer" dostarcza obywatelom praktycznych informacji na temat działań w przypadku różnych kryzysów - nie tylko wojny, lecz także poważnych wypadków czy ekstremalnych zjawisk pogodowych. Zawiera wskazówki dotyczące:
- przygotowania domowego - zalecenia związane z gromadzeniem zapasów leków, wody, żywności i innych niezbędnych artykułów, umożliwiających przetrwanie przez co najmniej tydzień bez zewnętrznej pomocy;
- bezpieczeństwa osobistego - informacje o lokalizacji najbliższych schronów, sposobach postępowania w sytuacjach zagrożenia oraz metodach unikania dezinformacji i propagandy;
- obrony cywilnej - obowiązków obywateli w ramach obrony cywilnej oraz sposobów wspierania działań na rzecz bezpieczeństwa narodowego.
Plany polskich władz
W odpowiedzi na rosnące obawy związane z bezpieczeństwem w Europie, zwłaszcza w kontekście wojny w Ukrainie i potencjalnego wycofania wojsk USA, Polska rozpoczęła wdrażanie szeregu inicjatyw mających na celu wzmocnienie obronności kraju.
W marcu 2025 r. premier Donald Tusk ogłosił plan wprowadzenia powszechnego szkolenia wojskowego dla wszystkich dorosłych mężczyzn. Celem jest stworzenie armii liczącej 500 tys. żołnierzy, w tym rezerwistów. Model ten, inspirowany rozwiązaniami szwajcarskimi, zakłada przygotowanie obywateli na ewentualny konflikt zbrojny bez przywracania obowiązkowej służby wojskowej.
ZOBACZ: Armatohaubice K9 w akcji. Ta broń ochroni nas przed Rosją
Ponadto w listopadzie 2024 r. Polska podpisała list intencyjny z krajowymi firmami, takimi jak Grupa Azoty i Polska Grupa Zbrojeniowa, dotyczący produkcji nitrocelulozy i wieloskładnikowych materiałów wybuchowych do wytwarzania amunicji. Inwestycja o wartości 3 mld zł ma zapewnić Polsce samowystarczalność w produkcji amunicji i zwiększyć potencjał obronny kraju.
Poradnik kryzysowy
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, we współpracy z MON oraz Rządowym Centrum Bezpieczeństwa, pracuje nad stworzeniem "Poradnika kryzysowego", który ma trafić do każdego gospodarstwa domowego. Inspiracją ma być szwedzki dokument "Om krisen eller kriget kommer".
ZOBACZ: Szkolenia wojskowe i proobronne. Ekspert o szczegółach
Celem tej inicjatywy jest przygotowanie obywateli do samodzielnego przetrwania przez pierwsze 72 godziny w sytuacji kryzysowej - zanim nadejdzie pomoc służb ratunkowych. Poradnik ma zawierać praktyczne wskazówki dotyczące:
- przygotowania zapasów żywności i wody,
- postępowania w przypadku braku dostępu do energii elektrycznej,
- zasad ewakuacji,
- udzielania pierwszej pomocy.