Komisja Wenecka: osłabienie TK podważy demokrację, prawa człowieka i rządy prawa

Dokument liczy 25 stron, zawiera 144 rekomendacje.

 

Zdaniem Komisji, nowelizacja ustawy o TK z  22 grudnia 2015 roku, "poprzez swój wpływ na efektywność pracy Trybunału, może zagrozić nie tylko praworządności, ale również całemu systemu demokratycznemu w Polsce".

 

"Nie mogą być one (zmiany w ustawie - red.) uzasadnione jako lekarstwo na brak pluralizmu w składzie Trybunału. Zamiast przyspieszać pracę TK, te poprawki, wzięte wszystkie razem, mogą sprowadzić do poważnego opóźnienia pracy TK i sprawić, że będzie on nieefektywnym strażnikiem Konstytucji" - głosi 137 punkt opinii.

 

Zmiany w TK są podważeniem zasad Rady Europy

 

Według Komisji, pozbawienie Trybunału efektywności "podważy wszystkie trzy podstawowowe zasady Rady Europy: demokrację – bo zostanie zaburzony mechanizm hamulców i równowagi; prawa człowieka - bo dostęp jednostek do TK może zostać spowolniony do poziomu, który zaprzeczy sprawiedliwości; regułę praworządności – bo TK, który jest centralną częścią sądownictwa w Polsce, stanie się nieefektywny".

 

"Sprawienie, że sąd konstytucyjny będzie nieefektywny jest niedopuszczalne i usuwa ważny mechanizm, który sprawia, że potencjalne konflikty z europejskimi i międzynarodowymi normami i standardami mogą być rozwiązywane na poziomie krajowym, bez potrzeby odwoływania się do sądów europejskich, które są przeciążone i mniej zorientowanie w sytuacji na miejscu" - uzasadniła Komisja Wenecka.

 

Sędziów Trybnału mogłyby wybierać trzy rodzaje władz

 

Komisja Wenecka rekomenduje, "aby Polska zorganizowała rzetelną i zrównoważoną, debatę, która zapewni wystarczająco wiele czasu, by wzięły w niej udział wszystkie instytucje. Tematami debaty powinny być: reforma procedury i organizacji sądu oraz odpowiedź na pytanie, jakie typy postępowań gwarantują rozsądne limity czasowe przed TK".

 

"Choć nie jest to najlepszy czas, biorąc pod uwagę okoliczności, (…) Komisja rekomenduje, by konstytucja była w długim okresie czasu zmieniona, aby zapewnić kwalifikowaną większość dla wyborów sędziów TK przez Sejm, połączoną z efektywnym mechanizmem zapobiegającym impasom" - głosi opinia Komisji.

 

Według Komisji, "przekonującą alternatywą byłoby wprowadzenie systemu, w którym jedna trzecia sędziów TK byłaby wybierania przez trzy rodzaje władzy: prezydenta, parlament i sędziów. "Oczywiście, nawet w takim systemie, byłoby to większość parlamentarna decydowała o wyborze sędziów w swojej części" - argumentuje Komisja.

 

Odmawiając publikacji wyroku z 9 marca rząd pogłębi kryzys

 

Komisja odniosła się też do oświadczenia rządu, że nie opublikuje on wyroku TK z 9 marca, "ponieważ Trybunał nie przestrzegał procedury przewidzianej przez poprawki". W swojej opinii Komisja stwierdziła, że TK "miał prawo zająć się tymi poprawkami, nie stosując ich w tym konkretnym przypadku".

 

"Wyrok 12 orzekających sędziów (wszyscy podpisali się pod wyrokiem, choć dwóch było odmiennego zdania) nie naruszył polskiego prawa konstytucyjnego" - głosi opinia.

 

"Odmowa publikacji wyroku z 9 marca nie tylko byłaby przeciwna zasadzie rządów prawa - tak bezprecedensowy ruch jeszcze bardziej pogłębiłby kryzys konstytucyjny wywołany wyborem sędziów jesienią 2015 r. i poprawkami z 22 grudnia 2015 r. (...) Publikacja wyroku TK i jego respektowanie przez władze to podstawowy warunek do rozwiązania trwającego kryzysu konstytucyjnego" - przekonuje Komisja.

 

Komisja: pomożemy w reformie TK 

 

Członkowie Komisji Weneckiej podkreslili, że są do dyspozycji polskich władz w przypadku konieczności udzielenia pomocy "w procesie reformy następującym po wyroku Trybunału Konstytucyjnego".

 

Sekretarz generalny Rady Europy Thorbjoern Jagland poinformował, że opinia Komisji Weneckiej "daje podstawy, by rozpocząć dialog z Polską, który będę kontynuował, kiedy odwiedzę Warszawę na początku kwietnia".

 

Sprawa polskiego Trybunału byłą jedną z wielu kwestii, którymi Komisja zajmowała się podczas rozpoczętego w piątek posiedzenia. Dyskutowano m.in. opinie dotyczące Francji i Rosji.

 

Komisja Wenecka jest organem doradczym Rady Europy.

 

Cała opinia (w jęz. angielskim) jest dostępna na stronach Komisji Weneckiej.

 

Rzecznik rządu Rafał Bochenek poinformował w piątek wieczorem, że w sobotę o godz. 10.30 w KPRM zostanie zaprezentowane stanowisko rządu wobec opinii Komisji Weneckiej. - Opinia Komisji jest dokumentem niewiążącym, rząd przeanalizuje możliwości jej zastosowania - stwierdził Bochenek.

 

polsatnews.pl

 

Czytaj więcej